Iran Kurds (According to The Soviet Report of 23.12.1946)

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 1127 - 1148, 30.06.2020

Marziye Memmedli

https://doi.org/10.15869/itobiad.684438

Öz

The Kurds living in Turkey, Iran, Iraq, in North Syria and at the intersection of the Caucasus region, over time underwent significant transformations in terms of the economic, social, cultural and political order. Thus, the Iranian Kurds began to differentiate from the Kurds in other regions in terms of political structure and culture, as a result of the 1639 Treaty of Kasr-ı Şirin. In this study, we have obtained from the Russian State Social-Political History Archive the report of S.I.Sıchev, head of the Middle East Department of the Ministry of Foreign Affairs of the USSR, dated December 23, 1946, entitled “The Kurdish question and the Iranian Kurds”, contains important information about the Kurds. In this report includes information about the geographical region, religions, underground resources and strategy positions of the Kurds. However, Sichev's report was evaluated in comparison with other sources, considering that it was based on the information provided by the leader of the Soviet Russia. 

Anahtar Kelimeler

Report by S.I.Sıchev, Soviet Russia and Kurds, Iranian Kurds, Kurdish tribes, Kurdish rebellions

İran Kürtleri (23.12.1946 Tarihli Sovyet Raporuna Göre)

Öz

Türkiye, İran, Irak, Kuzey Suriye ve Kafkasya’nın kesiştiği bölgede yaşayan Kürtler, zamanla iktisadi, toplumsal, kültürel ve siyasal düzen bakımından önemli dönüşümler geçirmiştir. Şöyle ki, İran Kürtleri, 1639 Kasr-ı Şirin antlaşması sonucunda siyasi ve kültürel yapı bakımından diğer bölgelerdeki Kürtlerden farklılaşmaya başlamıştır. Bu çalışmada sunulan Rusya Devlet Sosyal-Siyasi Tarih Arşivi’nden elde edilen SSCB Dışişleri Bakanlığının Orta Doğu Şubesi başkanı S.İ.Sıçev’in “Kürt meselesi ve İran Kürtleri” başlığını taşıyan 23 Aralık 1946 tarihli rapor, Kürtlerle ilgili önemli bilgiler içermektedir. Kürtlerin yaşadığı coğrafi bölgenin stratejik önemi, nüfusları, inançları, yeraltı kaynakları hakkında bilgi vermektedir. Söz konusu rapor, Sovyet görüşlerini yansıtan tek yanlı bir çalışma olduğu göz önüne alınarak diğer kaynaklarla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

S.İ. Sıçev’in Raporu, Sovyet Rusya ve Kürtler, İran Kürtleri, Kürt İsyanları, Mahabad Cumhuriyeti

Kaynakça

• 1. РГАСПИ Ф.17 ОП.128 Д.988. 2. ГАСАНЛЫ, ДЖ. (2006). СССР-ИРАН: Азербайджанский кризис и начало холодной войны (1941 – 1946 гг), М.: Герои Отечества. 3. Сборник консульских докладов. (1932). Северная Персия, М. 4. BRUINESSEN, M. V. (2019). “Kürtler, Devletler ve Aşiretler”, (Çev.) AYDENİZ, A., Bağlam Yayıncılık, İstanbul. 5. ATNUR, İ. E. (2014). “İsmail Ağa Simko’nun Aşireti, Ailesi ve Reisliğinin İlk Yılları”, Tarihte Türkler ve Kürtler Sempozyumu, 4. Cilt, Ankara.