Sûfî Tabâkât Kitaplarından “Sefîne-i Evliyâ-yı Ebrâr, Şerh-i Esmâr-ı Esrâr” da İsmi Geçen Mûsikîşinâslar

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 5, 328 - 356, 29.12.2018

Türkan Uymaz

https://doi.org/10.15869/itobiad.479373

Öz

Bu çalışma Osmanzâde
Hüseyin Vassaf Bey’in “Sefîne-i Evliyâ-yı Ebrâr, Şerh-i Esmâr-ı Esrâr” adlı
sufiler ansiklopedisi niteliğindeki eserinde biyografisi, hatıraları, kemalatı
ve eserlerine yer verilen mutasavvıfların içinden aynı zamanda mûsikîşinas olan
zatların belirlenerek, bu zatlar hakkında gerekli ilave bilgilerin eklenmesi yoluyla,
Klasik ve Dînî mûsikîmizin tarihsel gelişimi, değişimi ve musikiyle iştigal
eden mutasavvıfların bağlı bulundukları tarikatlara göre
sınıflandırılabilmeleri ve bu yolla tarikatların sanat, kültür ve mûsikîye
bakış açılarından, icra farklılıklarına, repertuarlarından, güftelerdeki mana
özelliklerine kadar pek çok olgunun ortaya konulabilmesi adına hazırlanmıştır.
Sefine-i Evliya toplam 5 ciltlik bir teracim kitabı niteliğinde bir kaynak
eserdir. Bu eserin her cildinde aynı zamanda musikişinas olan pek çok
mutasavvıf belirlenmiş, ilave bilgiler eklenerek ciltlere göre ayrı ayrı
derlenmiştir.    

Anahtar Kelimeler

Vassaf, Sefine, Musiki, Mutasavvıf, Tasavvuf Musikisi, Musiki Tarihi, Evliya.

Musicians Mentioned in a Sufi Biography Work Titled 'Safina-i Awliya-yi Abrar, Sharh-i Asmar-i Asrar'

Öz

After determining
musician sufis whose biographies, memories, virtues and works are mentioned in 'Safina-i
Awliya-yi Abrar, Sharh-i Asmar-i Asrar', an encyclopedic sufi biography by Osmanzade
Hüseyin Vassaf Bey, this paper provides additional information about them. With
reference to these biographies, the historical developments of Turkish
Classical and Religious music, the changes experienced by these musics and the
sufi orders, with which the musician sufis were affiliated are discussed. In addition, the study speaks on a variety of
topics from the points of views of sufi orders on art, culture and music to
their differences of performance and from their repertoires to semantic
features of the lyrics. Many
musician sufis informed about in Safina-i Awliya, a biographic source consisting of five volumes
are revealed and their biographies are compiled separately adding further
information.

Anahtar Kelimeler

Vassaf, Safina, Music, Sufi, Sufi Music, Musical History, Awliya (Saints).

Kaynakça

• Aksoy, H. (2003). DİA (Cilt 28, s. 497-498). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Aksoy, H. (2003). Mehmed Rûşen Efendi. DİA (Cilt 28, s. 520-521). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Akün, Ö. F. (2000). İbnülemin Mahmut Kemal. DİA (Cilt 21, s. 249 - 262). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Albayrak, N. (1995). Erzurumlu Emrah. DİA (Cilt 11, s. 337-338). içinde iSTANBUL: Türkiye Diyanet Vakfı.Derman, M. U. (1990). Türk Hat Sanatının Şaheserleri. İstanbul: Kültür Bakanlığı.Ergun, S. N. (1943). Türk Mûsikîsi Antolojisi (Cilt 1- 2). İstanbul.İnal, İ. M. (1958). Hoş Sadâ. İatanbul: Maarif Kitabevi.Kantemiroğlu, D. (2001). Kitâb-ı İlmü'l Mûsikî Alâ Vechi'l-Hurûfat. İstanbul: YKY.Kemikli, B. (2000). Sun'ullâh-ı Gaybı̂ dı̂vânı: inceleme-metin. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.Konyalı, İ. H. (1964). Abideleri ve kitabeleri ile Konya tarihi (s. 552 - 556). içinde Konya: Yeni Kitap Basımevi.Mecdî. (tarih yok). Şekâyık Tercümesi (s. 130). içindeÖNGÖREN, R. (2006). Muslihuddin Mustafa. DİA (Cilt 31, s. 269 - 271). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Özalp, N. (2000). Türk Musikisi Tarihi (Cilt 1 - 2). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.Özcan, N. (1988). Abdi, Himmetzâde. DİA (Cilt 1, s. 74). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Özcan, N. (1994). Edhem Efendi, Müştakzâde. DİA (Cilt 10, s. 417-418). içinde iSTANBUL: Türkiye Diyanet Vakfı.Özcan, N. (2013). YALIM, Mehmet Hayrullah Tâcettin. DİA (Cilt 43, s. 305 - 306). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Özcan, N. (2016). Halim Efendi. DİA (Cilt ek-1, s. 522 - 523). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Şengel, a. r., Töre, A., & Ömürlü, Y. (1979). Türk Musikisi Klasikleri / İlahiler. İstanbul : Kubbealtı.Şimşek, H. İ. (2003). Mehmed Emin Tokâdî. DİA (Cilt 28, s. 467-468). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Şimşek, S. (2012). Şeyh Hayrullah Tâceddin er-Rifâî Külliyatı. İstanbul: Revak Kitabevi.Tahir, B. M. (2009). Osmanlı Müellifleri (Cilt 2). (M. T.-C. Kurnaz, Dü.) Ankara: Bizim Büro yay.Uymaz, T. (2016). Halvetiliğin Şa'baniyye kolunda Türk Mûsikîsi. İzmir: basılmamış doktora tezi.Vassaf, O. H. (2006). Sefîne-î Evliyâ (Cilt 1 – 5). (M. Akkuş, & A. Yılmaz , Dü) İstanbul: Kitabevi Yayınları.Yılmaz, H. K. (1991). Aziz Mahmud Hüdâî. DİA (Cilt 4, s. 338 - 340). içinde istanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.Yücer, H. M. (2009). Sefîne-i Evliyâ, DiA (Cilt 36, s. 303). İstanbul.