The Impact of Third Parties on Turkish-Greek Relations from a Historical Perspective

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 3, 2796 - 2824, 30.09.2020

Eray Alım

https://doi.org/10.15869/itobiad.743209

Cited By: 1

Öz

This manuscript seeks to evaluate the impact of third parties on Turkish-Greek relations from a historical perspective. Greek independence, Turkish War of Independence, the interwar period and the Second World War have been chosen as periods to be covered. Bilateral relations during these periods are analyzed through process-tracing. Starting from 1821 Peloponnese Revolt until the Second World War, this work seeks to offer a compressive perspective on the events that commonly affected the foreign policies of the two countries. Through an analysis of the inherent features of international political dynamics of the selected four periods, this manuscript, along with assessing the impact of external actors on Turkish-Greek relations, also aims to clarify the characteristics of this impact. On a methodological and conceptual note, while seeking to evaluate the impact of external factors on bilateral relations, the notion of “impact” is defined in a way that signifies an interactive form of relationship. This means that, as well as third parties affecting Turkish-Greek relations, Turkey and Greece periodically sought to reach out to third parties in their conduct towards each other, and the policies pursued to this end inevitably had repercussions for bilateral relations. The policies adopted by third parties while intervening in Turkish-Greek relations revealed themselves in the form of support or pressure depending on the timeframe in question. Taken together, the conclusion reached in this article can be summed up as follows: when there is a revisionist drift in the international system and the two states develop a common threat perception therein, they exhibit a tendency to cultivate cooperative relations. On the other hand, when the international system is stable and common threat perception is low, Turkish-Greek relations take on a competitive character and the two states tend to turn to third parties to acquire support against its counterpart. 

Anahtar Kelimeler

Turkey, Greece, Turkish-Greek Relations, Third Parties, Historical Perspective

Tarihsel Bir Perspektiften Türk-Yunan İlişkileri Üzerinde Üçüncü Aktörlerin Etkisi

Öz

Bu çalışma, Türk-Yunan ilişkileri üzerinde üçüncü aktörlerin etkisini tarihsel bir perspektiften değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Süreç takibi yönteminden yararlanılarak; Yunanistan’ın bağımsızlığı, Kurtuluş Savaşı, iki dünya savaşı arası dönem ve İkinci Dünya Savaşı süreçleri incelenmektedir. Bu kısımlarda sunulan tartışmalarla, 1821 Mora Ayaklanması’ndan İkinci Dünya Savaşı’na kadar uzanan bir zaman diliminde iki ülkenin dış politikasını ortak bir şekilde etkileyen olaylara ilişkin kapsamlı bir bakış açısının sunulması amaçlanmakladır. İncelenen dört farklı dönemdeki özgül uluslararası siyasi dinamikler göz önüne alınarak, Türk-Yunan ilişkilerinde üçüncü aktörlerin etkisi ve bu etkinin mahiyeti esas inceleme konusudur. Bu husus değerlendirilirken, yöntemsel ve kavramsal bir açıdan “etki” kavramı interaktif bir ilişki biçimi olarak tanımlanmaktadır. Bu husus şu anlama gelmektedir: üçüncü aktörlerin Türk-Yunan ilişkilerine etki etmesi kadar, Türkiye ve Yunanistan da birbirleriyle olan ilişkilerinde dönemsel olarak üçüncü aktörlerle temas kurmaya çalışmışlar ve bu temaslar, ilişkiler üzerinde kaçınılmaz olarak yansımalara neden olmuştur. Üçüncü aktörlerin Türk-Yunan ilişkilerine bazen destek bazen baskı unsuru olarak müdahil oldukları tespiti ışığında bu çalışma şu sonuçlara ulaşmıştır: uluslararası sistemde revizyonist bir hareketlenme meydana geldiğinde ve üçüncü aktörlerden ortak tehdit hissedildiğinde, Türkiye ve Yunanistan iş birliği geliştirme yönünde bir eğilim ortaya koymaktadır. Uluslararası sistem istikrarlı bir görüntü arz ettiğinde ve ortak tehdit algısı zayıfladığında ise Türk-Yunan ilişkileri rekabet odaklı bir mahiyet kazanmakta ve bu sefer iki ülke bizzat üçüncü aktörlere yönelerek, birbirleriyle olan etkileşimlerinde destek elde etmeye çalışmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Yunanistan, Türk-Yunan İlişkileri, Üçüncü Aktörler, Tarihsel Perspektif

Kaynakça

• Aksu, F. (2001), Türk-Yunan İlişkileri: İlişkilerin Yönelimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir İnceleme, Ankara: SAEMK Yayınları.
• Akşin, S. (1997), Ana Çizgileriyle Türkiye’nin Yakın Tarihi 1789-1980 – 2.Cilt, Ankara: Cumhuriyet Yayınları.
• Aydın, M. (2009), Savaş Kaosunda Türkiye, Göreli Özerklik-2., B. Oran (Ed.), Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar (Cilt-1: 1919-1980), s.385-476, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Carr. H. E. (1946), The Twenty Years’ Crisis 1919-1939, London: Macmillan.
• Christensen, T. J. ve Snyder, J. (1990), Chain Gangs and Passed Bucks: Predicting Alliance Patterns in Multipolarity, International Organization, 44(2), s.137-168.
• Clark, C. (2013), The Sleepwalkers: How Europe Went to War in 1914, London: Penguin Books.
• Clogg, R. (1997), A Concise History of Greece, Cambridge: Cambridge University Press.
• Çalışkan, Ü. (2006), Türk Kurtuluş Savaşında Sovyet Rusya’nın Mali ve Askeri Yardımları, Karadeniz Araştırmaları, 9, s.35-54.
• Çukurova, B. (1987), 15 Mayıs 1919 İzmir'de Yunan Mezalimi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 3(8), s. 461-471.
• Deringil, S. (2014), Denge Oyunu: İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Dış Politikası, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Ferguson, N. (2006), The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West, London: Penguin.
• Fırat, M. (2009), Yunanistan’la İlişkiler, B. Oran (Ed.), Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar (Cilt-1: 1919-1980), s.178-193, 325-356, 576-615, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Frary, L. (2015), Russia and the Making of Modern Greek Identity, 1821–1844, Oxford: Oxford University Press.
• Gökay, B. (1997), A Clash of Empires: Turkey Between Russian Bolshevism and British Imperialism 1918–1923, London: Tauris Academic Studies.
• Graebner, A. N ve Edward, B. M. (2011), The Versailles Treaty and Its Legacy: The Failure of the Wilsonian Vision, Cambridge: Cambridge University Press.
• Hale, W. (2013), Turkish Foreign Policy Since 1774, London: Routledge.
• Halliday, F. (2005), Middle East in International Relations: Power, Politics, Ideology, Cambridge: Cambridge University Press.
• Heraclides, A. ve Dialla, A. (2015), Humanitarian Intervention in the Long Nineteenth Century: Setting the Precedent, Manchester: Manchester University Press.
• Heraclides, A. (2010), The Greek-Turkish Conflict in the Aegean: Imagined Enemies, London: Palgrave Macmillan.
• Hobsbawm, E. (1996), The Age of Revolution 1789-1848. New York: Vintage Books.
• Holland, R. ve Markides, D. (2006), The British and the Hellenes: Struggles for Mastery in the Eastern Mediterranean 1850–1960, Oxford: Oxford University Press.
• Ikenberry, J. G. (2009), Woodrow Wilson, the Bush Administration, and the Future of Liberal Internationalism, J. G. Ikenberry, T. J. Knock, A. Slaughter ve T. Smith (Ed.), The Crisis of American Foreign Policy, s.1-24, Princeton: Princeton University Press.
• Judt, T. (2005), Postwar: A History of Europe Since 1945, New York: The Penguin Press.
• Kalyvas, N. S. (2015), Modern Greece: What Everyone Needs to Know, Oxford: Oxford University Press.
• Kameli, H. ve Erdem, U. (2011), II Dünya Savaşı Sırasında Türkiye’nin Yunanistan’a Kurtuluş ve Dumlupınar Vapurları ile Gönderdiği İnsani Yardımlar, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 46, s.205-236.
• Macar, E. (2009), İşte Geliyor Kurtuluş: Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan'a Yardımları 1940-1942, İzmir: İzmir Ticaret Odası Kültür Sanat Tarihi Yayınları.
• Macmillan, M. (2001), Paris 1919: Six Months That Changed the World, New York: Random House.
• Mak, G. (2008), In Europe: Travels Through the Twentieth Century, London: Vintage Books.
• Milas, H. (2009), Perceptions of Conflict: Greeks and Turks in Each Other’s Mirrors, O. Anastasakis, K. A. Nicolaidis ve K. Öktem (Ed.), In the Long Shadow of Europe: Greeks and Turks in the Era of Postnationalism, s.95-115, Leiden: Martinus Nijhoff Publishers.
• Millman, B. (1995), Turkish Foreign and Strategic Policy 1934-42, Middle Eastern Studies, 31(3), s.483-508.
• Moustakis, F. (2003), The Greek-Turkish Relationship and NATO, London: Frank & Cass.
• Okman, C. (2012), Türk Dış Politikası – Trendler, Çerçeveler ve Uygulama Süreçleri Üzerine Genellemeler (1815-2009), G. S. Ayman (Ed.), Mekan, Kimlik ve Dış Politika, s.265-322, İstanbul: Yalın Yayıncılık.
• Oran, B. (2009), Dönemin Bilançosu, B. Oran (Ed.), Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar (Cilt-1: 1919-1980). s.241-257, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ortaylı, İ. (2000), İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özman, A. (1988), Lozan Andlaşmalarında Ege Adalarının Hukuki Statüsü, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(3-4), s.197-206.
• Saunders, M. R. (1998), In Search of Woordrow Wilson: Beliefs and Behaviour, London: Grennwood Press.
• Stackelberg, R. (2007), The Routledge Companion to Nazi Germany, London: Routledge.
• Stockings, C. ve Hancock, E. (2013), Swastika over the Acropolis: Re-interpreting the Nazi Invasion of Greece in World War II, Leiden: Brill.
• Türkmen, Z. (2001), Girit Adasını Osmanlı İdaresinden Ayırma Çabaları: Yunan İsyanını Takip Eden Dönemdeki Gelişmeler (1821-1869), Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 12, s.219-244.
• Wohlforth, C. W. (2009), Unipolarity, Status Competition, and Great Power War, J. G. Ikenberry, M. Mastanduno ve W. C. Wohlforth (Ed.), International Relations Theory and the Consequences of Unipolarity, s.33-67, Cambridge: Cambridge University Press.