Transition to Sponge Cities: Challenges and Opportunities for Solving Urban Water Issues and Management in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 459 - 480, 28.03.2025

Yeter Avşar

https://doi.org/10.15869/itobiad.1616174

Öz

Economic, technological and social developments in the world and similarly in Türkiye since the 19th century have led to an increase in the population living in cities and the number of cities. Again, the ‘Sponge City’ approach, which has recently been put into practice in the world against major environmental problems such as rapidly increasing population and urbanization with the climate change problem experienced all over the world, is an effective solution. In 2013, the sponge city concept was first officially proposed and put into practice in China. Since the frequent occurrence of flood disasters with the rapid progress of global climate change and urbanization seriously threatens the sustainable development of modern cities, China has started to build its cities in line with the “Sponge City” approach in order to alleviate these problems. The main purpose here is to solve the water problem that occurs today and to strengthen the relationship of cities with the environment by making it sustainable. In this context, the aim of the study is to reveal what are the reasons and challenges that require the implementation of the Sponge City approach in general and how to transform them into opportunities. In addition to the general purpose, the Sponge City approach of Izmir Metropolitan Municipality, which is the first in Türkiye and put into practice in 2023, has been discussed in detail. The interview, which is a qualitative research method, was conducted with those who put the sponge city project of the municipality into practice and the necessary ethics committee permissions were obtained. The research design of the study is a case study. In the field research, data were collected by applying one-to-one and online (e-mail) interview technique. The interview questions were based on structured question technique. The data obtained from the interviews were evaluated by descriptive analysis technique. As a result, it has been determined that the implementation of the sponge city approach by taking the sponge city approach as an example by the cities is an important approach in solving the water problem and management, which is experienced and thought to continue increasingly in the following processes.

Anahtar Kelimeler

Water Issue, Water Management, Çin, Sponge City, Izmir Metropolitan Municipality

Sünger Kentlere Geçiş: Türkiye'de Kentsel Su Sorununun ve Yönetiminin Çözümüne Yönelik Zorluklar ve Fırsatlar

Öz

Dünyada ve benzer olarak Türkiye’de 19. yüzyıl ile birlikte ekonomik, teknolojik ve sosyal anlamda yaşanan gelişmeler kentlerde yaşayan nüfusun ve kent sayısının artmasına sebebiyet vermiştir. Kentlerde nüfusun artması akabinde altyapı sorunlarını ve düzensiz- çarpık kentleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Yine tüm dünyada yaşanan iklim değişikliği problemi ile hızla artan nüfus ve kentleşme gibi büyük çevresel sorunlara karşı son dönemde dünyada uygulamaya konulan “Sünger Kent” yaklaşımı etkili bir çözüm olmaktadır. 2013 yılında sünger kent kavramı ilk olarak Çin’de resmi bir şekilde önerilmiş ve uygulamaya koyulmuştur. Küresel iklim değişikliği ve kentleşmenin hızla ilerlemesiyle birlikte, sel felaketlerinin sık sık meydana gelmesi, modern kentlerin sürdürülebilir kalkınmasını ciddi şekilde tehdit ettiği için bu sorunları hafifletmek amacıyla Çin, kentlerini “Sünger Kent” yaklaşımı doğrultusunda inşa etmeye başlamıştır. Buradaki temel amaç günümüzde oluşan su sorununu çözmek ve bunu sürdürülebilir kılarak kentlerin çevreyle olan ilişkisini güçlendirmektir. On yılı aşkın bir süredir uygulamada olan bu yaklaşım tüm dünya kentlerinin olduğu gibi kamuoyunun da ilgisini ve desteğini çekmekle kalmamış, kamuoyu bu yaklaşıma katılım da sağlamıştır. Bu kapsamda çalışmanın amacını genel olarak, Sünger Kent uygulamasını gerektiren nedenlerin ve zorlukların neler olduğu ve bunların fırsata nasıl dönüştürüleceğini ortaya koymak oluşturmaktadır. Genel amaca ek olarak özelde ise Türkiye’de ilk olan ve 2023 yılında uygulamaya koyulan İzmir Büyükşehir Belediyesinin Sünger Kent yaklaşımı detaylı ele alınmış ve İzmir Büyükşehir Belediyesinin sünger kent projesini uygulamaya koyanlarla nitel araştırma yöntemi olan görüşme gerçekleştirilmiş olup gerekli etik kurul izinleri de alınmıştır. Çalışmanın araştırma deseni vaka çalışmasıdır. Alan araştırmasında veriler birebir ve online (mail) ile görüşme tekniği uygulanarak toplanmıştır. Görüşme soruları yapılandırılmış soru tekniği ile kurulmuştur. Görüşmelerden elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle değerlendirilmiştir. Sonuç olarak sünger kent yaklaşımını kentlerin örnek alarak uygulamaya koymasının, yaşanılan ve sonraki süreçlerde artarak devam edeceği düşünülen su sorununu ve yönetimini çözmede önemli bir yaklaşım olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Su Sorunu, Su Yönetimi, Çin, Sünger Kent, İzmir Büyükşehir Belediyesi

Kaynakça

• Balamir, M. (2017). Sünger kent-dayanıklı kent. Mimarlık, 397.Erişim Adresi: http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=411&RecID=4256. (Erişim Tarihi: 10.02.2024).
• Batmaz, N. Y., Bayraktar, S. ve Aktürk Çetin, B. (2022). İklim değişikliği ile ortaya çıkan su sorununa bir çözüm önerisi: sünger kent, Çağdaş Yerel Yönetimler, 31(2), 67-88.
• Bostancı, S. (2022). Sünger kentlerde suyun geri dönüşümü politikaları, Journal of Recycling Economy & Sustainability Policy, 1 (1), 10-17.
• Bursa – Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Uyum Planı (BUSECAP) – Akıllı Şehirler Portalı. Erişim adresi: akillisehirler.gov.tr. (Erişim Tarihi: 21.05.2024).
• CnnWord. Erişim adresi: https://edition.cnn.com/2023/03/26/world/flooding-cities-water-design-climate- intl/index.html. (Erişim Tarihi: 20.05.2024).
• Coşkun Hepcan, Ç. (2019). Kentlerde iklim değişikliği ile mücadele için yeşil altyapı çözümleri, Ankara. Erişim adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kentmodulu-yesilaltyapi.pdf. (Erişim Tarihi: 03.05.2024).
• E- Belediye. Erişim adresi: https://www.ebelediye.info/haberler/sunger-sehirler-selleri-nasil-onleyebilir. (Erişim Tarihi: 24.05.2024).
• Ekobuild, Erişim adresi: https://www.ecobuild.com.tr/post/s%C3%BCnger-%C5%9Fehir-veya-ya%C4%9Fmur- suyu-ge%C3%A7irimli-%C5%9Fehir-nedir-ve-nas%C4%B1l-%C3%A7al%C4%B1%C5%9F%C4%B1r. (Erişim Tarihi: 21.05.2024).
• EkoIq. Erişim adresi: https://www.ekoiq.com/yerel-yonetimlerden-temel-beklenti-yenilenebilir-enerji-ve- altyapi/. (Erişim Tarihi: 21.05.2024).
• Ekolojika. Erişim adresi: https://www.ekolojika.com/sunger-sehirler/. (Erişim Tarihi:21.05.2024).
• Elerman, O. & Gültekin, N. (2022). Su yönetiminde alternatif su kaynağı sarnıçlar: bodrum yarımadasından örnekler. İdealkent, 14(Özel Sayı), 510-535.
• Eşbah, H. (2022). Sünger şehirler, Çevre, İklim ve Sürdürülebilirlik Dergisi, 23 (2), 99– 108.
• EuroNews. Erişim adresi: https://www.euronews.com/green/2022/10/22/china-s-sponge-cities-are-a- revolutionary-rethink-to-prevent-flooding. (Erişim Tarihi: 20.05.2024).
• Fu, G., Zhang, C., Hall, J. W., ve Butler, D. (2023). Are sponge cities the solution to china's growing urban flooding problems?, Wiley Interdisciplinary Reviews: Water, 10 (1), 1- 9.
• Griffiths, J., Shun Chan, F. K., Shao, M., Zhu, F., ve Higgitt, D. L. (2020). Interpretation and application of sponge city guidelines in china, Philosophical Transactions of the Royal Society A, 378, 1-20.
• Guan, Xin, Wang, J. ve Xiao, F. (2021). Sponge city strategy and application of pavement materials in sponge city, Journal of Cleaner Production, 303.
• Gürsoy, O. & Sadioğlu, U. (2021). 21. yüzyılda kente ilişkin olarak ortaya çıkan yeni kavramlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 77(1), 45-68.
• Hou, Jingwei, Mao, H., Li, J. ve Sun, S. (2019). Spatial simulation of the ecological processes of stormwater for sponge cities, Journal Of Environmental Management, 232, 574-583.
• İklimin İçin Rehber. Erişim adresi: https://www.iklimin.org/ikliminicinrehber.pdf. (Erişim tarihi: 03.05.2024).
• İstanbul Kent Konseyi. (2020). Erişim adresi: https://istanbulkentkonseyi.org.tr/wp- content/uploads/2020/11/Iklim-Krizi-Calisma-Grubu.pdf. (Erişim Tarihi: 02.05.2024).
• İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim adresi: https://sungerkent.izmir.bel.tr/tr/Home/Page/cf37eafe-878a-4ec6- bae2-45487fe8e334. (Erişim Tarihi: 24.05.2024).
• İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim adresi: https://sungerkentpanel.izmir.bel.tr/Upload/PageContent/Files/626aff2e_3004_49ba_b598_37d78265b4e1. pdf. (Erişim Tarihi: 24.05.2024).
• Jia, H, Wang, Z., Zhen, X., Clar, M. ve Yu, S. L. (2017). China’s sponge city construction: a discussion on technical approaches, Frontiers of Environmental Science & Engineering, 11, 1-11.
• Karahan, Z., Aykal, F. D., & Özil, M. E. (2024). Yağmur suyu hasadının sürdürülebilir geri dönüşüm bağlamında değerlendirilmesi.
• Kaşdarma, E. (2024). Investigation of Psychological Barriers to Coping with Climate Change, Journal of the Human and Social Sciene Researches, 13 (1), 382-403.
• Kırmızıbayrak, E., Demircan, N., & Irmak, M. A. (2024). Sponge cities in the fight against climate. In SETSCI- Conference Proceedings, 20, 153-158.
• Kızılaslan, M. A. (2024). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Terzioğlu yerleşkesine sünger şehir konsepti uygulanma potansiyelinin araştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(3), 1517-1525.
• Kurban, D. & Zengin, G. (2023). Sürdürülebilir kent yaklaşımlarından kentsel ve topraksız tarım: Paris, Barselona ve İzmir örnekler. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 2023 (09), 90, 101.
• Kurious Sünger Kentlerle İklime Uyum. Erişim adresi: https://kurious.ku.edu.tr/sunger-kentlerle-iklime-uyum/. (Erişim Tarihi: 09.05.2024).
• Lashford, Cr, Rubinato, M., Cai, Y., Hou, J., Abolfathi, S., Coupe, S. ve Tait, S. (2019). SuDS & sponge cities: a comparative analysis of the implementation of pluvial flood management in the UK and China, Sustainability, 11(1), 1-14.
• Lei, X. ve Lu, B. (2021). Integrated water environment treatment: mountainous sponge city and three gorges reservoir region, CRC Press.
• Li, H., Ding, L. Ren, M., Li, C. ve Wang, H. (2017). Sponge city construction in China: a survey of the challenges and opportunities, Water, 9(9), 594.
• Memiş, L. (2024). Yeni Nesil Şehircilik Yaklaşımları ve Türkiye’de Şehirlerin Çevre Gündemi, İstanbul: SETA Yayınları.
• Müftüoğlu, V. ve Perçin, H. (2015). Sürdürülebilir kentsel yağmur suyu yönetimi kapsamında yağmur bahçesi, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 27-37.
• Nguyen, T. T., Ngo, H. H., Guo, W. C., Wang, X., Ren, N., Li, G., Ding, J. ve Liang, D. (2019). Implementation of a specific urban water management-sponge city, 147- 162.
• Nguyen, T. T., Ngo, H. H., Guo, W. ve Wang, X. C. (2020). A new model framework for sponge city implementation: emerging challenges and future developments, Journal Of Environmental Management, 253, 1-14.
• Nguyen, T. T., Ngo, H. H., Guo, W., Wang, X. C., Ren, N., Li, G., Ding, J. ve Liang, H. (2019). Implementation of a specific urban water management-sponge city, Science of the Total Environment, 652, 147-162.
• Öztürk, İ., Cüceloğlu, G. ve Deneri, E. Z. (2022), Yerel yönetimlerin su planlamasında iklim değişiminin rolü- iklim değişikliği ve Türkiye iklim ölçüm ağı. Erişim adresi: https://www.tuba.gov.tr/files/yayinlar/raporlar/TUBA-978- 625-8352-56-6_ch09.pdf. (Erişim Tarihi:03.05.2024).
• Sünger Kent İzmir. Erişim adresi: https://sungerkent.izmir.bel.tr/tr. (Erişim Tarihi: 24.05.2024).
• Sürdürülebilir Kalkınma. Erişim adresi: http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp- content/uploads/2021/02/SKA-ve-Gostergeleri-Kapak-Birlestirilmis.pdf. (Erişim Tarihi:03.05.2024).
• Tuğaç, Ç. (2021). Kentsel sürdürülebilirlik, dirençlilik ve iklim değişikliğiyle mücadele bağlamında yerel yönetimler üzerine bir değerlendirme. Çağdaş Yerel Yönetimler, 30(2), 21-69.
• Tunçay Eşbah, H. (2021). Suya duyarlı şehirler. Erişim adresi: https://hetpeyzaj.com/wp- content/uploads/2022/01/Suya-Duyarli-Sehirler.pdf. (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Erişim adresi, https://webdosya.csb.gov.tr/db/bolu/icerikler/su-20180222083149.pdf. (Erişim Tarihi: 24.05.2024).
• Tütüncü, A. & Demirci Aksoy, A. (2024). Evaluation of the effects of the applied shocks on environmental pollution in candidate countries for European Union Membership, Journal of the Human and Social Science Researches, 13(5), 2138- 2159.
• What are ‘sponge cities’ and how can they prevent floods?. Erişim adresi: https://climatechampions.unfccc.int/what-are-sponge-cities-and-how-can-they-prevent-floods/. (Erişim Tarihi: 21.05.2024).
• Xia, J, Xiong, Y. L., He, S., Wang, L. ve Yu, Z. (2017). Opportunities and challenges of the sponge city construction related to urban water issues in China, Science China Earth Sciences, 60, 652-658.
• Yin, D., Xu, C., Jia, H., Yang, Y., Sun, C., Wang, O. ve Liu, S. (2022). Sponge city practices in China: from pilot exploration to systemic demonstration, Water, 14(10), 1-20.
• Yörüklü, N. (2021). İklim değişikliği ve küresel ısınma için peyzaj mimarlığı stratejileri: iklim değişikliği politikaları peyzaj beyanı, PEYZAJ - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi, 3(1), 43-55.
• Yuan, Y., Zhang, O., Chen, S. ve Li, Y. (2022). Evaluation of comprehensive benefits of sponge cities using meta-analysis in different geographical environments in China, Science of The Total Environment, 836, 1-12.
• Yuan, Y., Zheng, Y., Huang, X. ve Zhai, J. (2024). Climate resilience of urban water systems: a case study of sponge cities in China, Journal of Cleaner Production, 451-467.
• Zevenbergen, C., Fu, D. ve Pathirana, A. (2018). Transitioning to sponge cities: challenges and opportunities to address urban water problems in China, Water, 10 (9). 1-11.
• Zhang, S., Li, Y., Ma, M., Song, T. ve Song, R. (2018). Storm water management and flood control in sponge city construction of beijing, Water, 10 (8). 1-12.