Sosyal Medya Kullanımının Dijital Teknolojiye Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 3918 - 3942, 30.12.2021

Fikret Sözbilir

https://doi.org/10.15869/itobiad.952517

Öz

Sosyal medya kullanımı hızla yaygınlaşıyor ve buna paralel olarak sosyal medyaya harcanan zaman artıyor. Sosyal medya, kullanım amacına ve şekline göre yararlı veya zararlı olmaktadır. Yararlı kullanım dijital teknolojilerde yetkinliği geliştirerek günlük işlerin ve yaşamın kolaylaştırılmasını sağlamaya yönelik bilinçli kullanımdır. Dijital teknolojileri oyun ve eğlence için kullanarak uzun süreli boş zaman geçirmek zararlı kullanımdır. Dijital teknolojiler sadece sosyal medya değil bütün bilişim ve teknoloji araçlarıdır. Bu araştırmanın amacı günlük sosyal medya kullanımının çalışanların dijital teknolojilere yönelik tutumlarının üzerinde etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Anket yöntemiyle dijital teknolojilere yönelik tutum ölçeği kullanılarak Artvin İli, Hopa İlçesindeki okullarda görev yapan öğretmenlerden veri toplanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçek etik kurulu tarafından onaylanmıştır.
Araştırmaya 120 okul yöneticisi ve öğretmen katılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 25 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Öncelikle araştırmada elde edilen verinin güvenilirliği ve geçerliliği test edildi ve doğrulandı. Ayrıca, analizde günlük sosyal medyada geçirilen sürenin dijital teknolojilere yönelik tutumun boyutları üzerinde etkisinin olup olmadığı tek yönlü MANOVA analizi ve değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırma bulguları, katılımcıların günlük sosyal medya kullanımının dijital teknolojilere yönelik tutumun yetkinlik, sosyal ağlar, teknolojiye yönelik ilgi ve olumsuz yönler boyutları üzerinde anlamlı ve olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir. Ancak işte teknoloji, benim için teknoloji, eğlence amaçlı kullanım ve bilinçli kullanım üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığını ortaya çıkarmıştır. Bulgular, sosyal medya kullanımı dijital teknolojilerin özellikle sosyal ağlar boyutunda yetkinliği, teknolojiye ilgiyi ve olumsuz yönlerini artırmaktadır. Buna karşılık, katılımcıların olumlu teknoloji algısını, eğlence amaçlı kullanımı ile işte teknoloji kullanımını ve bilinçli kullanımını etkilememesi sosyal medyanın istenen düzeyde yararlı kullanılmadığını sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya Kullanımı, Dijital Teknoloji, Yetkinlik, İşte Teknoloji, Teknolojiye İlgi

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır

The Effect of Social Media Usage on Attitude Towards Digital Technology

Öz

Social media usage become widespread rapidly, and time spent on social media is increasing in parallel. Social media can be useful or harmful depending on its intended use and form. Beneficial use is the conscious use to facilitate daily work and life by improving competence in digital technologies. Spending prolonged leisure time using digital technologies for games and entertainment is harmful use. Digital technologies are not only social media but also all information and technology tools. The aim of this research is to investigate whether daily social media use has an effect on employees' attitudes towards digital technologies. Data were gathered from teachers working at schools in Hopa district of Artvin, in Turkey, by using an attitude scale towards digital technologies with the survey method. The scale used in the study was approved by the ethics committee. 120 school principals and teachers participated in the study.
The data obtained in the study were analysed using the SPSS 25 statistical program. First of all, the reliability and validity of the data obtained in the study were tested and verified. Also, in the research, whether the time spent on daily social media has an effect on the dimensions of the attitude towards digital technologies, one-way MANOVA analysis conducted, and correlation analysis were applied to determine the relationship between the variables. Research findings revealed that the daily usage of social media by the participants had a significant and positive effect on the competence, social networks, interest in technology and negative aspects dimensions of the attitude towards digital technologies. However, it was determined that there is no significant effect on technology at work, technology for me, recreational use, and conscious use dimensions. It was concluded that the over usage of the social media increases the competence, interest, and negative aspects of digital technologies, especially in social networks. On the other hand, it was concluded that social media was not used beneficially at the desired level, as it did not affect the participants' positive perception of technology, recreational use, and use of technology at work and conscious use.

Anahtar Kelimeler

Social Media Usage, Digital Technology, Competence, Technology at Work, Interest in Technology

Kaynakça

• Ada, S. & Bal, C.G. (2013). Aile Hekimlerinin Bilişim Sistemleri Öz yeterlik Algıları: Kahramanmaraş İlinde Bir Alan Araştırması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 1-12.
• Ada, S. & Akdemir, Ö. (2017). An empirical study on the use of social media in human resources employment process. International Journal of Disciplines in Economics-Administrative Sciences Studies (İdeastudies), 6, 427-436. https://doi.org/10.26728/ideas.64.
• Akbulut, M.Ş. (2020). Dijital teknolojilerin eğitimde etkin kullanımı. Bilim ve Teknik, (Haziran), 49-55.
• Akpınar, Y. (2004). Eğitim teknolojisiyle ilgili öğrenmeyi etkileyebilecek bazı etmenlere karşı öğretmen yaklaşımları. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(3), 124-134.
• Aldahdouh, T.Z., Nokelainen, P., and Verhonen, V. (2020). Technology and Social Media Usage in Higher Education: The Influence of Individual Innovativeness. SAGE Open, 10(1), 1-20. https://doi.org/10.1177/2158244019899441
• Antalyalı, Ö.L. (2010). Varyans analizi (ANOVA-MANOVA), Büyüköztürk, Ş. (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemleri, Ankara, Asil Yayıncılık, 131-167.
• Arklan, Ü., and Akdağ, M. (2016). Gündelik yaşamın sosyal medyası, sosyal medyanın gündelik yaşamı: İlişkisel ve etkileşimsel perspektiften uygulamalı bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(16), ss.16-34. https://doi.org/10.21076/vizyoner.265465
• Bilen, K., Ercan, O., and Gülmez, T. (2014). Sosyal ağların kullanım amacı ve benimsenme süreci; Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 115-123.
• Bozkurt, M. (2020). İnternetten bilinçli ve güvenli faydalanmaya yönelik ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin görüşleri. The Journal of Social Sciences, 4(8), 511-523. doi: 10.30520/tjsosci.723318
• Bryer, T.A., and Zavattaro, S.M. (2011). Social media and public administration: Theoretical dimensions and introduction to symposium. Administrative Theory and Praxis, 33(3), 325-340. https://doi.org/10.2753/ATP1084-1806330301
• Buran Köse, Ö., and Doğan, A. (2018). The relationship between social media addiction and self-esteem among Turkish university students. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6, 175−190. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2019.6.1.0036
• Bulunmaz, B. (2016). Gelişen teknolojiyle birlikte değişen pazarlama yöntemleri ve dijital pazarlama. TRT Akademi, 1(2), 349-365.
• Cabı, E. (2016). Dijital Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1229-1244.
• Chaffey, D. and Ellis-Chadwick, F. (2019). Digital marketing. Seventh Edition, Pearson UK.
• del Pozo, M., Manuel, C., González-Arangüena, E., and Owen, G. (2011). Centrality in directed social networks: A game theoretic approach. Social Networks, 33(3), 91-200. https://doi.org/10.1016/j.socnet.2011.04.001
• Dumeresque, D. (2014). The chief digital officer: bringing a dynamic approach to digital business. Strategic Direction, 30(1), 1-3. doi: 10.1108/SD-12-2013-0104.
• Erdoğan, E. and Tonga, D. (2020). Middle School Students and Digital Citizenship: Is Technology Important for Digital Citizens in Turkey?, International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 5(11), (194-227).
• Erten P. (2019). Z kuşağının dijital teknolojiye yönelik tutumları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 190- 202.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS, 3. Baskı, London, SAGE Publications.
• Foroudi, P., Gupta, S., and Nazarian, A. (2017). Digital technology and marketing management capability: Achieving growth in SMEs. Qualitative Market Research, 20(2), 230-246. doi: 10.1108/QMR-01-2017-0014
• Gontrand, C. (2020). Digital Communication Techniques. Wiley. doi:10.1002/9781119705260.
• Güdel, K., Heitzmann, A. and Müller, A. (2019). Self-efficacy and (vocational) interest in technology and design: an empirical study in seventh and eighth-grade classrooms. International Journal of Technology and Design Education, 29, 1053–1081. https://doi.org/10.1007/s10798-018-9475-y
• Hair, J.F. Jr., Black, W.C., Babin, B.J., and Anderson, R.E. (2014). Multivariate Data Analysis. Seventh Edition, Pearson, USA.
• İrge, T., N., and Şen, E. (2020). Çalışanların dijital teknolojiye yönelik tutumlarının ve iç girişimcilik özelliklerinin bireysel iş performanslarına etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2556-2579.
• Jan, M., Soomro, S.A., and Ahmad, N. (2017). Impact of social media on self-esteem. European Scientific Journal, 13(23), 1857-7881. doi: 10.19044/esj.2017.v13n23p329
• Jian-cheng, S., and Song-zheng Z. (2008). Virtual Human Resource Management. China-USA Business Review, 7(4), 57-61.
• Kalkınma Bakanlığı (2018). Çalışma grubu raporu: Dijital ekonomide meslekler ve yetkinlikler, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/DijitalEkonomideMeslekler_ve_YetkinliklerCalismaGrubuRaporu.pdf (Erişim tarihi: 15 Nisan 2021).
• Kaplan, A.M. and Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003
• Karaçeper, S. (2018). Dijital teknoloji ve grafik tasarımda yenilikler. İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 4(8), 73-83.
• Karahisar, T. (2013). Dijital nesil, dijital iletişim ve dijitalleşen (!) Türkçe. AJIT‐e: Online Academic Journal of Information Technology , 4(12). doi: 10.5824/1309‐1581.2013.3.006.x
• Kelly, G. (2014). The Digital Revolution in Banking, Group of Thirty, https://group30.org/images/uploads/publications/G30_DigitalRevolutionBanking.pdf (Erişim tarihi: 15.02.2021)
• Kemp, S. (2021). Digital 2021: The latest insights into the ‘State of Digital’. Retrieved from https://wearesocial.com/blog/2021/01/digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital
• Kırık, A.M. (2017). Yeni medya aracılığıyla değişen iletişim süreci: Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin konumu. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 230-261. https://doi.org/10.19145/gumuscomm.300815
• KOBİ’18 (2018). 1. İstanbul KOBİ’ler ve Bilişim Kongresi Sonuç Raporu. http://www.kobibilisim.org.tr/2-kobi-bilisim/pdf/kobi-bilisim-istanbul-sonuc-raporu.pdf (Erişim tarihi: 25.02.2021).
• KOBİ’19 (2019). 3. Ankara KOBİ’ler ve Bilişim Kongresi Sonuç Raporu, https://www.kobibilisim.org.tr/2019/istanbul# (Erişim tarihi: 25.02.2021).
• Krapp, A. and Prenzel, M. (2011). Research on interest in science: Theories, methods, and findings. International Journal of Science Education, 33(1), 27-50. https://doi.org/10.1080/09500693.2010.518645
• Kurtoğlu, M. and Seferoğlu, S. (2014). Öğretmenlerin Teknoloji Kullanımı ile İlgili Türkiye Kaynaklı Dergilerde Yayımlanmış Makalelerin İncelenmesi. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 2(3), 1-10.
• Lahti, R.K. (1999). Identifying and integrating individual level and organizational level core competencies. Journal of Business and Psychology, 14(1), 59–75. https://doi.org/10.1023/A:1022906400927
• Laroche, M., Habibi, M. H., Richard, M-O., and Sankaranarayanan, R. (2012). The effects of social media based brand communities on brand community markers, value creation practices, brand trust and brand loyalty, Computers in Human Behavior, 28(5), 1755-1767. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.04.016.
• Lengnick-Hall, M. L., and Moritz, S. (2003). The Impact of e-HR on the human resource management function. Journal of Labor Research. 24(3), 365- 379. https://doi.org/10.1007/s12122-003-1001-6
• Lepak, D.P. and Snell, S.A. (1998). Virtual HR: Strategic human resource management in the 21st century. Human Resource Management Review, 8(3), 215-234. https://doi.org/10.1016/S1053-4822(98)90003-1.
• McKinsey and Company Türkiye (2020). İşimizin geleceği: Dijital çağda Türkiye’nin yetenek dönüşümü, https://www.mckinsey.com/tr/~/media/McKinsey/Locations/Europe%20and%20Middle%20East/Turkey/Our%20Insights/Future%20of%20Work%20Turkey/Isimizin-Gelecegi-McKinsey-Turkiye-Raporu_Ocak-2020.ashx (Erişim tarihi: 03.05.2021).
• Mengalli, N.M. (2009). Collaboration and networks: Basis for the management based on knowledge in education, Handbook of Research on Electronic Collaboration and Organizational Synergy, Salmons, J. and Wilson, L. (Ed.), USA: IGI Global, 74-82. https://doi:10.4018/978-1-60566-106-3.ch014
• Moore, G.E. (1965). Cramming more components onto integrated circuits. Electronics, 38(8), 1-4.
• Mort, G.S. and Drennan, J. (2002). Mobile digital technology: Emerging issues for marketing. Journal of Database Marketing, 10(1), 9-23.
• Mortleman, J. (2011). Social media strategies. Computer Fraud and Security, 5, 8-11. https://doi.org/10.1016/S1361-3723(11)70050-1
• Olson, C. L. 1974. Comparative robustness of six tests in multivariate analysis of variance. Journal of the American Statistical Association, 69(348), 894-908. doi:10.2307/2286159
• Onat, F., Alikılıç, Ö. A. (2008). Sosyal ağ sitelerinin reklam ve halkla ilişkiler ortamları olarak değerlendirilmesi. Journal of Yaşar University, 3(9), 1111-1143.
• Ozga, J. (2016). Trust in numbers? Digital Education Governance and the inspection process. European Educational Research Journal, 15(1), 69–81. https://doi.org/10.1177/1474904115616629
• Özdemi̇r, S., Özdemi̇r, M., Polat, E., Aksoy, R. (2014). Sosyal medya kavramı ve sosyal ağ sitelerinde yer alan onlıne reklam uygulamalarının incelenmesi. EJOVOC (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 58-64. https://doi.org/10.17339/ejovoc.96993
• Parlak, B. (2017). Dijital çağda eğitim: Olanaklar ve uygulamalar üzerine bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Kayfor15 Özel Sayısı), 1741-1759.
• Pempek, T.A., Yermolayeva, Y.A., and Calvert, S.L. (2009). College students' social networking experiences on Facebook. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(3), 227-238. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2008.12.010
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital ımmigrants-Part 1. On the Horizon, 9(5), 1-6. https://doi.org/10.1108/10748120110424816
• Rajan, A.P. and Saranya, G. (2018). Digital banking services: Customer perspectives. Journal of Emerging Technologies and Innovative Research, 5(12), 306-311.
• Rosen, L. D., Whaling, K., Carrier, L. M., Cheever, N. A., and Rokkum, J. (2013). The Media and Technology Usage and Attitudes Scale: An empirical investigation. Computers in human behavior, 29(6), 2501–2511. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.06.006
• Sağıroğlu, Ş., Bülbül, H.İ., Kılıç, A., and Küçükali, M. (2020). Dijital okuryazarlık ve ötesi, Dijital okuryazarlık: Araçlar, metodolojiler, uygulamalar ve öneriler, Kılıç, A., Bülbül, H.İ., ve Sağıroğlu, Ş. (Ed.), Ankara: Nobel Yayınevi, 1-45.
• Salavati, S. (2016). Use of digital technologies in education: The Complexity of teachers’ everyday practice. (Doctoral Dissertation, Linnaeus University Dissertations No 264/2016). http://lnu.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2%3A1039657anddswid=9826, (Erişim tarihi: 26.03.2021).
• Shalf, J. (2020). The future of computing beyond Moore’s Law. Philosophical Transactions of The Royal Society A Mathematical Physical and Engineering Sciences, 378, 20190061. https://doi.org/10.1098/rsta.2019.0061
• Sözbilir, F. (2018a). Sosyal medya, akıllı telefon ve örgütlerin gelecekteki insan kaynağı profili: Z kuşağı. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 3(1), 104-123.
• Sözbilir, F. (2018b). Bilişim teknolojileri ve örgütlerin potansiyel insan kaynağına etkisi: Bir alan araştırması. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 31-48.
• Sözbilir F. (2018c), The impact of social media usage and smartphone addiction on
• youngs’/adolescents’ career futures: A study at high schools, BMIJ, 6(2), 466-487. https://dx.doi.org/10.15295/bmij.v6i2.239
• Sözbilir, F. and Dursun, M. K. (2018). Does social media usage threaten future human resources by causing smartphone addiction? A Study on students aged 9-12. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5, 185–203. https://dx.doi.org/10.15805/addicta.2018.5.2.0056.
• SteenKamp, M. and Hyde-Clarke, N. (2014). The use of Facebook for political commentary in South Africa. Telematics Informatics, 31(1), 91-97. https://doi.org/10.1016/j.tele.2012.10.002
• Steinsbekk, S., Wichstrøm, L., Stenseng, F., Nesi, J., Hygen, B.W., and Skalická, V. (2021). The impact of social media use on appearance self-esteem from childhood to adolescence-A 3-wave community study, Computers in Human Behavior, 114, https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106528.
• Taber, K.S. (2018). The use of Cronbach’s Alpha when developing and reporting research instruments in science education. Research in Science Education, 48, 1273–1296. https://doi.org/10.1007/s11165-016-9602-2
• Tak, B., Sayılar, Y., and Kaymaz, K. (2007). Yetkinliklere dayalı insan kaynakları yönetimi ve ücretlendirme sistemi üzerine bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 233-266.
• Tuncer, M. and Taşpınar, M. (2008). Sanal ortamda eğitim ve öğretimin geleceği ve olası sorunlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 125-144
• Türk Sanayici ve İşinsanları Derneği (2016). Türkiye'deki Dijital Değişime CEO Bakışı. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/8867-tu-rkiye-deki-dijital-deg-is-ime-ceo-bakis-i-raporu (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• Viktorovna, E.Y., Viktorovna, B.A., and Vladimirovna, S.A. (2019). Digital banks: development trends. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 240, 151-153.
• Williamson, B. (2016). Digital education governance: An introduction. European Educational Research Journal, 15(1) 3–13.
• Varol, A. and Kaygısız, E.G. (2018). Kobi’lerde Teknoloji Kullanımı: Giresun Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 535-552.
• Voermans, M., and van Veldhoven, M. J. P. M. (2007). Attitude towards E-HRM: An empirical study at Philips. Personnel Review, 36(6), 887-902. https://doi.org/10.1108/00483480710822418
• Vogel, E.A., Rose, J.P., Roberts, L.R., and Eckles, K. (2014). Social comparison, social media, and self-esteem psychology of popular media culture, Psychology of Popular Media Culture, 3(4), 206–222. https://doi.org/10.1037/ppm0000047
• Ursachi, G., Horodnic, I.A., and Zait, A. (2015). How reliable are measurement scales? External factors with indirect influence on reliability estimators. Procedia Economics and Finance, 20, 679-686. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00123-9
• Utma, S. (2019). Dijital çağın bir gerekliliği olarak sosyal medya okuryazarlığı. Selçuk İletişim, 12(2), 1239-1263. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/47244/596337
• Villanti, A. C., Johnson, A. L., Ilakkuvan, V., Jacobs, M. A., Graham, A. L., and Rath, J. M. (2017). Social Media Use and Access to Digital Technology in US Young Adults in 2016. Journal of medical Internet research, 19(6), e196. https://doi.org/10.2196/jmir.7303
• Vural, B.A. and Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 20(5), 3348‐3382. doi:10.19168/jyu.65130
• Xiu, L. (2019). Time Moore: Exploiting Moore's Law from the perspective of time. IEEE Solid-State Circuits Magazine, 11(1), 39-55. doi: 10.1109/mssc.2018.2882285
• Yıldız, M. (2017). İletişim Sürecinde Sosyal Medya ve Sosyal Sermaye. The Journal of Social Science, 1(2),71-82. doi: 10.30520/tjsosci.360257
• Yıldız Durak, H. (2018). What would you do without your smartphone? Adolescents’ social media usage, locus of control, and loneliness as a predictor of nomophobia. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5, 543−557. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2018.5.2.0025
• Yusliza, M.Y. and Ramayah, T. (2012). Determinants of Attitude Towards E-HRM: an Empirical Study Among HR Professionals. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 57, 312-319. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.1191
• Zeng, L., Hall, H., and Pitts, M.J. (2012). Cultivating a community of learners: The potential challenges of social media in higher education, Al-Deen, H.S.N. and Hendricks, J.A. (Eds.), Social Media and Usage Impact, Lexington Books, 114-128.