Avşar Bozlağı’na Yapılan Dört Farklı “Açış” İcrâÖrneğinin Motif Tabanlı Biçim Tahlîli

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 1772 - 1803, 30.06.2020

Gülçin Yahya Kaçar Aytunç Aydın

https://doi.org/10.15869/itobiad.751121

Cited By: 1

Öz

Açış, Türk Halk Müziği’nde önemli bir icrâ geleneği olup “yol gösterme” olarak da bilinmektedir. Özellikle Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde seslendirilen uzun havalarda rastladığımız Açışlar serbest ritimle icrâ edilen çalgı formudur. Bu çalışma, Muharrem Ertaş, Çekiç Ali, Ekrem Çelebi ve Neşet Ertaş’ın, Kalktı Göç Eyledi Avşar Elleri adlı bozlakta yaptıkları açışların, motif ve cümle özelliklerini, biçim tahlîli yaparak ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Kaynak tarama ile elde edilen veriler “Gülçin Yahya Biçim Tahlîli” yöntemi kullanılarak tahlil edilmiştir. Notaya alım sürecinde Finale Music, Logic Pro X ve Riffstation müzik yazılımlarından yararlanılmıştır. Açış icrâlarının, motif ve cümle yönünden incelediğinde zengin bir çeşitliliğe sâhip olduğu görülmüştür. İcrâlarda, kullanılan benzer motiflerin yanı sıra açışların irticâlen yapılması sebebiyle ustalara özgü mûsikî ifâdelerinin ve tavır özelliklerinin yer aldığı tesbit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Biçim Tahlîli, Türk Müziği, Halk Müziği, Açış, Bozlak, Etkin Perdeler

Teşekkür

Teşekkür ederim

Four Dıfferent “Açış” In Avşar Bozlağı Motıf-Based Form Analysıs Of The Example

Öz

Açış is an important performance tradition in Turkish Folk Music and is also known as "Yol Gösterme". Açış which we encountered particularly Uzun Hava in various regions of Turkey is an instrument form performed in free rhthym. This study was carried out in order to reveal the motif and sentence features of Muharrem Ertaş, Çekiç Ali, Ekrem Çelebi and Neşet Ertaş by making format analysis on the motif and sentence characteristics of the Açış they made in the “Bozlak Kalktı Göç Eyledi Avşar Elleri”. The data obtained by scanning the sources were analyzed using the "Gülçin Yahya Form Analyz" method. Finale Music, Logic Pro X and Riffstation music software were used during the notation process. When Açış performances are examined in terms of motif and sentence, it is seen that they have a rich variety. In addition to the similar motifs used, it was observed that the musical expressions and attitudes that are specific to the masters are included due to improvisation of the Açış.

Anahtar Kelimeler

Form Analysis, Turkish Music, Folk Music, Active Pitch, Açış, Bozlak

Kaynakça

• Akdoğu, Onur (2003), Türk Müziği’nde Türler ve Biçimler, Meta Basım, İzmir. Apple. Logic Pro X (Sürüm 10.5). Yazılım. Çelebi, Ekrem (2016), Avşar Elleri (Kalktı Göç Eyledi)CD, Özmüzik Plakçılık ve Kasetçilik. Ertaş, Muharrem (1998), Kalktı Göç Eyledi CD, Kalan Müzik, İstanbul Ertaş, Neşet (2000), Avşar Elleri CD, Kalan Müzik, İstanbul https://www.youtube.com/watch?v=4WUWjtZWcFA Kaçar, Gülçin Yahya (2020), Türk Mûsikîsinde Eser ve İcrâ Tahlîli Yöntemleri (Kavramlar-Semboller ve Örnekleriyle), Gece Kitaplığı, Ankara. MakeMusic, Finale (Sürüm v26), Yazılım. Sonic Ladder Ltd. Riffstation (Sürüm v1.6.2.0). Yazılım. Yurtçu, Cihan (1996), Tokat Çevresindeki Ezgilere Yapılan Açışların İncelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Entitüsü, İstanbul.