An Example of A Festival As A Cultural Industries: Golden Goose Film Festival in Kars

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 3, 1528 - 1548

Hasan Ali Diken

https://doi.org/10.15869/itobiad.1635640

Öz

Cultural industries are a collection of indicators based on the combination of ‘culture’ and ‘industry’ creating economic added value. In the 20th century, this concept contains within itself a problematic arising from the claim that ‘culture has turned into industry and cultural products into commodities’. It is essential to state that in the light of the concept of ‘cultural industries’, a new economic, social and political reality is being critically evaluated based on the combination of culture and industry. Culture is reinterpreted as a notion that can be brought to the attention of those concerned without being eviscerated. It is possible to include the concept of ‘festival’ to this. A festival is a set of activities that usually takes place around local areas and contains the imaginative contexts of celebrations that have become traditional over time. The ‘Golden Goose Film Festival’ held in Kars in the recent past has also taken its place among the related entertainment organizations based on the aforementioned theme, which was held in 2006, 2007 and 2008, in a short period of three seasons in total, has undoubtedly had the characteristic of introducing the cultural values of Kars to cultural tourists. This study will focus on the roles of the Golden Goose Film Festival within the context of cultural industries. The festival in question will be examined and analyzed in parallel with cultural industries, through a qualitative approach based on local or regional contexts, in the light of folklore, a discipline that can be integrated into contemporary cultural science frameworks. The cultural industries phenomenon, which has also been incorporated into the folkloristic perspective, the cultural codes of the Kars Golden Goose Film Festival will be interpreted based on the analysis of documents related to the festival, with a particular emphasis on the image of the ‘goose’.

Anahtar Kelimeler

Culture , Industry , Cultural Industries , Festival , Goose , Golden Goose Film Festival in Kars , Entertainment Environments

Kültür Endüstrileri Kapsamında Bir Festival Örneği: Kars Altın Kaz Film Festivali

Öz

Kültür endüstrileri, “kültür” ile “endüstri” birleşimine dayanan ve ekonomik katma değer yaratan göstergelerin genel bir bütünüdür. 20. yüzyılın ilk yarısında ortaya atılan bu kavram, kendi bünyesinde “kültürün endüstriye, kültürel ürünlerin ise metalara dönüştüğü” iddiasından kaynaklanan bir problematik barındırmaktadır. Söz konusu problematiğin temelinde “kültür ile endüstri ilişkisinin kültürel köklere ve kodlara zarar vere(bile)ceği” fikri hâkimdir. Ancak “kültür endüstrileri” kavramı ışığında kültür ile endüstri olgularının birleşmesinden hareketle yeni bir ekonomik, toplumsal ve siyasal gerçekliğin eleştirel yönden değerlendirilmesi yoluna gidildiğini ifade etmek gerekmektedir. Bu kapsamda kültür, içi boşaltılmadan ilgilisinin dikkatine sunulabilen bir kavram gözüyle yeniden yorumlanmaktadır. Kültür endüstrileri de bu “yeniden yorumlanma” hususuna dâhil edilen konuların başında gelmektedir. Buna “festival” kavramını da eklemek mümkündür. Festival, genellikle yerel veya yöresel alanlarda zamanla gelenekselleşen kutlamaların imgesel bağlamlarını içeren faaliyetlerin tümüdür. Festivaller bünyesinde hemen her yılın belirli vakitlerine denk gelen eğlence organizasyonları tertip edilmektedir. Yakın bir geçmişe kadar Kars’ta düzenlenen “Altın Kaz Film Festivali” de ilgili eğlence organizasyonları arasındaki yerini almıştır. 2006, 2007 ve 2008 yıllarının güz dönemlerine rastlamak suretiyle toplamda üç sezon gibi kısa bir müddet içerisinde sürdürü(lebi)len bu festival, Kars’ın kültürel değerlerini kültür turistlerine (kültürel deneyim avcıları) anlatan ve tanıtan bir özelliğe sahip olmuştur. Bu çalışmada Altın Kaz Film Festivali’nin kültür endüstrileri bağlamındaki rolleri üzerinde durulacaktır. Dolayısıyla ilgili festival, bugünkü kültür bilimi kabullerine de eklemlenebilen halkbilimi (folklor) disiplininin bakış açısı ışığında yerel veya yöresel bağlamlardan hareketle nitel bir yaklaşım gözetilerek kültür endüstrileri paralelinde tetkik ve tahlil edilmeye çalışılacaktır. Bahsi geçen bağlamda halkbilimi perspektifine de ilave edilen kültür endüstrileri olgusu çerçevesinde Kars Altın Kaz Film Festivali’nin kültürel şifreleri, bu festivale dair dokümanların analizinden yola çıkılarak “kaz” imgesinden hareketle açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kültür , Endüstri , Kültür Endüstrileri , Festival , Kaz , Kars Altın Kaz Film Festivali , Eğlence Ortamları.

Kaynakça

• Ada, S. (2011). İstanbul’un Festivalleri. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Adorno, T. W. (2003). Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken. (Bülent O. Doğan, Çev.). Cogito Dergisi, 36, 76-84.
• Adorno, T. W. ve Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefî Fragmanlar 1. (Nihat Ülner, Elif Öztarhan Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Bascom, W. R. (1954). Four Functions of Folklore. The Journal of American Folklore, 67 (266), 333-349.
• Çobanoğlu, Ö. (2011). Türk Dünyası Epik Destan Geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dilek, İ. (2014). Resimli Türk Mitoloji Sözlüğü (Altay/Yakut). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Giritlioğlu, İ., Olcay, A. ve Özekici, Y. K. (2015). Bir Turizm Çeşitliliği Olarak Festival Etkinliklerinin Sınıflandırılması: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5 (13), 306-323.
• Gündüz Alptürker, İ. ve Alptürker, H. (2012). Gelenekten Geleceğe Yöresel Kültürün Taşınmasında Festivallerin Rolü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (2), 1409-1422.
• Horkheimer, M. (1986). Akıl Tutulması. (Orhan Koçak, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• İmirgi, A. (2005). Festival Kavramı Üzerine Düşünceler. Millî Folklor, 65, 29-36.
• Kara, T. (2014). Kültür Endüstrisi Kavramı Çerçevesinde Medya Ürünleri: Eleştirel Yaklaşım. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4 (1), 51-60.
• Kıral, B. Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
• Malinowski, B. (1990). İnsan ve Kültür: Bir Bilimsel Kültür Kuramı ve Öbür Denemeler. (M. Fatih Gümüş, Çev.). Ankara: Verso Yayıncılık.
• Oğuz, M. Ö. (2013). Küreselleşme ve Uygulamalı Halkbilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Öğüt Eker, G. (2014). İnsan, Kültür, Mizah: Eğlence Endüstrisinde Tüketim Nesnesi Olarak Mizah. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Öğüt Eker, G. (2016). Modern Hayatın Yeniden Kurgulanan Gelenekleri: Hollanda Queen’s Day Festivali. Millî Folklor, 28 (111), 136-148.
• Özdemir, N. (2008). Kültürel Ekonomik Bir İmge Olarak Nasreddin Hoca. Millî Folklor, 77, 11-20.
• Özdemir, N. (2009). Kültür Ekonomisi ve Endüstrileri ile Kültürel Miras Yönetimi İlişkisi. Millî Folklor, 84, 73-86.
• Özdemir, N. (2012). Kültür Ekonomisi ve Yönetimi. Ankara: Hacettepe Yayıncılık.
• Özdemir, N. (2018). Geleneksel Bilgi ve Kültür Ekonomisi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 18/1, 1-28.
• Radloff, W. (1999). Türklerin Kökleri, Dilleri ve Halk Edebiyatından Denemeler I. (Arzu Ekinci, Yasemin Ünlü, Çev.). İstanbul: Eğitim ve Kalkınma Vakfı (EKAV) Yayınları.
• Santino, J. (1994). All Around The Year, Holidays & Celebrations in American Life. Urbana and Chicago: University of Illinois Press.
• Smith, R. J. (2009). Festivaller ve Kutlamalar. (Sibel Keskin, Çev.). M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır, Sunay Çalış (Yay. Haz.). Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3 (s. 341-350) içinde. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Stoeltje, B. J. (2009). Festival. (Petek Ersoy, Çev.). M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır, Sunay Çalış (Yay. Haz.). Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3 (s. 334-340) içinde. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Tylor, E. B. (1871). Primitive Culture: Researches Into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Art and Custom. Volume 1, (First Edition), John Murray, Albemarle Street.
• Yurdakul, Ş. (2019). Kültür Endüstrilerinin Yaratılmasında Dijital Medyanın Rolü. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 14, 44-56.