Öz
Cengiz
Han hayatta iken, Moğolların miras hukuku gereğince mülkünü oğulları arasında
paylaştırmıştır. Cengiz Han’ın Börte Hatun’dan doğmuş olan ikinci oğlu
Çağatay’ın hakkına, batı seferinde kazanılmış olan İli, Isık-kul, yukarı Çu, ve
Talas havzası ile Kaşgarya ve Mâveraünnehr toprakları düşmüştür. Moğol işgalleri
sonrası harap olmuş olan batı şehirlerini, sonrasında buralara tayin edilmiş
olan kağanlığa bağlı genellikle Uygur ve Çinli
memurlar onarmaya çalışmıştır. Zaten Moğol siyasî teşkilatının kurulmasında
etkisi olanlar da bu memurlar olmuştur. Moğollar askerlik dışında olan idarî
işlere atanmayı aşağılık bir şey olarak saymışlardır. Bundan dolayı sivil
teşkilatta Moğol soyundan olmayan, becerikli idareciler vazifelendirilmiştir.
Bu idareciler halkı, Moğolların gerek fiziksel gerekse ekonomik baskılarından korumaya
çalışmışlardır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BARTHOLD, V.V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (haz. Âzım Yaşar Kopraman- Afşar İsmail Aka), Ankara 1975, Emel Matbaacılık Sanayii.
- CÜVEYNÎ, Alaaddin Atamelik, Tarih-i Cihangüşa, (çev. Mürsel Öztürk), c.I, Ankara 1958, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- DAYI, Özkan, İran Moğollarında İdarî Bürokrasi (1231-1295), Doktora Tezi, Erzurum 2017, Atatürk Üniversitesi SBE.
- DAYI, Özkan, ‘’Mahmud Yalavac’ın Moğol İmparatorluğundaki Faaliyetleri’’, Current Research in Social Sciens, Erzurum 2015, c. I, ss. 63-68.
- DEVLET, Nadir, ‘’Altın Orda Hanlığı’’, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul 1988, Çağ Yayınları, c. IX, ss. 103-185.
- DEVLET, Nadir, ‘’Çağatay Devleti’’, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul 1988, Çağ Yayınları, c. IX, ss. 301-310.
- DEVLET, Nadir, ‘’İlhanlılar’’, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul 1988, Çağ Yayınları, c. IX, ss. 63-102.
- D’OHHSON, A. Konstantin, Moğol Tarihi, (çev. Bahadır Apaydın), İstanbul 2008, Nesnel Yayınlar.
- GROUSSET, Rene, Bozkır İmparatorluğu, (çev. M. Reşat Uzmen), İstanbul 1980, Ötüken Yayınları.
- KAFALI, Mustafa, Çağatay Hanlığı, Ankara2005, Berikan Yayınevi.
- KUSHENOVA, Ganizhamal, ‘’Ögedey Kaan Devrinde Türkistan’da Teşkilat Yapısı’’, Bilig, Yaz/2006, S.38, ss. 185-196.
- ÖGEL, Bahaeddin, Çingiz Han’ın Türk Müşavirleri, İstanbul 2002, IQ Kültür-Sanat Yayınları.
- TOBÇAAN, M. N. , Moğolların Gizli Tarihi, (çev. Ahmet Temir), Ankara 1995, TTK.
Öz
When Genghis Khan was alive, he shared his properties
among his sons as required by inheritance law. Ili, Isık-kul, upper Çu, and
Talas basin, that were won after the east wartime, resulted to Chatai Khan, the
second son of Borte Khatun. After the Mongol occupations, mostly the Uyghur and
Chinese officials, assigned there connected with the Khan, tried to restore the
wrecked cities. Anyway they were there officials who were effective in the establishment of political organization of Mongol.
Mongols reckoned; being assigned to other administrative jobs other than military, despicable. Therefore, talented administrators not from the Mongol family, were assigned to civil organisations. These administrators tried to protect public from both the physical and economic pressure of Mongols.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BARTHOLD, V.V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (haz. Âzım Yaşar Kopraman- Afşar İsmail Aka), Ankara 1975, Emel Matbaacılık Sanayii.
- CÜVEYNÎ, Alaaddin Atamelik, Tarih-i Cihangüşa, (çev. Mürsel Öztürk), c.I, Ankara 1958, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- DAYI, Özkan, İran Moğollarında İdarî Bürokrasi (1231-1295), Doktora Tezi, Erzurum 2017, Atatürk Üniversitesi SBE.
- DAYI, Özkan, ‘’Mahmud Yalavac’ın Moğol İmparatorluğundaki Faaliyetleri’’, Current Research in Social Sciens, Erzurum 2015, c. I, ss. 63-68.
- DEVLET, Nadir, ‘’Altın Orda Hanlığı’’, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul 1988, Çağ Yayınları, c. IX, ss. 103-185.
- DEVLET, Nadir, ‘’Çağatay Devleti’’, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul 1988, Çağ Yayınları, c. IX, ss. 301-310.
- DEVLET, Nadir, ‘’İlhanlılar’’, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul 1988, Çağ Yayınları, c. IX, ss. 63-102.
- D’OHHSON, A. Konstantin, Moğol Tarihi, (çev. Bahadır Apaydın), İstanbul 2008, Nesnel Yayınlar.
- GROUSSET, Rene, Bozkır İmparatorluğu, (çev. M. Reşat Uzmen), İstanbul 1980, Ötüken Yayınları.
- KAFALI, Mustafa, Çağatay Hanlığı, Ankara2005, Berikan Yayınevi.
- KUSHENOVA, Ganizhamal, ‘’Ögedey Kaan Devrinde Türkistan’da Teşkilat Yapısı’’, Bilig, Yaz/2006, S.38, ss. 185-196.
- ÖGEL, Bahaeddin, Çingiz Han’ın Türk Müşavirleri, İstanbul 2002, IQ Kültür-Sanat Yayınları.
- TOBÇAAN, M. N. , Moğolların Gizli Tarihi, (çev. Ahmet Temir), Ankara 1995, TTK.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 7 Sayı: 5 |
