Quranic Effects on the Poetry of Mehmet Akif Ersoy and Guidance Through the Religion

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 28 - 56, 01.06.2012

Nurettin Turgay

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Mehmet Akif Ersoy’un Şiirlerinde Kur’an Etkisi Ve Din Yoluyla İrşat

Öz

Mehmet Akif Ersoy, 1873 yılında İstanbul’da doğdu. Annesi, Emine Şerife Hanım (1836–1926) ve babası, Mehmet Tahir Efendi’dir (1826–1888). Yüksek Baytar Mektebini birinci olarak bitiren Mehmet Akif, Umur-i Baytariye (baytarlık işleri) Müdüriyetinde memurluğa başladı. Mehmet Akif Ersoy’un Kur’ân’a, Kur’ân tefsirine, camilere karşı sevgisi ve camilerde vazetme tutkusunun olduğu bilinmektedir. Onun “Safahat” adlı şiir kitabını incelediğimiz zaman, genelde şiirlerinin başında ayetlere yer verildiğine ve zaman zaman şiirlerinin arasında ayetlerin işlendiğine şahit oluruz. Mehmet Akif Ersoy Milli Mücadele yıllarında halkı dini yönden aydınlatmak ve onların manevi duygularını güçlendirmek için İstanbul’un Fatih, Süleymaniye, Balıkesir’in Zağanos Paşa, Kastamonu’nun Nasrullah camilerinde verdiği vaazlarda, Kur’ân’dan ayetleri işler. Mehmet Akif Ersoy, 27 Aralık 1936 yılında bir Pazar günü İstanbul’da vefat etmiştir

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, İslâm, Kur’ân, Ayet, İrşad, Şiir

Kaynakça

• Azimli, Mehmet, “Corci Zeydan’ın “İslâm medeniyeti Tarihi” Adlı Eserine Karşı Yazılmış Bir Tekit Yazısı”, Konya: İstem, 2005.
• Banarlı, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, Buharî, Muhammed b. İsmail (ö. 256/870), el-Câmiu’s-Sahih, Beyrut, Cemal, Mithat, Mehmet Akif, İstanbul: Timaş Yayınları, 1997.
• Cerrahoğu, A. Bir İslâm Reformatörü Mehmet Akif, İstanbul, 1964.
• Cündioğu, Dücane, Bir Kur’ân Şairi, İstanbul: Bîrun Kültür Sanat yayıncılık, 2000.
• Çakan, İsmail Lütfi, Dini Hitabet, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2005.
• “Halk Eğitimi açısından Camiler ve Akif”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, Milli Ankara: Eğitim Bakanlığı yayınları, 2006.
• Darımî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahim (ö. 255/869), es- Sunen, İstanbul, 1992.
• Düzdağ, M. Ertuğrul, Safahattan Seçmeler, İstanbul: Fide yayınları, – Mehmet Akif Ersoy, İstanbul: Kaynak Kitaplığı, 2004.
• – “Mehmet Akif Ersoy Hayatı ve Eserleri”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2006.
• Ergin, Osman, Türk Maarif Tarihi, İstanbul: Eser Matbaası, 1977.
• Ersoy, Mehmet Akif, Kur’ân’dan Ayetler Nesirler, nşr. Ömer Rıza Doğrul, İstanbul 1994.
• Safahat, yayına hazırlayan: Cemal Kurnaz ve diğerleri, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1996.
• Safahat, yayına hazırlayan: M. Ertuğrul Düzdağ, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Kur’ân-ı Kerim’den Ayetler (Meal – Tefsir) Mev’izeler (Vaaz’lar), derleyen ve yayınlayan: Suat Zühtü Özalp, Ankara: Sevinç Matbaası, 1968.
• Esed, Muhammed, Kur’an mesajı, İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
• Ferâhidî, Ebû Abdirrahman Halil b. Ahmed (ö. 175/791), Kitabu’l-Ayn, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts. Fergan, Eşref Edip, Mehmet Akif, Hayatı ve Eserleri ve 70 Muharririn Yazıları, İstanbul, 1938.
• Güngör, Mevlüt, Cassas ve Ahkâmu’l-Kur’ân’ı, Ankara. Elif Matbaası, Hatemî, Hüseyin, “İslam’da İnsan Hakkı ve Adalet Kavramı”, Doğu ve Batı’da İnsan Hakları, Ankara, 1996.
• Hobbes, Thomas Hobbes, Leviathan, çev. Semih Lim, İstanbul, 2001.
• İbn Allan, Muhammed (ö. 1057/1647), Delilu’l-Falihin Şerhu Riyâzi’s
• Salihîn, Beyrut:Daru’l-Fikr, ts. İbn Mace, Muhammed b. Yezid el-Kazvînî (ö. 273/886), Sunenu İbn Mace, Mısır: İsâ el- Bâbî el-Halebî ve Şurekâuh, ts. İbn Manzûr, Cemaluddin Muhammed b. Mukerrem (ö. 711/1311),
• Lisânu’l-Arab, Beyrut:Dâru’l-Fikr, 1995.
• İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed (ö. 241/855), el-Müsned, Beyrut, Kadî, Abdulfettah, Esbabü’n-Nüzul, Beyrut: Dâru’l-Mushaf, ts. Kaytancı, Ali, Mehmet Akif İstiklal Marşımız ve Milli Ruh, Niğde: İnegöl Belediyesi, 2007.
• Kitâb-Mukaddes, Ahd-ı Atik (Eski Ahit), İstanbul, 1985.
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed 671/1272), el-Cami’ li Ahkâmi’l-Kur’ân,
• Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1988.
• Maverdî, Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib (ö. 450/1058), en
• Nuketu ve’l-Uyunu, Beyrut: Muessesetu’l-Kutubi’s-Sakafiyye, 1992.
• Müslim, Ebû Huseyn b. Haccâc el-Kuşeyrî (ö. 261/874), Sahihu Müslim, Beyrut, 1954.
• Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb (ö. 303/915), Sunen, Halep, Râzî, Fahruddin (ö. 604/1209), Mefâtîhu’l-Ğayb, Beyrut: Dâru’l-Fikr,
• Salih, es-Subhi, Mebâhisun fî Ulûmi’l-Kur’ân, Beyrut, 1972.
• Sebilü’r-Reşâd Dergisi. Sırât-I Müstakim Dergisi. Suyûtî, Celaluddin Abdurrahman (ö. 911/1505), ed-Durru’l-Mansûr fi’t
• Tefsîri bi’l-Me’sûr, Beyrut: Muhammed Emin Remc ve Şurekâuhu, ts. Şengüler, İsmail Hakkı, Mehmet Akif Külliyatı, İstanbul 2000.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed eş-Şevkânî (ö. 1250/1834),
• Fethu’l-Kadîr,Beyrut: Muessesetu’r-Reyyân, 2004.
• Şimşek, M. Sait, Kur’ân’ın Ana konuları, İstanbul. Beyan Yayınları, Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr (ö. 310/922), Camiu’l-Beyân an Te’vîl-i Ayi’l-Kur’ân, Beyrut. Dâru’l-Fikr, 1995.
• Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ (ö. 2797892), Sunen, İstanbul, 1992.
• Vakkasoğlu, Vehbi, İslâm Şairi Mehmet Akif, İstanbul, ts, Yazır, Muhammed Hamdi Yazır Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul: Eser Kitabevi, 1971.
• Yıldırım, Suat, “Mehmet Akif’in Kur’ân Anlayışı”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Erzurum, 1988.
• Zemahşerî, Muhammed b. Ömer b. Muhammed b. Ahmed (ö. /1143), el-Keşşâf an Hakâiku’t-Tenzîl, thk. Muhammed Mursi Amr,
• Kahire: Daru’l-Mushaf, 1977.
• Zerkeşî, Bedruddin Muhammed b. Abdillah (ö. 794/1391), el-Burhan fî
• Ulûmi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim, Beyrut: Dâru’l- Ma’rife, tsz. Künye: Turgay, Nurettin, “Mehmet Akif Ersoy’un Şiirlerinde Kur’an Etkisi Ve Din Yoluyla İrşat”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi II, (2012): 28-56.