The Shabby Flower Hyacinth and Its Using in Classical Turkish Poetry

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 288 - 319, 01.06.2012

Gülay Karaman

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Perîşân Çiçek Sünbül ve Klasik Türk Şiirinde İşlenişi

Öz

Kokusu ve rengiyle büyüleyici bir çiçek olan sünbül Osmanlı kültür hayatının hemen her alanında kendini gösterir. Sünbül; rengi, kokusu, perişan görünümü ve diğer bitkisel özellikleriyle şair için zengin bir ilham kaynağıdır. Klasik Türk şiirinde gül ve lâleden sonra en sık kullanılan çiçek sünbüldür. Bu makalede sünbülün klasik Türk şiirindeki anlam çerçevesinin belirlenmesi amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Sünbül, Klasik Türk şiiri, Anlam Çerçevesi, Çiçek

Kaynakça

• Ahmet Paşa, Ahmet Paşa Divanı, haz. Ali Nihat Tarlan, Ankara: Akçağ Yay., 1992.
• Atalay, Besim Mahmud Kaşgarî Divanü Lügati‟t Dizini IV, Ankara: Türk Dil Kurumu Yay., 1986.
• Atasoy, Nurhan, Hasbahçe: Osmanlı Kültüründe Bahçe ve Çiçek, İstanbul: Aygaz, 2002.
• Aydemir, Yaşar, “Sünbüliyye”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay., 2006, c.V, s. 358.
• Aydıner, Mustafa, Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi, İstanbul: Elit Kültür Yay., y.t. yok. Ayvazoğlu, Beşir, Güller Kitabı Türk Çiçek Kültürü Üzerine Bir Deneme, 5. bs., İstanbul: Ötüken Neşr., 1999.
• Ayverdi, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 2.bs., İstanbul: Kubbealtı Neşr., 2006.
• Bâkî, Dîvân Tenkitli Basım, haz. Sabahattin Küçük, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 1994.
• Bayram, Yavuz, “Klasik Türk Şiirinde Duyguların Dili: Çiçekler”, Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic Volume 2/4 Fall 2007, erişim tarihi 08. 04. 2010., http://www.turkishstudies.net/dergi/cilt1/sayi6/sayi6pdf/13.pdf
• Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Yay. haz. Aydın Sami Güneyçal, 14. bs., Ankara: Aydın Ktb., 1997.
• Doğan, Muhammet Nur, “Şeyhülislâmın Mavi Çizmesi”, Eski Şiirin Bahçesinde, Genişletilmiş 3. bs., İstanbul: Alternatif Düşünce Yay., , s. 167. Erhat, Azra, Mitoloji Sözlüğü, 4.bs., İstanbul: Remzi Ktb., 1972.
• Fuzûlî, Fuzûlî Divanı, haz. Kenan Akyüz, v.d., Ankara: Akçağ Yay., Gökyay, Orhan Şaik, “Divan Edebiyatında Çiçekler”, Tarih ve Toplum, S.76 (Nisan 1990); 77 (Mayıs 1990); 79 (Temmuz 1990).
• Hayâlî, Hayâlî Divanı, haz. Ali Nihat Tarlan, Ankara: Akçağ Yay., 1992.
• Karacaoğlan, haz. Müjgân Cunbur, 2.bs., Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.,1985.
• Karaköse, Saadet, “Sünbül”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay., 2206, c.V, s. 357.
• Koç, Hüseyin, Lokman Hekimden Günümüze Bitkilerle Sağlıklı Yaşama, bs., Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 2002.
• Kurnaz, Cemal, Hayâlî Bey Divânı‟nın Tahlîli, İstanbul: MEB Yay., 1996.
• Mevlânâ Celâleddin, Divan-ı Kebir, c.VI, haz. Abdülbâkî Gölpınarlı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 1992.
• Nedim, Nedîm Divanı, haz. Muhsin Macit , Ankara: Akçağ Yay., 1997.
• Nesîmî, Nesîmî Divanı, haz. Hüseyin Ayan, Ankara: Akçağ Yay., 1990.
• Nev‟î, Nev‟î Divan Tenkidli Basım, haz., Mertol Tulum ve M. Ali Tanyeri, İstanbul: İÜEF Yay. No. 2160, 1977.
• Onay, Ahmet Talât, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, haz. Cemal Kurnaz, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1996.
• Öztekin, Özge, XVIII. Yüzyıl Divan Şiirinde Toplumsal Hayatın İzleri Divanlardan Yansıyan Görüntüler, Ankara: Ürün Yay., 2006.
• Pala, İskender, Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Ötüken Yay., Parlatır, İsmail v.dğr., Türkçe Sözlük, c.II, 9. bs., Ankara: TDK Yay., Şemseddin Sâmi, Kâmûs-ı Türkî, 7. bs., İstanbul: Çağrı Yay., 1999.
• Şemseddin Sivasî, Gülşenâbâd, haz. Hasan Aksoy, İstanbul: İslâm Medeniyeti Vakfı Yayını, 1990.
• Şeyh Galib, Hüsn ü Aşk (Metin, Düz Yazıya Çeviri, Notlar ve Açıklamalar), haz. Muhammet Nur Doğan, 5. bs., İstanbul: Yelkenli Yay., 2008.
• Şeyhülislâm Yahyâ, Yahyâ Divanı, haz. Rekin Ertem, Ankara: Akçağ Yay., 1995.
• Tansuğ, Sabiha, Türklerde Çiçek Sevgisi ve Sünbülnâme, İstanbul: Akbank Yay., 1988.
• Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yay., Ünver, Süheyl, “Türk Sanatında Çiçekler ve Buketler”, Türkiyemiz, S. , Haziran 1977.
• Üzgör, Tâhir, Fehîm-i Kadîm, Hayatı, Sanatı, Divanı ve Metnin Bugünkü Türkçesi, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yay., 1991.
• Yunus Emre, Yunus Emre Divanı, haz. Mustafa Tatçı, Ankara: Akçağ Yay., 1991.
• Zavotçu, Gencay, “Türk Edebiyatında Gül ve Bülbül Mesnevileri (Mukayeseli Çalışma) I-II”, Doktora Tezi, Atatürk Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997.
• ……………………. , Divan Edebiyatı Kişiler-Kişilikler Sözlüğü, 1. bs., Ankara: Aydın Ktb., 2006. Künye:
• Karaman, Gülay, “Perîşân Çiçek Sünbül ve Klasik Türk Şiirinde İşlenişi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi II, (2012): 288-319.