Remains from a Demolished Cultural Heritage: A Historical House in Karaagac

Yıl 2021, Sayı: 15, 249 - 285, 05.02.2021

Gamze Fahriye Pehlivan

Öz

Reflecting the historical, cultural and sociological characteristics of an era, historical houses are one of the building blocks of society's identity. However, today it is observed that these buildings were abandoned for various reasons and then demolished due to the lack of maintenance. The example examined in this article is a traditional house that was documented ten years ago and demolished in a later period. The building which contains the general characteristics of the traditional residential architecture in Karaagac consists of a basement and ground floor. Built in the nineteenth century, the house consists of a gable roof covering the rectangular plan (inner sofa plan type) with a backyard and extension. In the 21st century, historical buildings have been abandoned because of some reasons such as, not meeting the changing needs for housing, heirs’ not compromising, not being able to compensate maintenance and repair cost. After their abandonment, it was determined that the building was destroyed and then its wreck was removed. It is suggested to use cultural heritage for preventing them from facing this situation in this study. Because a cultural heritage requires continuous maintenance and repair, a sustainable preservation will be needed.
With this study, it is aimed to bring the remaining data of a destroyed cultural heritage into the literature and to determine what needs to be done before reaching the demolition process. The second aim is to encourage a sustainable preservation of the cultural heritage while considering preservation-usage balance. In this article, literature review is used as a method. The material of this study consists of building survey, building survey report and photographs of the traditional house.

Anahtar Kelimeler

Adaptive reuse, cultural heritage, Karaagac architecture, preservation, traditional house

Destekleyen Kurum

The authors declared that this study has received no financial support.

Yıkılan Bir Kültür Mirasının Ardından Kalanlar: Karaağaç’ta Tarihî Bir Ev

Öz

Bir dönemin tarihî, kültürel ve sosyolojik özelliklerini yansıtan tarihî evler, toplumun kimliğini oluşturan yapı taşlarından biridir. Bazı tarihi evlerin günümüzde çeşitli sebeplerle terk edildiği, daha sonra da bakımsızlıktan yıkıldığı gözlemlenmektedir. Makalede incelenen örnek on yıl önce belgeleme çalışmaları yapılan ve sonraki bir dönemde yıkılan geleneksel bir konuttur. Karaağaç’taki geleneksel konut mimarisinin genel özelliklerini barındıran yapı, bodrum ve zemin kattan oluşmaktadır. 19. yüzyılda inşa edilen konut, iç sofalı plan tipine sahip, arka bahçesi ve müştemilatı olan, dikdörtgen planın üzerini örten beşik çatıdan meydana gelmiştir. 21. yüzyılda değişen konut ihtiyaçlarını karşılayamama, göç, mirasçıların uzlaşamaması, bakım ve onarım masraflarının karşılanamaması vb. sebeplerle yapı, terk edilmiştir. Terk edilişinden bir süre sonra yapının yıkıldığı ve daha sonrasında molozunun kaldırıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada, kültür miraslarının bu durumla karşı karşıya kalmasını önlemek amacıyla kullanılarak yaşatılması önerilmiştir. Kullanılan bir kültür mirasının sürekli bakım ve onarımı yapılacağından korumada sürdürülebilirlik sağlanacaktır.
Bu çalışmayla, yıkılan bir kültür mirasının elde kalan verilerini literatüre kazandırmak hedeflenmektedir. İkincil hedef de kültür miraslarımızın sürdürülebilir korunması için koruma-kullanım dengesini gözeterek kullanılmasını teşvik etmektir. Bu makalede, literatür taraması yönteminden faydalanılmıştır. Bu çalışmanın malzemesini, geleneksel konutun rölövesi, rölöve raporu ve fotoğrafları oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Uyarlanabilir yeniden kullanım, kültürel miras, Karaağaç mimarisi, koruma, geleneksel ev

Kaynakça

• Ahunbay, Zeynep. “Yeniden Yapım (Rekonstrüksiyon) İçin Koşullar.” Mimarist 60 (2017): 32-37.
• Ahunbay, Zeynep. Kültür Mirasını Koruma İlke ve Teknikleri. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayını, 2019.
• Ahunbay, Zeynep. Tarihi Çevrede Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayını, 2009.
• AnySCALE. “The Wuyuan Skywells Hotel.” Access 21 November 2020. http://anyscale.cn/our-stories/wuyuan-skywells-hotel/
• Arabulan, Selin. “Kentsel Dönüşüm Kapsamında Kimliğin Yeniden Kazanımı: Edirne - Karaağaç Örneği.” PhD Thesis, Trakya University, 2015.
• Architektur Zeitung. “Wuyuan Skywells Hotel by anySCALE Architecture Design.” Access 21 November 2020. https://www.architekturzeitung.com/architecture-magazine/3473-wuyuan-skywells-hotel-by-anyscale-architecture-design
• Baedecker, Karl. Konstantinopel, Balkanstaaten, Kleirasien, Archipel, Cypern. Leipzig: Verlag Von Karl, 1914.
• Bold, Jhon. “Introduction: Reconstruction: The Built Heritage Following War and Natural Disaster,” Authentic Reconstruction: Authenticity, Architecture and the Built Heritage. Edited by John Bold, Peter Larkham, Robert Pickard. London, NewYork: Bloomsbury Publishing, 2018, 1-25.
• Bottero, Marta, Chiara D’Alpaos and Alessandra Oppio. “Ranking of Adaptive Reuse Strategies for Abandoned Industrial Heritage in Vulnerable Contexts: A Multiple Criteria Decision Aiding Approach.” Sustainability 11 (2019): 1-18.
• Budak, Mustafa. “Paris Barış Konferansı Sürecinde (22 Mart-10 Nisan 1922) İtilâf Devletlerine Sunulan Batı Trakya Hakkında İki Muhtıra.” Türkiyat Mecmuası, 27(2) (2017): 101-117.
• Bulut, Sedef. “Balkan Savaşları’ndan Lozan’a Batı Trakya Meselesi ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Batı Trakya Politikası”. Gazi Türkiyat Dergisi 1(3) (2008): 83-96.
• Coşkun, Selcen. “Miras Yapıların Eğitici Değeri Yeniden Yapımları Haklı Çıkarır mı? İngiltere’den Bir Örnek: Barley Hall.” Mimarist 60 (2017): 46-56.
• Council for the Conservation of Cultural Property (CCCP), 23.07.2019 – 6129.
• Darkot, Besim. “Edirne, Coğrafi Giriş,” Edirne’nin 600. Fethi Yıl Dönümü Armağan Kitabı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1993, 1-12.
• Dikmen, Belgin, Çiğdem. “Sustainability of Traditional Houses: Two Mansions Protected Through Adaptive Reuse in Yozgat.” Gazi University Journal of Science Part B: Art, Humanities, Design And Planning 2(1) (2013): 69-87.
• Eldem, Hakkı, Sedat. Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, 1968.
• Emekligil, Erdoğu, Rabia. Geçmişin İzinde Karaağaç. İstanbul: Edirne Valiliği Kültür Yayınları, 2013.
• Erdoğan, Nevnihal. “Edirne’de Mimarlığa Bakış,” Türkiye’de Mimarlık, Yıldız Buluşmaları 06 Toplantıları. İstanbul: Umut Matbaası/Çanakakle Seramik Kalebodur, 2007, 23-33.
• Erdoğan, Nevnihal. “Edirne’nin Eski Dış Bölgesi Karaagaç’ta Osmanlı Döneminde Yaşayan Azınlıkların Konutları.” Yapı Dergisi 230 (2001): 57-66.
• Erdoğan, Nevnihal. Edirne Kentinde Konut Yerleşimlerinin Fiziksel ve Sosyal Yapısının Kültür Bağlamında Değerlendirilmesi. Edirne: Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayını No:67, 2006.
• Eres, Zeynep. “Koruma Biliminin Açmazı: Politik Söylemin Aracı Olarak Rekonstrüksiyonlar.” Mimarist 60 (2017): 77-84.
• Ersen, Ahmet. “Türkiye’de Tarihi Çevre Koruma(ma) Tarihi ve Rekonstrüksiyon Üzerine Düşünceler.” Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 12 (2014): 3-25.
• Grcheva, Olgica. “Cultural Benefits of Former Military Buildings’ Reuse: Public Room, Skopje, Republic of North Macedonia.” TOLEHO 1(2) (2019):76-84.
• Hanafi, Mohd, Hanizun, Arman Abdul Razak, Zul Zakiyudin Abdul Rashid and Mohd Umzarulazijo Umar. “Essential Entities towards Developing an Adaptive Reuse Model for Organization Management in Conservation of Heritage Buildings in Malaysia.” E-BPJ 3(7) (2018): 265-276.
• High Council for the Conservation of Cultural Property. “660 nolu İlke Kararı-Taşınmaz Kültür Varlıklarının Gruplandırılması, Bakım ve Onarımları.” Ministry of Culture and Tourism, High Council for the Conservation of Cultural Property held a meeting, Ankara, 5 November 1999.
• Historic England. “The Theatre Royal.” Access 21 November 2020. https://historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1209703
• ICOMOS Turkey. “ICOMOS Turkey Architectural Heritage Conservation Charter.” ICOMOS Turkey National Committee held meetings, Turkey, 30 May 2012 and 17 March 2013, 1-11, Access: 18 November 2020 http://www.icomos.org.tr/?Sayfa=Icomostuzukleri&dil=tr
• ICOMOS. “Declaration of Dresden on the "Reconstruction of Monuments Destroyed by War.” The ICOMOS National Committee of the German Democratic Republic held a Symposium, Dresden, 15th to 19th November 1982.
• International Council on Monuments and Sites (ICOMOS). The Burra Charter: The Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance. Burwood: Australia ICOMOS Incorporated, 2013.
• Internet Archive. “Nevill Holt, Corby, England.” Access 21 November 2020. https://web.archive.org/web/20120215112926/http://www.parksandgardens.ac.uk/component/option,com_parksandgardens/task,site/id,5275/tab,history/Itemid,/
• Isakhan, Benjamin and Lynn Meskell. “UNESCO’s project to ‘Revive the Spirit of Mosul’: Iraqi and Syrian Opinion on Heritage Reconstruction after the Islamic State.” International Journal of Heritage Studies 25(11) (2019): 1189–1204.
• Isakhan, Benjamin and Sofya Shahab. “The Islamic State’s Destruction of Yezidi Heritage: Responses, Resilience and Reconstruction after Genocide.” Journal of Social Archaeology 20(1) (2020): 3–25.
• İnalcık, Halil. “Edirne’nin Fethi (1361).” Edirne’nin 600. Fethi Yıl Dönümü Armağan Kitabı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1993, 137-160.
• İslamoğlu, Özge. “Tarihi Yapıların Yeniden Kullanılmasında Yapı-İşlev Uyumu: Rize Müzesi Örneği.” Journal of History Culture and Art Research 7(5) (2018): 510-523.
• Jele´nski, Tomasz. “Practices of Built Heritage Post-Disaster Reconstruction for Resilient Cities.” Buildings 8 (53) (2018):1-20.
• Kansu, Aziz, Şevket. “Edirne’nin Tarihöncesine Ait Araştırmalar,” Edirne’nin 600. Fethi Yıl Dönümü Armağan Kitabı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1993, 13-20.
• Khalaf, Roha. “A viewpoint on the reconstruction of destroyed UNESCO Cultural World Heritage Sites.” International Journal of Heritage Studies 23 (3) (2017): 261–274.
• Koç, Süheyla. “Japonya’da Bir Koruma Modeli Olarak Rekonstrüksiyon.” Mimarist 60 (2017): 58-66.
• Kuyrukçu, Yıldız, Emine, Zafer Kuyrukçu ve Dicle Aydın. “Geleneksel Konya Evlerinden Fuat Anadolu Evi’nin Yeniden Kullanım Bağlamında Değerlendirilmesi.” Artium 3 (1) (2015): 79-91.
• Kütükoğlu, Mübahat. “Osmanlı İktisad Tarihi Bakımından Konsol Raporlarının Ehemmiyeti ve Kıymeti.” Güney Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi 10(99) (1983): 151-166.
• Mazlum, Deniz. “Koruma Kuramının Mimari Rekonstrüksiyona Bakışı.” Mimarlık 380 (2014): 72-77.
• Mehr, Yazdani, Shabnam and Sara Wilkinson. “The importance of place and authenticity in adaptive reuse of heritage buildings.” International Journal of Building, Pathology and Adaptation 38(5) (2020): 689-701.
• Meral, Aslı. “19. Yüzyıl Mimarlığında Karaağaç İstasyon Kompleksi.” M.A. Thesis, Trakya University, 2016.
• Mimarlar Odası. XII. /2010 Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, Yapılar, Projeler, Fikirler. Ankara: Mimarlar Odası Yayını, 2010.
• Mısırlı, Nilay, Tuğba Kiper ve Aslı Korkut. “Doğal ve Kültürel Kent Kimliklerinin Belirlenmesi: Edirne İli Karaağaç Mahallesi Örneği.” Journal of Bartın Faculty of Forestry 21 (1) (2019): 52-65.
• Plevoets Bie and Julia Sowińska-Heim. “Community Initiatives as a Catalyst for Regeneration of Heritage Sites: Vernacular Transformation and Its Influence on the Formal Adaptive Reuse Practice.” Cities 78 (2018): 128-139.
• Pongsermpol Chotewit and Prapatpong Upala. “Impacts of Adaptive Reuse of Heritage Buildings Converted to Small Hotels in Bangkok.” Asian Journal of Quality of Life (AjQoL) 3(13) (2018): 69-79.
• RIBA Architecture. “Bristol Old Vic.” Access 21 November 2020. https://www.architecture.com/awards-and-competitions-landing-page/awards/riba-regional-awards/riba-south-west-award-winners/2019/bristol-old-vic
• RIBA Architecture. “Nevill Holt Opera.” Access 21 November 2020. https://www.architecture.com/awards-and-competitions-landing-page/awards/riba-regional-awards/riba-east-midlands-award-winners/2019/nevill-holt-opera
• Salman, Yıldız. “Kaygan Zeminde Koşarken: Yeniden İnşa Edilen Mecidiyeköy Likör Fabrikası’nın Düşündürdükleri.” Mimarlık 407 (2019): 16-19.
• Sugden, Evan. “The Adaptive Reuse of Industrial Heritage Buildings: A Multiple-Case Studies Approach.” The degree of Master of Arts, University of Waterloo, 2018.
• Tekeli, İlhan. “Modernite Projesi İçinde Yapıların ve Kentsel Dokuların Korunması Sorunsalı.” Her Dem Yeşil Yapraklı Bir Ağaç Cevat Erder'e Armağan. Edited by Güçhan Neriman Şahin. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, 2003, 72-75.
• The Chamber of Architects of Turkey. “Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri.” Access 15 November 2020. http://mo.org.tr/ulusalsergi/index.cfm?sayfa=YDK_TCDD
• The Chamber of Architects of Turkey. “Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri.” Access 15 November 2020. http://mo.org.tr/ulusalsergi/index.cfm?sayfa=YDK_M
• The Spaces. “A 300-year-old ruin is restored as a hotel in rural China.” Access 21 November 2020. https://thespaces.com/a-300-year-old-ruin-is-restored-as-a-hotel-in-rural-china/2/
• Türk Tarih Kurumu. Düstur 3.Terpip- Lozan Sulh Muahedenamesinin Kabulüne Dair Kanunlar. 5. cilt. İstanbul: Necmi İstikbal Matbaası, 1931.
• Vardopoulos, Ioannis. “Critical Sustainable Development Factors in the Adaptive Reuse of Urban İndustrial Buildings: A fuzzy DEMATEL Approach.” Sustainable Cities and Society 50 (2019): 1-12.
• World Heritage Committee (WHC). “State of Conservation of World Heritage Properties,” Decision: 39 COM 7. Bonn: 39th session of the World Heritage Committee, 2015, 10-53.
• World Heritage Committee (WHC). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention. Paris: UNESCO World Heritage Centre, 2019.
• Yarlıgaş, Vildan. “Almanya’da Mimari Rekonstrüksiyona Bakış: Üç Dönem, Üç Örnek.” Mimarist 60 (2017): 38-45.
• Yaş, Hakan ve Can Çetin. “Edirne’nin Kentsel Genişlemesinin İmar Planları üzerinden İncelenmesi,” Kentleşme ve Yerelleşme Sürecinde Edirne Monografisi. Edited by Mahmut Güler and Seyhan Güler. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, 2019, 107-148.