Evrensel Etik Değerler Işığında Anadolu'da Ahilik Anlayışı ve Stratejik Liderlik Yaklaşımı

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 3, 1948 - 1964, 30.09.2023

Göksel Marşap

https://doi.org/10.15869/itobiad.1258910

Cited By: 1

Öz

Tarihte Ahi Evran tarafından Anadolu'da kurulan, sosyal, iktisadi ve siyasi hayatı etkileyen Ahi teşkilatı, bilim ve sanat dallarını iş hayatıyla uyumlaştırarak halka sunulan hizmetlerin en mükemmel halini ortaya çıkarmayı gaye edinmiştir. Bu çalışmada, Anadolu topraklarında Türk toplumunun bölgede barış ve huzur içinde yaşamalarını sağlamak amacıyla ahlaki, mesleki, ekonomik, ticari, siyasi ve idari alanlarda etkili olan Ahi Evran ve Ahilik Teşkilatı'nın vizyon, misyon ve evrensel etik değerler ve stratejik liderlik sistemi ilişkisi kapsamında gelecek odaklı yönetsel öğretiler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Türklerin Anadolu'ya yerleşmelerinden itibaren pozitif bilimlerin günlük yaşamda başarıyla kullanılması yolunda insanların sosyal yaşamlarında mükemmel niteliklere sahip, sağlıklı organizasyonlar çalışmada gösterilmek istenmiştir. Bu kapsamda, toplumun öncelikle ihtiyaç duyduğu güven veren kaliteli ürünlerin üretilmesi için gerekli olan yöntemlerin tespit edilerek geliştirilmesi, insanların artan ve değişen yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geleceğe yönelik yeni vizyonlar içeren yaratıcı düşüncelerin somutlaştırılması için geçmiş dönemdeki Ahi ilke ve değerlerinin deneyimleriyle birlikte derin bir bakış açısı sunmak amaçlanmıştır. Toplumun her kesimini kapsayıcı olan esnaf ve sanatkârların oluşturduğu örgütlenme olarak Ahilik ahlakında yer alan ana ilke ve prensipleri içeren “doğruluk, haram ve helal sınırlarına uymak, nefsine hâkim olmak, başkalarını düşünerek erdemli hizmet üretmek gibi” olguların evrensel etik kurallarıyla bütünleşen yanları irdelenmiştir. Çalışma, Ahi anlayışının doğuşu ve tarihsel gelişimi sürecinde toplumsal ticari yapıları oluşturan kurumlara olan etkilerini teorik bir açıdan ele alarak, günümüz yönetimlerinde karşılaşılan kurumsal liderlik anlayışının köklerine inen bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Anadolu’da yaşanan etkin sosyal dönüşümlerin iktisadi ve idari açıdan halk üzerinde oluşturduğu sonuçlar ve liderliğin kurumsallaştığı günümüz dünyasına farklı bir perspektif sunmak amacıyla yazılan çalışmada ahilik değerlerinin zamanla toplumda yer etmeye başlaması neticesinde sosyal yaşamı biçimlendiren kurumlar çerçevesinde bugünün çağdaş küçük ve orta ölçekli şirketleri olarak değerlendirebileceğimiz yapıların stratejik liderlik yönünden Ahilik anlayışıyla ortak paydada buluşan noktalar teorik çerçevede analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ahilik Teşkilatı, Vizyon ve Misyon, Evrensel Etik Değerler, Stratejik Liderlik Sistemi

In the Light of Universal Ethical Values Akhism And Strategic Leadership Approach in Anatolia Abstract

Öz

The Akhi organization, which was founded in Anatolia by Ahi Evran in history and influenced social, economic and political life, aimed to reveal the most perfect form of services offered to the public by harmonizing science and art branches with business life. In this study, it is tried to reveal future-oriented managerial teachings within the scope of the relationship between the vision, mission and universal ethical values and strategic leadership system of Ahi Evran and Akhism Organization, which are effective in moral, professional, economic, commercial, political and administrative fields in order to ensure that the Turkish society lives in peace and tranquility in Anatolia. Since the settlement of Turks in Anatolia, it has been aimed to show healthy organizations with excellent qualities in the social lives of people in the way of using positive sciences successfully in daily life. In this context, it is aimed to present a deep perspective together with the experiences of Akhi principles and values in the past period in order to identify and develop the methods necessary for the production of quality products that give confidence that the society primarily needs, and to embody creative thoughts with new visions for the future in order to meet the increasing and changing vital needs of people. As an organization formed by tradesmen and craftsmen, which is inclusive of all segments of the society, the aspects of the facts that integrate with universal ethical rules, including the main principles and principles of Akhi ethics, such as "truthfulness, obeying the limits of haram and halal, controlling one's ego, and producing virtuous service by thinking of others" have been examined. The study aims to provide a perspective that goes to the roots of the corporate leadership understanding encountered in today's administrations by addressing the effects of the Akhi understanding on the institutions that constitute social commercial structures in the process of its emergence and historical development from a theoretical perspective. In the study, which was written in order to present a different perspective on the results of the effective social transformations experienced in Anatolia on the people in terms of economic and administrative aspects and today's world where leadership is institutionalized, the points that meet in common with the Akhi understanding in terms of strategic leadership of the structures that we can consider as today's contemporary small and medium-sized companies within the framework of institutions that shape social life as a result of the Akhi values that started to take place in society over time were analyzed in a theoretical framework.

Anahtar Kelimeler

Akhism Community, Vision and Mission, Universal Ethical Values, Strategic Leadership System

Kaynakça

• Aslan, H. (2015). Ahilik Teşkilatının Sosyo-İktisadi Yapısı ve Örneklik Değeri, Akademik Bakış Dergisi, 49(Özel Sayı) , ss.248-271.
• Aydemir, M. (2019).Osmanlı Küçük İşletme Grupları Olarak Ahilik: Tarihsel Bir Değerlendirme, S.C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 1-18. Barutçugil, İ. (2013). Stratejik yönetim, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Daft, L, R. (2015). Örgüt kuramlar ve tasarımını anlamak, Ankara: Nobel Yayınları.
• Deveci, S. (2021). Ahilik Teşkilatı ve Esnaf Zümreleri, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Fütuvvet, Ahilik ve İktisadi Hayat Özel Sayısı, 5(Özel Sayı), ss.54 – 87. Eren, E. (2013). Stratejik yönetim ve işletme politikası. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Esbosin, E. (2017), Orta Asya’da (Kazaklarda) Ahilik Geleneğinin İzleri, III. Uluslararası Ahilik Sempozyumu: XIII. Yüzyıla Kadar Türk ve İslam Dünyasında Ahiliğin Temelleri Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, 1(Bildiriler), ss.173-182.
• Gates, B., Grove A. ve Jobs S. (2015). Strateji yasaları, İstanbul: Media Cat.
• Ferrell O. C., Hirt, A.G. ve Ferrell L. (2013). Değişen Dünyada İşletmeler, Mc Graw-Hill .
• Haksever, A. C. (2017). Şehirleşme-Medenileşme ve Ahilik: Ankara Örneği, III. Uluslararası Ahilik Sempozyumu: XIII. Yüzyıla Kadar Türk ve İslam Dünyasında Ahiliğin Temelleri, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi,1(Bildiriler) ss.27-36.
• Johnson, G., Johson, W. R. (2011). K. Stratejiyi keşfetmek, Prentice Hall.
• Gates, B., Grove A. ve Jobs, S. (2015). Strateji Yasaları, İstanbul: Media Cat. Günaydın, M. (2021). Ahi Teşkilatı ve Ahi Evran, Türk Medeniyeti Dergisi Anadolu-Sen Konfederasyonu Akademik Yayını, 2 (3), 4-12.
• Güçlü, M. (2021), Ahi Teşkilatının Fonksiyonları, Türk Medeniyeti Dergisi Anadolu-Sen Konfederasyonu Akademik Yayını, 2( 3), 13-17.
• Koçel, T. (2014). İşletme yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Marşap, A.(2005). Ahi Ervan-ı Veli ve Evrensel İş Etiğinde Yeni Gelişmeler, Ahilik Araştırmaları Dergisi, 1(2), ss.69-89.
• Marşap, A. (2015). Sağlıkta stratejik yönetim, İstanbul: Beta Yayınları.
• Mintzberg, H. (2014). Örgütler ve yapıları, İstanbul: Nobel Yayınları.
• Kramer, B. H. (2020). Dijital offroad dijital dönüşüm için başarı stratejileri, İstanbul: Beta Yayınları.
• Köksal, F. (2010). Ayin, Erkan ve Adap Benzerlikleri Açısından Ahilik Bektaşilik Münasebeti, Turkish Culture and Hacı Bektas Veli Research Quarterly, 1(Özel Sayı) , ss.59-71.
• Robbins, S. P. (2016). Mary coulter, management, Pearson: Prentice Hall.
• Porter, M.(2011). Strateji nedir? Strateji. İstanbul: Harward İş Dünyası İncelemesi.
• Soysal, A. ve Tan, M. (2013). Ahilik İlkelerinin Güncel İşletmelere Yansıması: Kilis Küçük Sanayi Sitesi İşletmeleri Örneği, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), ss. 186-202. Soysal, A. (2013). İşletmelerin Başarısında Ahilik ve Uygulamalarının Önemi: Bir Değerlendirme, Çimento Endüstrisi İşverenler Sendikası, 27(2),ss. 4-18. Uğurluoğlu Ö. ve Çelik, Y. (2009). Örgütlerde Stratejik Liderlik ve Özellikleri, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), ss. 121-156.
• Öztürk, N. (2002), Ahilik Teşkilatı ve Günümüz Ekonomisi, Çalışma Hayatı ve İş Ahlakı Açısından Değerlendirilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(Özel Sayı), 1-12.
• Ülgen, H. ve Mirze, K.(2014). Stratejik yönetim. İstanbul: Beta Yayınları.