Üç Anzak Ressamın Gözüyle Çanakkale Muharebesi

Yıl 2021, Sayı: 16, 465 - 489, 31.07.2021

Simge Özer Pınarbaşı

Öz

Çanakkale, Birinci Dünya Savaşı sırasında önemli bir cephelerden biridir. Çanakkale muharebeleri 3 Kasım 1914 - 9 Ocak 1916 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. 18 Mart 1915'te güçlü Osmanlı savunmasıyla bozguna uğrayan İtilaf Devletleri, karadan destek almadan yalnızca deniz kuvvetleriyle boğazın geçilemeyeceğini anladıklarından bir çıkarma ordusu hazırlamaya koyulmuşlardır. İngiltere bu çıkarma için sömürgelerinden olan Avustralya ve Yeni Zelanda'dan asker toplamak amacıyla propaganda çalışmalarına başlamıştır. Toplanan bu askerlere Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordosu'nun İngilizce başharflerinden oluşan ANZAC (Australian & New Zealand Army Corps) adı verilmiştir. Bu askerler arasında ressamlar da bulunuyordu.
Bu çalışmada Anzak ressamlardan Horace Millichamp Moore-Jones, Frank Rossiter Crozier ve George Washington Thomas Lambert'in resimleri incelenmiştir. Üç ressamdan ikisi fiilen savaşa katılmış olup, biri yenilgiden sonra Çanakkale'ye gönderilmiştir. Fiilen savaşa katılanlardan Horace Millichamp Moore-Jones resimlerinde savaşı yorumlamak yerine belgelemekle yetinmiştir. Savaşta sedye taşıyıcısı olarak görev yapan Frank Rossiter Crozier'in illüstrasyonlarında ise vatan özlemi, umutsuzluk gibi temalar görülmektedir. 1919'da özel izinle buraya gelip savaş sahneleri, portreler betimleyen resmî savaş ressamı George Washington Thomas Lambert'in resimleri Anzak işgalinin ülkesi için ağır sonuçlarını yansıtmaktadır. Çanakkale Savaşı'nı betimleyen üç Anzak ressamın da farklı tutumları olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anzak, Çanakkale, Horace Millichamp Moore-Jones, Frank Rossiter Crozier, George Washington Thomas Lambert

Destekleyen Kurum

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

The Battle of Çanakkale Through The Eyes of Three Anzac Painters

Öz

An important front during the First World War was Çanakkale. Çanakkale battles took place between November 3, 1914 and January 9, 1916. The Allied Powers, after being defeated by the strong Ottoman defense on March 18, 1915, began to prepare a landing army, as they realized that the strait could not be crossed by naval forces without land support. Britain started propaganda efforts to recruit soldiers from its colonies, Australia and New Zealand, for this landing. This collection of soldiers were nicknamed Anzac, for the English initials of the Australian and New Zealand Corps (Australian & New Zealand Army Corps). These Anzac troops included the painters Horace Millichamp Moore-Jones, Frank Rossiter Crozier, and George Washington Thomas Lambert, whose lives and paintings will be discussed in this paper. Two of the painters took part in the war, and one was sent to Çanakkale after defeat. Horace Millichamp Moore-Jones, one of the soldiers active in the battle, found it sufficient to document the war visually instead of commenting on it verbally. In the illustrations of Frank Rossiter Crozier, who served as a stretcher bearer in the war, themes such as homesickness and despair are seen. The paintings of the official war painter George Washington Thomas Lambert, who came with special permission after the defeat in 1919 and depicted war scenes and portraits, are interesting in terms of showing the Anzacs' view of the region after defeat. Lambert's paintings reflect the grave consequences of the Anzac occupation for his country. Each of these three Anzac painters who depicted the Battle of Çanakkale in Gallipoli Peninsula reveal different attitudes about the conflict.

Anahtar Kelimeler

Anzac, Çanakkale, Horace Millichamp Moore-Jones, Frank Rossiter Crozier, George Washington Thomas Lambert

Kaynakça

• Albayrak, Muzaffer. 10 Ağustos 1915 Conkbayırı Süngü Hücumu. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2016.
• Artists of the Great War. "Frank Crozier". Erişim 15 Mayıs 2021. https://artistsofthegreatwar.wordpress.com/2016/10/21/frank-crozier-c-1883-1948/
• Australian Dictionary of Biography. "Lambert, George Washington". Erişim 1 Nisan 2020. http://adb.anu.edu.au/biography/lambert-george-washington-7014
• Australian War Memorial. "Major Zeki Bey". Erişim 14 Mart 2021. https://www.awm.gov.au/collection/ART02868
• Australian War Memorial. "Private Frank Rossiter Crozier". Erişim 15 Mayıs 2021. https://www.awm.gov.au/collection/P10676272
• Australian War Memorial. "The Landing at Anzac 25th April 1915". Erişim 15 Mayıs 2021. https://www.awm.gov.au/collection/C2091420
• Australian War Memorial. "Australian Official War Artists". Erişim 21 Haziran 2121. https://www.awm.gov.au/articles/encyclopedia/war_artists/ww1
• Çanakkale Muharebeleri. "Çanakkale Muharebeleri", Erişim 5 Ağustos 2018 https://canakkalemuharebeleri1915.com/
• Çanakkale Muharebeleri. "Hain tepe ". Erişim 27 Şubat 2020. https://canakkalemuharebeleri1915.com/genel/muharebe-alani-yer-isimleri/ariburnu/198-hain-tepe-plugge-s-plateau
• Çanakkale Muharebeleri. "Sfenks". Erişim 24 Şubat 2020. https://canakkalemuharebeleri1915.com/genel/muharebe-alani-yer-isimleri/ariburnu/265-sfenks-the-sphinx
• Çanakkale Muharebeleri. "Wellington Terrace". Erişim 24 Şubat 2020. https://canakkalemuharebeleri1915.com/genel/muharebe-alani-yer-isimleri/ariburnu/495-wellington-terasi-wellington-terrace
• Gray, Anne. "Moore-Jones, Horace Millichamp". Dictionary of New Zealand Biography. 2015, Erişim 5 Ağustos 2018, https://teara.govt.nz/en/biographies/3m60/moore-jones-horace-millichamp
• Jonathan Grant Gallery. "Australian Positions". Erişim 7 Haziran 2019. http://jgg.co.nz/artist/australian-positions-extreme-right/
• Haworth, Jennifer. Behind the Twisted Wire: New Zealand Artists in World War I. Christchurch, New Zealand: Wily Publications, 2016.
• Kurşun, Zekeriya. "Çanakkale Muharebeleri". İslam Ansiklopedisi. 8, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993, 205-208.
• "Man With The Donkey". Evening Post, 15 September 1937. Erişim 15 Mayıs 2021. https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/EP19370915.2.53
• National Gallery of Australia. "Lambert". Erişim 14 Mart 2021.
• https://nga.gov.au/exhibition/lambert/detail.cfm?IRN=144769 14
• New Zealand History. " Moore-Jones' Gallipoli Landscapes". Erişim 5 Ağustos 2018. https://nzhistory.govt.nz/media/photo/moore-jones-painting-of-gallipoli
• Özakıncı, Cengiz. "25 Nisan 1985 Arıburnu, Anzak koyu, Mehmetçik ve Coniler". Bütün Dünya 4 (2016): 57- 63.
• Şahin, Çiğdem. "Çanakkale Savaşlarında İtilaf Kuvvetleri Üssü İmroz Adası (Gökçeada)". Savaş ve Toplum -Savaş Üzerine Yazılar. Konya: Eğitim Yayınevi, 2016, 219-244.
• Templars Today. "Non Nobis Domine, Non Nobis, Sed Nomini Tuo Da Gloriam". Erişim 11 Şubat 2020.
• https://www.templarstoday.org/2019/03/09/non-nobis-domine-non-nobis-sed-nomini-tuo-da-gloriam/
• The Anzac Book. London: The Cassel Company Ltd., 1916.