4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğretim Programının Duyuşsal Öğrenme Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 1633 - 1650, 30.09.2022

Zeynep Yüksel

https://doi.org/10.15869/itobiad.1114869

Öz

Öğrenmenin salt bilişsel yönü, bilginin eyleme dönüşmesi bilginin kişiselleşmesi ve öğrenciler tarafından benimsenmesi hususunda yeteri kadar etkili olmayabilmektedir. Öğrenilen bilgilerin bireyselleştirilmesi ve yaşama aktarılması bilişsel öğrenmelerle birlikte duyuşsal öğrenmeleri de gerektirmektedir. Duyuşsal öğrenmeler, eğitimde olduğu gibi din eğitimi açısından da önem ifade etmektedir. Birey yaşamında pek çok kazanım açısından kritik dönem olarak ifade edilen okul öncesi dönem eğitiminde duyuşsal öğrenmelere yer verilmesi, bu dönem eğitiminin öğrenci kazanımlarına etkisi açısından dikkate alınması gereken bir durumdur.
Araştırmada okul öncesi dönem din eğitimi hizmeti veren Diyanet İşleri Başkanlığı 4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğretim Programında duyuşsal eğitimin yerinin ne olduğu ve duyuşsal hedeflere ne düzeyde yer verildiği sorularına cevap aranmıştır. Araştırma soruları doğrultusunda 4-6 yaş Kur’an Kursu Öğretim Programında yer alan kazanımlar duyuşsal açıdan değerlendirilmiştir. Araştırma gerçekleştirilirken 4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğretim Programı içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir.
4-6 yaş Kur’an Kursu Öğretim Programının içerik analiziyle incelenmesi sonucunda genel olarak öğrencilerin bilişsel ve psiko-motor gelişiminin yanı sıra duyuşsal, ahlaki ve dini gelişimlerinin de desteklenmesine yönelik amaçlarının olduğu görülmüştür. 4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğretim Programının genel hedeflerinde duyuşsal öğelere yer verilmesinin yanı sıra ünite kazanımlarında daha çok (% 81) bilişsel kazanımların ifade edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Ünite kazanımlarında duyuşsal hedeflere %19 oranında yer verilmiştir. Bilişsel hedeflerin çoğunlukta olmasının yanı sıra etkinliklerin bazılarının duyuşsal kazanımlara yönelik olduğu görülmüştür. Bu öğretim etkinliklerinin planlanmasında ve yürütülmesinde duyuşsal boyuta yeterince olarak yer verilmediği şeklinde değerlendirilebilir. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’e ait öğrenme alanı kazanımlarının tümüyle bilişsel açıdan ele alınmıştır. Okul öncesi dönem gelişim özellikleri göz önüne alındığında öğrencilerin yeni bir alfabeyi öğrenme ve ana dillerinden farklı bir dildeki metni okuma becerileri kazanmalarından çok Kur’an-ı Kerim’i okumaya karşı olumlu tutum geliştirmeleri, onu okumayı sevmeleri ve okumaya istekli olmalarının öncelikli olarak düşünülmesi önem arz etmektedir. Bu da öğretim programını yeniden ele alınmasını gerektirecek bir durum olarak değerlendirilebilir. Programın temel kazanımlarında olan temel dini ve ahlaki değerlere vurgu yapan duyuşsal öğeler, öğreticinin de farkındalığı ve etkinliklerin duyuşsal öğelere vurgu yapılarak işlenmesiyle öğrencilerin din konusunda olumlu tutum geliştirmelerine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Din Eğitimi, Duyuş, Duyuşsal Öğrenme, Okul Öncesi Din Eğitimi., 4-6 yaş Kur’an Kursu Öğretim Programı

Evaluation of Quran Courses Curriculum (4-6 Age Group) in The Context of Affective Learning

Öz

The cognitive side of the learning is not enough to turn the knowledge into practice and to personalize the knowledge itself. Thus all students cannot effectively hug that knowledge. Personalization of almost all of the newly learned information and its implementation in practical life are possible when the affective learning is done besides the cognitive learning. It is known that affective learning is essential for religious education as much as all kinds of fields. Therefore it is necessary that the function and the importance of the affective learning methods in the pre-school education period which is a vital period of time for individuals’ learning outcomes should be reminded.
Being one of the fundamental institutions of the Religious Affairs Presidency, Qur’an Courses that educate especially for 4-6 age group, answers were sought to the questions of what is the place of affective education and at what level affective goals are included. Achievements in the Qur'an Course Curriculum for the ages of 4-6 evaluated for affective. While conducting the research, the 4-6 Years Qur'an Course Curriculum was examined by content analysis method.
As a result of the content analysis Qur’an Courses whose participants are 4-6 years of children not only target to improve the cognitive and psychomotor behaviors but also purpose to improve the affective, ethical, and religious patterns for their students. In addition to including affective elements in the general objectives of the 4-6 Years Qur'an Course Curriculum, it was concluded that more (81%) cognitive gains were expressed in unit acquisitions. Affective targets are included at a rate of 19% in unit acquisitions. In addition to the fact that the cognitive goals were in the majority, it was seen that some of the activities were aimed at affective gains. In addition, the learning area acquisitions of the Qur'an have been dealt with from a cognitive perspective. Considering the developmental characteristics of the preschool period, it is very important for students they develop a positive attitude towards reading the Qur'an, love to read it and be willing to read it as a priority rather than to learn a new alphabet and to acquire the skills of reading a text in a language different from their mother tongue. This can be considered as a situation that requires the curriculum to be reconsidered. Affective elements emphasizing the basic religious and moral values in the main achievements of the program will contribute to the students' development of positive attitudes towards religion awareness with the processing of the activities by emphasizing the affective elements and teachers awareness.

Anahtar Kelimeler

Education, Religious Education, Affect, Affective Learning, Pre-School Religion Education., 4-6 years old Qur

Kaynakça

• Abalı O., Öğrenmede Duyuş-Biliş İlişkisi Bağlamında Din Eğitiminde Duyuşsal Boyut, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Tezi 2019.
• Akyürek S., (2013). İlk ve Orta Öğretimde Din Öğretimi, Din Eğitimi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Altınkaynak Ş. Ö., (2019). Okulöncesi Dönemde Erken Okur-Yazarlık Becerilerinin Gelişimi, Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3/1, 37-49.
• Anderson L. W. ve Krathwohl, D. R. (2021). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili Bir Sınıflama: Bloom’un Eğitim Hedefleri ile İlgili Sınıflamanın Güncelleştirilmiş Biçimi. (Çev: D. A.a Özçelik), Ankara: Pegem Akademi.
• Anderson L., W., Bourke S. F. (2000). Assening Affective Characteristics in the Schools (2. Edition). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Arı R., (2018). Eğitim Psikolojisi Gelişim ve Öğrenme, Ankara: Nobel Yayınları.
• Bacanlı H., (2006). Duyuşsal Öğrenme, Ankara: Nobel Yayınları.
• Bayraktar, V. ve Temel, F. (2014). Okuma yazmaya hazırlık eğitim programının çocukların okuma-yazma becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 8-22.
• Binbaşıoğlu C., (1995). Eğitim Psikolojisi, Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi, 9. Basım.
• Brown T., Weiss L., (1987). “Structures, Procedures and Affectivity”, Archives de Pshchologie, 55: 59-94.
• Cihandide, Z. N. (2014). Okul Öncesi Din ve Ahlak Eğitimi. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Demirel Ö., (2012). Eğitim Sözlüğü, Ankara: Pegem A Yayıncılık, (5. Baskı).
• Dewey J., (1966). Tecrübe ve Eğitim, (Çev.: Başaran F, Varış F.), Yayınevi Belirtilmemiş.
• Diyanet İşleri Başkanlığı, 4-6 Yaş Kur’an Kursları Öğretici Kitabı, 2014. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/4-6-yas-ogretici-kitabi.pdf Erişim Tarihi: 10.09.2022
• Diyanet İşleri Başkanlığı. (2018). 4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğretim Programı, Ankara: DİB Yayınları https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Kur'an%20Kurslar%C4%B1%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%20(4-6%20Ya%C5%9F)%20-%202018.pdf Erişim Tarihi: 18.04.2022
• Filliozat İ., (2017). Kalp Zekası, (çev. Dalgakıran D.), İstanbul, Pegasus Yayınları.
• Fersahoğlu Y., Demir Mehmet Akif (2014) Din Eğitim ve Öğretiminde Duygu Eğitimi, İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Forgas, J. P. (2008). Affect and Cognition, Perspectives on Psychological Science, 3(2), 94-101.
• Goleman D., (2013). Duygusal Zekâ, İstanbul: Varlık Yayınları, 37. Baskı.
• Işıtan, S.- Akoğlu, G. (2016). Yazı farkındalığı becerilerinin resimli çocuk kitabı aracılığıyla değerlendirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1333-1352. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9111
• Kara A., (2003). Duyuşsal Ağırlıklı Bir Programın Öğrencilerin Duyuşsal Gelişimine ve Akademik Başarısına Etkisi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Elazığ.
• Karasar N., (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınları, 26. Basım.
• Kargın, T., Güldenoğlu, B., Ergül, C.. Anasınıfı Çocuklarının Erken Okuryazarlık Beceri Profili: Ankara Örneklemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 18 / 01 (Mart 2017): 61-87. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.299868
• Korkmaz M., (2020). 4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğreticilerinin Eğitim Yeterlikleri Üzerine Bir Araştırma, İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 53/1, 237-261.
• Kılıççı Y., (2006). Okulda Ruh Sağlığı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Krarthwohl D. R., Bloom B. S. Ve Massia B. B., (1964). Taxonomy Of Educational Objectives The Classification Of Educational Goals Handbook II: Affective Domain, London: Longman Group Limited.
• MEB. (2013). Okul Öncesi Öğretim Programı, Ankara: MEB Yayınları. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf Erişim Tarihi: 16.05.2022.
• Oral B., Yazar T., (Editörler), (2017). Eğitimde Program Geliştirme ve Değerlendirme, Ankara: Pegem Akademi, (1. Baskı).
• Oruç C., (2010). Okul Öncesi Dönemde Dini Duygunun Kökenleri ve Gelişimi, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10/3, 75-96.
• Özden Y., (2014). Öğrenme ve Öğretme, Ankara: Pegem Akademi, 12. Baskı.
• Panksepp J., (2008). The Affective Brain and Core Consciousness. Michael Lewis ve J. Haviland (Ed.), Handbook of Emotions içinde (3. Baskı.), (47-66).
• Panksepp J., (2017). Afektif Nörobilim; İnsan ve Hayvan Duygularının Temeli, İstanbul: Alfa Kitabevi, (Çev: Ünal Süheyla).
• Piaget, J. (1981). Intelligence And Affectivity: Their Relationship During Child Development. (Trans & Ed T. A. Brown & C. E. Kaegi). Annual Reviews.
• Tarhan N., (2019). Duyguların Psikolojisi ve Duygusal Zekâ, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tosun C., Çapcıoğlu F., (2015). 4-6 Yaş Kur’an Kursları Öğretim Programının Dini Gelişim Kuramları Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Pegem Eğitim Öğretim Dergisi, 5/5, 705-720.
• Uyanık, Ö. ve Kandır, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 118-134.
• Valet R., (1974). Affective Humanistic Education: Goals, Programs and Learning Activities. California: Lear Siegler.
• Wadsworth B. J., (Çev: Selçuk Z.), (2015). Piaget’in Duyuşsal ve Bilişsel Gelişim Kuramı, Ankara: Pegem Yayınları, 1. Baskı.
• Wight A. R., (1972). Toward a Definition of Affect in Education, Interstate Educational Resource Service Center, Salt Lake City, Utah.
• Wight A., (1971). Affective Goals of Education, Interstate Educational Resource Service Center, ERIC Microfiche Nr. ED 069 733.
• Wiggins J. D., English D., (1979). Affectve Education: A Methods and Tecniques Manual for Growth. Washington, D. C.: University Press of America.