Leadership as a Political Communication Actor and Voters' Preferences for Leaders

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 362 - 378, 28.03.2025

Oğuz Han Öztay

https://doi.org/10.15869/itobiad.1617490

Öz

In democratic systems, the relationship between political leaders and voters plays a central role in political decision-making processes. The leader is one-factor influencing voters' preferences when voting. This study examines how voters' expectations from leaders vary according to socio-demographic characteristics (age, gender, education level, socio-economic status, interest in politics, political party membership, and political attitude). Although it is accepted in the literature that leadership characteristics impact voter expectations, there is a need for comprehensive field studies in Turkey to develop political communication strategies and to understand voter behavior in depth. This study aims to fill this gap and understand which characteristics voters expect from leaders. The study used the quantitative research method, and data were collected through a questionnaire survey. The study sample consists of 421 individuals over 18 living in Istanbul. The study used demographic information forms created by the researchers and the “Scale of Voters' Leader Preferences in Political Communication” adapted into Turkish by Aydoğan (2021). The data were analyzed using IBM SPSS version 28.0 for Exploratory Factor Analysis (EFA) and LISREL for Confirmatory Factor Analysis (CFA). According to the factor analysis results, the data supported a three-factor structure. In order to examine statistical differences in demographic variables, the Mann-Whitney U test was used as an alternative to two independent group t-tests, and the Kruskal-Wallis test as an alternative to the one-way ANOVA test. When the leadership preferences of the participants were analyzed in terms of gender, no significant difference was found. Regarding different age groups, a significant difference was found between the voters regarding full-latitude leadership. On the other hand, there is no significant difference between the voters regarding educational attainment and leadership preferences. A significant difference was found between Visionary and laissez-faire leadership types among the participants based on their interest in politics and political attitudes. It is thought that the results obtained with the voters' preferences for the leader against their demographic information will contribute to the literature in the context of political leadership.

Anahtar Kelimeler

Political Communication, Leadership, Political Leadership, Leadership Styles, Voter Preference

Siyasal İletişim Aktörlerinden Biri Olarak Liderlik ve Seçmenlerin Liderlere Yönelik Tercihleri

Öz

Demokratik sistemlerde siyasal liderler ve seçmenler arasındaki ilişki, siyasal karar alma süreçlerinde merkezi bir rol oynamaktadır. Seçmenlerin oy kullanırken tercihlerini etkileyen faktörlerden biri liderdir. Bu çalışmanın amacı da seçmenlerin liderlerden beklentilerinin, sosyo-demografik özelliklere (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, sosyo-ekonomik durum, siyasete karşı ilgi, siyasi parti üyeliği ve politik tutum) göre nasıl değiştiğini incelemektir. Literatürde, liderlik özelliklerinin seçmen beklentileri üzerinde etkili olduğu kabul edilse de siyasal iletişim stratejilerinin geliştirilmesi ve seçmen davranışlarının derinlemesine anlaşılması için Türkiye'de bu konuda kapsamlı saha çalışmalarına ihtiyaç vardır. Bu araştırma, bu boşluğu doldurmayı ve seçmenlerin liderlerden hangi özellikleri beklediğini anlamayı hedeflemektedir. Çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve veriler anket yoluyla toplanmıştır. Çalışmanın örneklemini, İstanbul’da yaşayan 18 yaş üstü 421 birey oluşturmaktadır. Çalışmada, araştırmacılar tarafından oluşturulan demografik bilgi formları ve Aydoğan (2021) tarafından Türkçe’ye uyarlanan“Siyasal İletişimde Seçmenlerin Lider Tercihleri Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) için IBM SPSS Programı'nın 28.0 sürümü ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) için LISREL Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Faktör analizi sonuçlarına göre, veriler üç faktörlü yapıyı desteklemiştir. Demografik değişkenler bakımından istatistiksel olarak farklılıkları incelemek için iki bağımsız grup t testi alternatifi olarak Mann-Whitney U testi; tek yönlü ANOVA testi alternatifi olarak da Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Katılımcıların liderlik tercihleri cinsiyet bakımından incelendiğinde, cinsiyet bakımından anlamlı bir fark bulunmamıştır. Farklı yaş grupları bakımından, seçmenler arasında tam serbesti tanıyan liderlik açısından anlamlı bir fark bulunmuştur. Öte yandan, eğitim durumu bakımından seçmenler arasında lider tercihleri bakımından bir fark yoktur. Siyasete karşı ilgi ve politik tutuma bağlı katılımcılar arasında, Vizyoner liderlik ve Tam serbesti tanıyan liderlik türleri için anlamlı bir fark bulunmuştur. Seçmenlerin demografik bilgilerine karşılık lidere yönelik tercihleri ile elde edilen sonuçların, siyasal liderlik bağlamında alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, Liderlik, Siyasal Liderlik, Liderlik Tarzları, Seçmen Tercihi

Kaynakça

• Aziz, A. (2021). Siyasal iletişim. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Avşar, Z. & Uğur-Balcı, A. (2021). Siyasal iletişim ve kavramlar. Taydaş, O. ve Karakoç, E. (Ed.). Siyasal iletişim teorik yaklaşımlar: Kavramlar, kuramlar ve stratejiler (s. 5-25). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aydoğan, T. (2021). Z kuşağının liderlik tarzı beklentileri üzerine bir araştırma.[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Baran, M. (2014). Siyasal iletişim çalışmalarında yeni medya teknolojilerinin kullanımı.[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Bass, B. M. & Avolio, B. J. (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Sage Publications.
• Burns, J. M. (1978). Leadership. Harper & Row.
• Costello, A. B. and Osborne, J. W. (2005) Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10, 1-9.
• Coşkun, H. (2008). Fenomen: Aziz Yıldırım ve liderlik iletişimi. İmaj Yayınevi.
• Çakmak-Kılıçaslan, E. (2008). Siyasal iletişim: ideoloji ve medya ilişkisi. Kriter Yayınları.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Pegem Akademi
• Demir, B. M. & Özdemir, E. (2024). Siyasal Katılma, Oy Verme Davranışı ve Liderlik: Oy Verme ve Liderlik Çalışmaları Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 493-506.
• Edel, A. (1982). Aristotleand His Philosophy. ChapelHill: The University of North Carolina Press.
• Field, A. P. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage.
• Goleman, D. (2000). Leadership that gets results. Harvard Business Review, 78(2), 78-90.
• Gürgöze, G. (2024). Siyasal iletişimde yeni liderlik yaklaşımları ve 'Z kuşağı' nın kadın adaylara bakışı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Hersey, P., Blanchard, K. H. & Johnson, D. E. (2008). Management of Organizational Behavior, Leading Human Resources.Pearson Prentice Hall.
• Heywood, A. (2019). Siyaset. Felix Kitap.
• Johnson, C. E. & Hackman, M. Z. (2018). Leadership a communication perspective. Waveland Press.
• Kaldırımoğlu-Türkoğlu, E. (2022). Siyasal liderlik: Kavramsal çerçeve. Kahraman, S. (Ed.) Siyasal yazılar siyasal kavramlar ve Terimler üzerine tetkikler, (s.363-375). Eğitim Yayınevi.
• Kaiser, H. F. (1970). A second-generation little jiffy. Psychometrika, 35, 401–415.
• Kışlalı, A. T. (1987). Siyaset bilimi. Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayınları.
• Öztay, O. H. (2020). Yerel seçim ve siyasal tercih. Astana Yayınları.
• Öztay, O. H. (2023). Leadership communication and Denktaş. Nobel Bilimsel Eserler.
• Pitsis, T. S. (2007). Leadership. Ritzer, G. (Ed.) The Blackwell Encyclopedia of Socilogy (ss. 2565-2567). Blackwell Publishing.
• Polat, C. & Külter, B. (2008). Genç seçmenler gözüyle siyasal ürün (siyasi lider)özellikleri: Ankara’daki üniversite öğrencileri üzerine bir çalışma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-31.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson/Allyn & Bacon.
• Yaşın, C. (2006). Siyasal kampanya döneminde bütüncül yaklaşım. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 631-650.