Istanbul Üniversitesi Rektörlüğü Merkez Binası Avize ve Apliklerinin Restorasyon Öncesi Belgeleme Çalışmaları ve Onarım Önerileri

Yıl 2020, Sayı: 13, 335 - 360, 31.01.2020

İşıl Özsait Kocabaş Gülder Emre

https://doi.org/10.26650/artsanat.2020.13.0014

Öz

İstanbul Üniversitesi Rektörlük Merkez Binası’nda gerçekleştirilen restorasyon sırasında, yerinden sökülmüş olan avize ve aplikler, rektörlük bahçesindeki konteynırlarda koruma altına alınmıştır. Bu aydınlatma armatürlerinin onarımlarının yapılabilmesi için gerekli olan işlemlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü tarafından gerçekleştirilmiştir. Buna yönelik uygulamalarda toplamda 564 adet aydınlatma armatürü temizlenmiş, belgelenmiş; depolanan aydınlatma armatürlerinin türü, sayısı, tarihi eser niteliği, hasar durumu tespiti, onarım ve yerinde montajı hakkında önerileri içeren ayrıntılı bir rapor hazırlanmıştır. Ayrıca, montaj işlerini kolaylaştırmak için, bina kat planları üzerine ait oldukları yerler işaretlenerek, envanter numaraları yazılmıştır. 29 Nisan 2015 - 27 Mayıs 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonrasında, aydınlatma armatürlerinin paketlendiği 161 adet kutu ilgili birime teslim edilmiştir. Rektörlük Merkez Binası’nın eser niteliğindeki avize ve aplikleri bakımonarımları yapıldıktan sonra yerlerine asılmıştır. Gerekli kontroller Bölümüz ve Rektörlük yetkililerinin ortak denetimleriyle gerçekleştirilmiştir. Bu makalede, bahsedilen kapsamlı çalışmanın aşamaları özetlenerek verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstanbul Üniversitesi, Tarihi avize, Belgeleme, Restorasyon, Aplikler

Destekleyen Kurum

Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Proposal for the Pre-Restoration Documentation Work and Repair of the Chandeliers and Wall Lights of Istanbul University Rectorate Central Building

Öz

This study focuses on the documentation and repair of the chandeliers and wall lights that were dismounted and protected in closed storage areas at the garden of University Rectorate during the restoration work of the Rectorate Central Building. The investigation to determine the required processes for the repair of these light fixtures was conducted by the Department of Conservation and Restoration of Artefacts, Faculty of Letters, Istanbul University. In the initial part of the study, 564 pieces of light fixtures were separately documented and reported, detailing the types, number, nature and value as historical artifacts, possible damages, repair and mounting of the stored light fixtures. Additionally, in order to facilitate the mounting-related works, the locations of these fixtures were marked on the building’s floor plan, and their inventory numbers were recorded. Following the works that were carried out between April 29, 2015 and May 27, 2015, 161 boxes in which light fixtures had been packed were delivered to the related department. These historical artifacts were hung in their original places after they had been repaired. The required controls were conducted under the supervision of our Department and Rectorate staff. This study provides a summary of this comprehensive work.

Anahtar Kelimeler

Istanbul University, Historical chandelier, Documentation, Restoration, Wall Lights

Kaynakça

• Abend, Karen, Linda Borsch, Julia Day, Janis Mandrus ve Lisa Pilosi. “Conservation of Eighteenth Century Lighting Fixtures in The Metropolitan Museum of Art.” The Artifact, Its Context and Their Narrative: Multidisiplinary Conservation in Historic House Museums (ICOM-CC & DEMHIST), November 6-9, 2012. Ed. Kate Seymour ve Malgorzata Sawicki. Los Angeles: Getty Research Institute, 2012. Erişim 24.10.2019. http://www.icom-cc.org/269/#.XbF7oOgzZPZ
• Aksoy, Asu, Funda Açıkbaş ve Ayşenur Akman. “Silahtarağa Elektrik Santralı’nın Hikâyesi.” Silahtarağa Elektrik Santralı 1910-2004. Haz. Asu Aksoy. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009.
• Can, Cengiz. “İstanbul’da 19. Yüzyıl Batılı Levanten Mimarların Yapıları ve Koruma Sorunları.” Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, 1993.
• Can, Cengiz. “Harbiye Nezareti Binası.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. c. 3. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1994, 550-551.
• Davidson, Sandra. “Cut Glass Chandeliers: Dismantling, Cleaning, Recording, and Restoring.” In Preprints of the Contributions to the United Kingdom Institute for Conservation 30th Anniversary Conference, 90–93. London: UKIC, 1988.
• Davidson, Sandra. Conservation and Restoration of Glass. Oxford: Butterworth-Heinemann, 1989. Dinçel, Adnan. “Türkiye’de Elektriğin İlkleri Silahtarağa Santralistanbul.” Kaynak Elektrik Dergisi Ağustos 2007 (2007): 61-64.
• Engin, Vahdettin ve Ufuk Gülsoy. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İstanbul’da Elektrik. İstanbul: İETT Yayınları, 2016.
• Göncü, Tuncay Cengiz. “Dolmabahçe Sarayı’nın İnşa Süreci, Mekân ve Teşkilat.” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2015.
• Göncü, Tuncay Cengiz. “Beylerbeyi Sarayı’nın İnşa Süreci, Teşkilâtı ve Kullanımı.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2006.
• Gülersoy, Çelik. “Dolmabahçe Sarayı.” Skylife. Haziran 1994: 43-48.
• Güner, Deniz. “Akaretler Sıra Evleri: Bir Multigrafik Okuma Denemesi.” Dolmabahçe: Mekânın Hafızası. Haz. Bahar Kaya (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005), 207-247.
• Günergun, Feza ve Sevtap Kadıoğlu. “İstanbul Üniversitesi’nin Yerleşim Tarihi Üzerine Notlar.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 8.1 (2006): 136-163.
• Karahüseyin, Güller. Shedding Light on an Era: The Collection of Lighting Appliances in 19th Century Ottoman Palaces. İstanbul: TBMM Milli Saraylar, 2009.
• Karahüseyin, Güller. Milli Saraylar Aydınlatma Araçları Koleksiyonu. İstanbul: TBMM Milli Saraylar, 1998.
• Küçükerman, Önder. “Dolmabahçe Sarayı ve Ünlü Kristalleri.” Skylife. Kasım 1997: 49-60.
• Mazak, Mehmet. “Anadolu Yakasının İlk Sanayi Tesislerinden Kuzguncuk Gazhanesi ve Üsküdar.” IV. Üsküdar Sempozyumu 3-5 Kasım 2006 Bildirileri 1 (2007): 179-184.
• Özdemir, Nazmiye. “İmparatorluktan Cumhuriyet’e Türkiye’de Elektriğin Tarihsel Gelişimi (18501938).” Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 2.3 (2016): 17-32.
• Reilly, Julie A. ve Martin Mortimer. “The Care and Conservation of Glass Chandeliers.” Journal of the American Institute for Conservation 37. 2 (1998): 149-172.
• Scott, David. A. Copper and Bronze in Art: Corrosion, Colorants, Conservation. England: Getty Trust Publications, 2002.
• Scott, David A. ve Gerhard Eggert. Iron and Steel in Art: Corrosion, Colorants, Conservation. England: Archetype Publications, 2009.
• Tuncer, Akın. “Osmanlı Seraskeri Binası ve Seraskeri Köşkleri Dekorasyonu Üzerine Bir Araştırma.” Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2005.