Türk Vergi Mevzuatı ve Türkiye Muhasebe Standartları Kapsamında Tarım Ürünlerinin Değerlemesinin Karşılaştırılması: Alabalık Yetiştiricilik Tesisinde Örnek Bir Uygulama

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 40 - 66, 31.03.2020

Melek Tan Leskay Seçkin Gönen

https://doi.org/10.15869/itobiad.647194

Öz

Tarım ürünleri;
büyüme, çürüme, ölme gibi birçok biyolojik etkiye açık durumdadır. Tarımsal
ürünlere has bu özellikler tarım işletmelerinde canlı varlık değerlemesini
oldukça önemli duruma getirmektedir.

Vergi Usul
Kanunu’na göre tarım ürünleri tarihi maliyet yöntemi ile değerlenmelidir.
Türkiye Muhasebe Standartları’na göre ise tarım ürünlerinin değerlemesi
sırasında gerçeğe uygun değer yaklaşımı uygulanmalıdır. Tarım işletmelerinin
finansal tabloları, kullandıkları değerleme yöntemine göre değişiklikler
göstermektedir. Bu değişikler işletme üzerinde çıkar sahibi olan kişilerin
kararlarına da doğrudan etki etmektedir.

Bu çalışmada,
bir alabalık yetiştiricilik tesisisin dönem sonu stoklarında yer alan canlı
varlıkları tarihi maliyet yöntemi ve gerçeğe uygun değer yaklaşımları ile
değerlenecek ve her bir değerleme sonucunda elde edilen finansal tablolar
karşılaştırılarak analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tarım Ürünleri, Tarımsal Faaliyet, Gerçeğe Uygun Değer, Tarihi Maliyet, Değerleme

Kaynakça

• Akdoğan, N. , Aktaş, R. , Deran, A. , Erhan, D. ve Acar, V. (2011). Sektörel Muhasebe. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aktuğlu, M. (1984). İhtisas Muhasebeleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Antepli, A. (2014). 41 Nolu Türkiye Muhasebe Standartları Çerçevesinde Tarımsal Faaliyetlerin Muhasebeleştirilmesi: Büyükbaş Hayvancılık İşletmesinde Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aras, A. (1988). Tarım Muhasebesi. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Artvin Ticaret ve Sanayi Odası. (2015). Artvin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı. https://www.artvintso.org.tr/dokumanlar/kafes%20.pdf, (22.09.2019).
• Çetin, B. ve Tipi, T. (2016). Tarım Muhasebesi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Demirkol, Ö. (2006). Seracılıkta Uluslararası Muhasebe Standartları’na Göre Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gökgöz, A. (2012). Balık Üretme İşletmelerinde Maliyetlerin Hesaplanması. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Harris, D, Fuller, D. (2014). Agriculture: Definition and Overview. Encyclopedia of Global Archaeology. (Claire Smith, Ed.): 104-113.
• Herbohn, K. (2006). International Accounting Standart (IAS) 41: What Are the Implications for Reporting Forest Assets?. Small-scale Forest Economics, Management and Policy. 5 (2): 175-189.
• Kamu Gözetimi Kurumu. (2006). TMS 41 Tarımsal Faaliyetler Standardı. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2016Seti/TMS41.pdf, (29.09.2019).
• Kıllı, M. (2014). Tarım İşletmelerinde Tarımsal Faaliyet Standardı Çerçevesinde Maliyet Hesaplaması: Bir Tarım İşletmesinde Örnek Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mevzuat (1960). Gelir Vergisi Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.193.pdf, (29.09.2019).
• Mevzuat. (2006). Tarım Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5488.pdf, (29.09.2019).
• Örten R. ve Karapınar, A. (2009). Dönemsonu Muhasebe Uygulamaları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Renting, H, Oostindie, H. (2008). Multifunctionality of Agricultural Activities, Changing Rural Identities and New Institutional Arrangements. Int. J. Agricultural Resources, Governance and Ecology. 7 (4/5): 361-385.
• Taştan, H. (2013). Büyükbaş Canlı Varlık İşletmelerinde Muhasebe Düzeni. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tokay, H, Deran, A. (2004). Tarımsal Faaliyet Standardında Canlı Varlıklar İçin Önerilen Muhasebe Yaklaşımı-I. Yaklaşım Dergisi. Temmuz (2004): 17-21.
• Toroslu, V. (2014). Dönem Sonu Muhasebe İşlemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tuğay, O. (2013). Türkiye Muhasebe Standardı 41’e Göre Canlı Varlıkların Gerçeğe Uygun Değerinin Tespiti ve Muhasebeleşirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5 (8): 148-165.
• Türel, A. (2012). Finansal Raporlamada Gerçeğe Uygun Değer Yaklaşımı. İstanbul: Türkmen Kitabevi.