Freedom of Religion and Conscience of Migrants: The European Example

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 5, 3520 - 3541, 29.12.2020

Hakan Gülerce Cemil Şahinöz

https://doi.org/10.15869/itobiad.760121

Öz

Freedom of religion and conscience has been the subject of controversy since the human history and is still the cornerstone of human rights. Freedom of religion and conscience, which means that people ascribe to the religion of their choice, with their own free will, to believe in the religious notions they want and put them into practice freely, is also guaranteed by many international conventions. However, it is observed that this fundamental human right has been violated significantly in the context of migrants. This study discusses, along with prejudice, stigmatization, insecurity, islamophobia etc. faced especially by immigrants living in Europe, how the problems arising from humanitarian encounters brought by the rights of migrants. With the case study design method used in the study, a discussion is held on the freedom of expression, religion and conscience of immigrants living in Europe, the problems experienced and the reasons for these problems. First, the concepts of freedom of expression, religion and conscience are discussed, and then migration and the problems it brings with it are discussed. Especially, concepts such as language and education problems, exclusion, discrimination, prejudice, ambiguity and islamophobia, and their current status were evaluated. The current situation has been addressed through the examples of headscarves and religious lessons in order to put religion and beliefs into practice. In addition, taking into consideration these processes this study tries to link the secularism practices of countries and their status of having an official religion. As a result, it is clear that migrants struggle with many social, economic and psychological problems brought about by migration. The main claim of the study is that migrants living in Europe are deprived of freedom of religion and conscience, which is one of the most important areas of struggle. 

Anahtar Kelimeler

Migration, Europe, Islamophobia, Human Rights, Freedom of Religion and Conscience

Göçmenlerin Din ve Vicdan Özgürlüğü: Avrupa Örneği

Öz

Din ve vicdan özgürlüğü insanlık tarihinden bu yana tartışma konusu olmuş ve günümüzde hala güncelliğini koruyan insan haklarının temelidir. İnsanların kendi özgür iradeleriyle seçtikleri dine mensup olmaları, istedikleri dini düşüncelere inanmayı ve onları serbestçe pratiğe dökebilmelerini ifade eden din ve vicdan özgürlüğü birçok uluslararası sözleşme tarafından da güvence altına alınmıştır. Ancak bu en temel insan hakkının göçmenler bağlamında ele alındığında önemli derecede ihlal edildiği gözlemlenmektedir. Bu çalışmada özellikle Avrupa’da yaşayan göçmenlerin karşı karşıya kaldıkları ön yargı, damgalama, güvensizlik, islamofobi vb. gibi göçün beraberinde getirdiği insani karşılaşmalardan ortaya çıkan sıkıntıların göçmenlerin din ve vicdan özgürlüğü haklarını nasıl etkilediği tartışılmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma metodu ile birden fazla veri toplama yöntemi kullanılarak durum çalışması yapılmıştır. Çalışmada kullanılan durum çalışması deseni yöntemiyle Avrupa’da yaşayan göçmenlerin ifade, din ve vicdan özgürlükleri, yaşanan sorunlar ve bu sorunların nedenleri üzerine bir tartışma yürütülmektedir. Öncelikle ifade, din ve vicdan özgürlüğü kavramları tartışılmış, ardından göç ve beraberinde getirdiği sıkıntılar ele alınmıştır. Bu bağlamda özellikle göçmenlerin yaşadığı dil ve eğitim problemi, dışlanma, ayrımcılık, ön yargı, müphemlik ve islamofobi gibi kavramlar ve güncel durum değerlendirilmiştir. Dini inanç ve hürriyetlerin pratiğe dökülebilmesi anlamında başörtüsü ve din dersleri örnekleri üzerinden mevcut durum ele alınmıştır. Ayrıca ülkelerin laiklik uygulamaları, resmi bir dine sahip olma durumları da bütün bu süreçler göz önünde bulundurularak ilişkilendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak göçmenlerin göçün beraberinde getirdiği sosyal, ekonomik ve psikolojik birçok sorunla mücadele ettikleri açıktır. Avrupa’da yaşayan göçmenlerin en önemli mücadele alanlarından biri olan din ve vicdan özgürlüğünden mahrum kaldıkları çalışmanın temel iddiasını oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Göç, Avrupa, İslamofobi, İnsan Hakları, Din ve Vicdan Özgürlüğü

Kaynakça

• Abadan Unat, N. (2006). Bitmeyen Göç. 2. Basım. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Adıgüzel, Y. (2020). Göç Sosyolojisi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Adıgüzel, Yusuf (2016). Göçmenlerin Kültürel Entegrasyonu. A. Esen ve M. Duman (Ed.). Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler içinde. İstanbul: Aryan Basım, 171-194
• AFP. (2015). Economic migrants use children as 'human shields': Czech leader. Erişim adresi: https://news.yahoo.com/economic-migrants-children-human-shields-czech-leader-154015439.html
• Ağca-Varoğlu, F. G. (2020). Almanya’da Yüksek Nitelikli Göçmenlerin Gündelik Hayat Deneyimleri ve Baş Etme Süreçleri, Journal of Economy Culture and Society, C.61, S.1, ss. 1-23.
• Arslan, Z. (2005). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Din Özgürlüğü, Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu.
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (1950). Erişim adresi: https://www.danistay.gov.tr/upload/avrupainsanhaklarisozlesmesi.pdf
• Barth, K. ve Gomm, B. (2004). Gruppentest zur Früherkennung von Lese- und Rechtschreibschwierigkeiten, München: Reinhardt
• Bauman, Z. (2012). Sosyolojik Düşünmek, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018a). Kapımızdaki Yabancılar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2018b). Iskarta Hayatlar, İstanbul: Can Yayınları.
• Bauman, Z. (2018c). Dünyaya ve Kendimize Dair, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2019). Kimlik, Ankara: Heretik Yayınları.
• Bozkurt, V. (2019). Küreselleşme, Sınır Aşan Göçler ve Kamuoyu, ÇETO, Eylül, Sayı:11.
• Çakaş, C. Ö. (2019). Avrupa’da Müslüman Kimliği Üzerinden Yükselen Krizler: Karikatür ve Başörtüsü Krizleri, Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y.3, C.3, S.2, s. 73-92.
• Demir, H. S. (2012). Türkiye’de İnanç Özgürlüğünün Kapsamı ve Sınırlandırılmasındaki Sorunlar, Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı, 10 Ocak-14 Ocak, 1.cilt.
• Duran, H. (2006). İfade Özgürlüğü ve Türkiye, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.14, S.1, ss. 57-81.
• Erdoğan, M. (2005). “Sivil Özgürlük Olarak Din ve Vicdan Özgürlüğü”, Murat Yılmaz (ed.), Türkiye’de Din ve Vicdan Özgürlüğü, Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu, ss.3-20.
• Fowid. (2016). Religionszugehörigkeiten der erfassten Asylsuchenden. Erişim adresi: https://fowid.de/meldung/religionszugehoerigkeiten-erfassten-asylsuchenden
• Gün, M. ve Baldık, Y. (2017). Türkiye’de Kamp Dışında Misafir Edilen Suriyeli Sığınmacı Gençlere Yönelik Eğitim Hizmetleri. 4.2, 287-299.
• Görmüş, A. (2017). İfade Özgürlüğü ve Dini Hassasiyetler. Erişim adresi: http://www.duzceyerelhaber.com/Alper-GORMUS/37041-ifade-ozgurlugu-ve-dini-hassasiyetler
• İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1948). Erişim Adresi: https://www.ihd.org.tr/insan-haklari-evrensel-beyannames
• Jeder Zweite sieht Islam als Bedrohung. (2019). Erişim adresi: https://www.tagesschau.de/inland/islam-studie-bertelsmann-stiftung-101.html
• Kaboğlu, İ. (2002). Özgürlükler Hukuku, Ankara: İmge Kitabevi, 6. Basım.
• Kahraman, M. (2008). Avrupa Birliği Ülkelerinde ve Türkiye’de Laiklik, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.5, S.9, s. 57-77.
• Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi, (1966). Erişim adresi: http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/metin133.pdf
• KNA, (2019). Laut Umfrage haben Briten Angst vor dem Islam. Erişim adresi: https://www.domradio.de/themen/islam-und-kirche/2019-02-18/grund-fuer-die-entwicklung-der-rechten-szene-laut-umfrage-haben-briten-angst-vor-dem-islam
• Korkmaz, A. (2017). Göç ve Din, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Locke, J. (2017). Hoşgörü Üzerine Bir Mektup, Çev. Melih Yürüşen, Ankara: Liberte Yayınları.
• Murdoch, J. (2007). Düşünce, Vicdan ve Din Özgürlüğü, İnsan Hakları El Kitapları, Sayı 9.
• Murdoch, J. (2012). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Düşünce, Vicdan ve Din Özgürlüğü Hakkının Korunması, Avrupa Konseyi İnsan Hakları El Kitapları.
• Nazıroğlu, B. (2012). Stephen V. Monsma-J. Christoper Soper, Çoğulculuğun Meydan Okuması: Beş Demokraside Kilise ve Devlet çev. Bilal Sambur, Ankara 2005: Liberal Düşünce Topluluğu, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1, ss. 303-308.
• Öktem Songu, S. (2014). Anayasal Bir Temel Hak Olarak İfade Özgürlüğünün İşçi Açısından İş Yerindeki Yansımaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.15 Özel S., ss. 609-650.
• Ökten, Ş. (2017). Forced Migration, Unwanted Acceptance, Uncertain Future of Syrian Refugees: The Struggle for Legal Status, European Journal of Interdisciplinary Studies, Vol.9 Nr. 1. ss. 156-164.
• Özer, Y.Y. Komşuoğlu, A. ve Ateşok, Z.Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Akademik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4.37, 76-110.
• Özkurt, H. ve Akkuş, S. (2004). Lese- Rechtschreibschwäche bei Kindern mit Migrationshintergrund, Düsseldorf: LAGA
• Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek, Ankara: Phoenix.
• Şirin T., Duymaz E. ve Yıldız D. (2016). Türkiye’de Din ve Vicdan Özgürlüğü: Sorunlar, Tespitler ve Çözüm Önerileri, Ankara: Türkiye Barolar Birliği, 1. Baskı Mart.
• Turan, İ. (2012). Ulusal ve Uluslararası Hukuk Açısından Türkiye’de Din Eğitiminin Yasal Dayanakları, Ondokuz Mayıs İlahiyet Fakültesi Dergisi, S.32, ss. 77-109.
• Türkiye’de Din Özgürlüğü Raporu: Dinler arası İlişkiler: Seküler ve Demokratik Bir Sistemde Barış İçinde Birarada Varoluş Arayışı (2005), Ankara: Liberal Düşünce Topluluğu.
• Winant, H. (2017). Is Racism Global? Journal of World-Systems Research, Vol. 23, Nr. 2, ss. 505-510
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.