Moğollar Tarafından 1237-1240 Yılları Arasında İtaat Altına Alınan Rus Knezlikleri

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 5, 84 - 100, 29.12.2018

Umut Yolsever , Kemal Özcan

https://doi.org/10.15869/itobiad.458227

Cited By: 1

Öz

1206’da
Cengiz Han ile başlayan Moğol seferleri XIII. yüzyılın en önemli olaylarından
biridir. 1227’de Cengiz Han’ın ardından Moğol tahtına geçen oğlu Ögeday, Batu
önderliğindeki ordunun Rusya, Doğu ve Orta Avrupa’ya sefer yapmasına karar
vermiştir. Ordu 1236 yılında sefere başlamıştır. Moğollar Rusya’ya ilk olarak
Kuzey Rusya’daki Ryazan’dan girmişlerdir. Ardından Büyük Knezliğin olduğu
Vladimir’e yürümüşlerdir. Yolları üzerindeki Kolomna ve Moskova’yı ele
geçirmişler, sonra başkent Vladimir’de hâkimiyet sağlamışlardır. Vladimir’in
düşüşünü Suzdal, Rostov, Gorodets, Tver, Torjok, Kozelsk gibi Kuzey Rus
Knezlikleri takip etmiştir. Kuzey Knezliklerini ele geçirdikten sonra Batu,
Güney Rus Knezliklerine doğru harekete geçmiştir. Pereyeslavl, Çernigov’un
ardından eski başkent Kiev de Moğolların eline geçmiştir. Ögeday’ın ölümü Moğol
seferlerini durdurmuştur. Batu seferi bitirip İdil nehri civarında Ordası’nı
kurmuş ve Rus Knezliklerini kendisine bağlamıştır. Sefer sonucunda

Batu’nun
kurduğu Orda, 1241-1502 yılları arasında Rusya bölgesinin siyasi tarihine yön
vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Moğollar, Altın Orda, Rusya, Batu Han, Cengiz Han, Ögeday Han

The Russian Principalities Dominated By The Mongols from 1237 to 1240

Öz

Ögödei, who came to the throne after Genghis Khan in 1227,  decided to launch a military campaign to
Russia, East and Central Europe. Accordingly, an army under the command of Batu
started the campaign in 1236. Mongols who firstly entered Russia from Ryazan
conqured Vladimir, Colomna and Moscow in order. Afterwards, they took control
over the capital, Vladimir. Following the fall of Vladimir, northern Russian
principalities such as Suzdal, Rostov, Gorodets, Tver, Torjok, Kozelsk were
seized. Capturing these principalities, Batu moved the army towards the
Southern Russian principalities. After the seizure of Pereyaslavl and
Chernigov, the old capital, Kyiv, was in the hands of the Mongols. However,
Ögödei's death stopped the Mongol army's advancement. With the end of the
campaign, Batu founded the Golden Horde around the Volga and annexed the
Russian principalities to his new state. Founded by Batu at the end of the
campaign, the Golden Horde dominated the political history of Russian lands
between 1241-1502.

Anahtar Kelimeler

Mongols, Golden Horde, Russia, Batu Khan, Genghis Khan, Ögödei Khan

Kaynakça

• Acar, Serkan. (2008). Kasım Hanlığı , İstanbul:IQ Kültür Sanat Yay.Aknerli Grigor. (2012). Okçu Milletin Tarihi, İstanbul:Yeditepe Yay.Alaaddin Ata Melik Cüveyni. (2013). Tarih-i Cihan Güşa, (Çev: Mürsel Öztürk), Ankara:TTK. Anonim. (2016). Moğolların Gizli Tarihi, (Çev: Ahmet Temir), Ankara:TTK.Aykut, Altan. (1987). Batu Han’ın Rusya Seferi İle İlgili Ryazan’ın Batu Han Tarafından Yakılıp Yıkılması Hikâyesi, A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C.31/S.1-2, ss. 1-23.Barthold, V. V.. (2017). Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Çev: Ragıp Hulusi Özdem), (Yay. Haz.: Kazım Yaşar Kopraman, İsmail Aka), Ankara:TTK.Chambers, James. (1979). The Devil’s Horsemen, London:Book Club Assosiates.Curtın, Jeramiah. (1908). The Mongols in Russia, Boston: Little Brown and Company.Curtin, Jeramiah. (1996). The Mongols, Pennsylvania:Combined PublishingCüzcani, Minhac-ı Sirac El. (2016). Tabakat-ı Nasıri, (Çev: Mustafa Uyar), İstanbul:Ötüken Yay.Çakmak, Mehmet Ali. (2002). Moğol İstilası ve Harzemşahlar İmparatorluğunun Yıkılışı, Türkler Ansiklopedisi, C. IV, ss. 1430-1447.D’ohsson, A. C. M. (2014). Moğol Tarihi, (Yay. Haz.: Ekrem Kalan), İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.Gabrıel, Richard A. . (2017). Yiğit Subutay, (Çev.: Merve Tosun), İstanbul:T&K.Galtsyan, A. G. (2017). Ermeni Kaynaklarına Göre Moğollar, (Çev: İlyas Kemaloğlu), İstanbul:Yeditepe Yay.Grousset, Rene. (2011). Stepler İmparatorluğu, (Çev.: Halil İnalcık), (Yay. Haz. Ertuğrul Tokdemir, Mustafa Dönmez) Ankara:TTK.Hartog, Leo De. (2004). Cenghis Khan Conqueror Of The World, London:Taurisparke Paperbacks.İbn Fadlan. (2015). Seyahatname, (Çev: Ramazan Şeşen), İstanbul:Yeditepe Yay.İsakov, Abdrasul. (2017). Kırgız Moğol İlişkileri (IX. – XV. Yüzyıllar), Ankara:TTK.Jakson, Peter. (2005). The Mongols And The West, New York:Routledge Taylor&Francis Group.Kafesoğlu, İbrahim. (2011). Türk Milli Kültürü, İstanbul:Ötüken Yay.Kemaloğlu, İlyas. (2015). Altın Orda ve Rusya, İstanbul:Ötüken Yay.Kemaloğlu, İlyas. (2017). Büyük Moğol İmparatorluğu, (Haz. Hayrunisa Alan, İlyas Kemaloğlu) Avrasya’nın Sekiz Asrı Çengizoğulları, İstanbul:Ötüken Yay.Koç, Dinçer. (2010). Rus Kaynaklarına Göre İlk Müslüman Türk Devleti: İtil Bulgar Devleti, (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul:İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.Kurat, Akdes Nimet. (1992). IV-XVIII Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara:Murat Kitabevi Yay.Kurat, Akdes Nimet. (2010). Rusya Tarihi, Ankara:TTK.Martin, Janet. (2007). Medieval Russia, New York:Cambridge Univercity Presss.Merçil, Erdoğan. (2017). Müslüman Türk Devletleri Tarihi, İstanbul:Bilge Kültür Sanat Yay.Nossov, Konstantin. (2007). Medieval Russian Fortress 862-1480, New York:Osprey Publishing.Özaydın, Abdülkerim. (2002). Harezmşahlar Devleti, Türkler Ansiklopedisi, C. IV, Ankara:Yeni Türkiye Yayınları, ss. 1400-1420.Özcan, Altay Tayfun. (2017). Moğol-Rus İlişkileri(1223-1341), Ankara:TTK.Phdp, David Nicolle, Mcbridge, Angus. (1999). Armies Of Medieval Russia 750-1250, London:Osprey Publishing.Plano Carpini’nin Moğolistan Seyahatnamesi (1245-1247) (2015). (Hazırlayan: Engin Ayan), Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.Roux, Jean-Paul. (2001). Moğol İmparatorluğu Tarihi, (Çev.: Aykut Kazancıgil, Ayşe Bereket), İstanbul:Kabalcı Yay.Tiesenhausen, W. De. (1941). Altınordu Devleti Tarihine Ait Metinler, (Çev: İsmail Hakkı İzmirli), İstanbul:Maarif Matbaası.Togan, Zeki Velidi. (1981). Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul:Enderun Kitapevi.Vernadsky, George. (2015). Moğollar ve Ruslar, (Çev.: Eşref Bengi Özbilen), İstanbul: Selenge Yay.Yakubovskiy, A. Yu. (1976). Altın Ordu ve Çöküşü, (Çev: Hasan Eren), Ankara:Milli Eğitim Basımevi.Yusupov, Renat. (2008). Altın Orda ve Başkurtlar(Tarihi-Antropolojik İnceleme), (Ed. A. Melek Özyetkin, A. Merthan Dündar, İlyas Kamalov), Tarihten Bugüne Başkurtlar, İstanbul:Ötüken Yay., ss. 92-94.