YILDIZ ALBÜMLERİNDEN YILDIZ PORSELENLERİNE İSTANBUL MANZARALARI (LANDSCAPE OF ISTANBUL: FROM YILDIZ ALBUMS TO YILDIZ PORCELAIN)

Yıl 2014, Sayı: 2, 229 - 249, 20.07.2014

Suna C. Altay

Öz

ÖZET

19. yüzyılın son döneminde, Sultan II. Abdülhamid’in sanata yoğun ilgi duyması ile özellikle saray ve çevresinde yeni bir sanat ortamı doğmuştur. Sultan tarafından kurdurulan Yıldız Çini Fabrika-i Hümayun’da görev alan dönemin yerli ve yabancı ressamları, imal edilen porselen objeleri bezemiş, bir kısmına da İstanbul manzaraları resmetmişlerdir. Bu değerli eserler üzerinde yer alan manzara tasvirleri incelendiğinde sanatçıların fotoğraftan yararlandıkları görülmektedir.  

Anahtar Kelimeler: Yıldız Çini Fabrika-i Hümayun, porselen, resim, İstanbul manzaraları,  fotoğraf.

ABSTRACT

During the late decades of 19^th century, by the high interest of Abdulhamid II a new art environment appeared in imperial palace and its surroundings. In Yıldız Çini Fabrika-i Hümayun, which was founded by Sultan Abdulhamid II, domestic and foreign painters decorated produced porcelain objects, and some of them painted views and landscape of Istanbul. While examining depicted landscapes on these very valuable items, it is possible to observe that the artist took advantages of photograph.

Key Words: Yıldız Çini Fabrika-i Hümayun, porcelain, painting, landscape of Istanbul, photography.

Anahtar Kelimeler

Yıldız Çini Fabrika-i Hümayun, porselen, resim, İstanbul manzaraları, fotoğraf.

Kaynakça

• Acar, Damla. 2012. “Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası’nda Endüstriyel Araçların ve Mimari Yapının Değişimi”, Milli Saraylar: Sanat-Tarih-Mimarlık Dergisi, 9: 13-35.
• Allen, William. 1986. “Abdülhamid II Koleksiyonu”, Çev. Vasıf Kortun, Tarih ve Toplum, 25: 16Anonim. 2007. 150 Yılın Sessiz Tanıkları: Saray Porselenlerinden İzler, İstanbul: TBMM Milli Saraylar.
• Atasoy, Nurhan. 2009. “Görsel Tarihin Tapusu”, Sultan II. Abdülhamid’in Aile Albümü, 21
• Candemir, Murat. .2007.Yıldız’da Kaos ve Tasfiye, İstanbul: İlgi Kültür Sanat.
• Candemir, Murat. 2011. Son Yıldız Düşerken, İstanbul: Çamlıca Yayın.
• Cezar, Mustafa. 1971. Sanatta Batı’ ya Açılış ve Osman Hamdi, İstanbul: Türkiye ILş Bankası Kültür Yayınları.
• Coşansel Karakullukçu, Demet. 2007. 150 Yılın Sessiz Tanıkları: Saray Porselenlerinden İzler, Haz. İlona Baytar, İstanbul: TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı.
• Coşansel Karakullukçu, Demet. 2012. “Son Dönem Osmanlı Saraylarında Yıldız Porselenleri”, Milli Saraylar: Sanat-Tarih-Mimarlık Dergisi, 9: 37-61.
• Çizgen, Engin. 1994. “Osmanlı Sarayı’nın Fotoğrafçıları: Abdullah Biraderler”, İstanbul Dergisi, 69-75.
• Çizgen, Gültekin. 2009. “Abdülhamid ve Fotoğraf”, Sultan II. Abdülhamid’in Aile Albümü, 13Çoker, Adnan. 1983. “Fotoğraftan Resim ve Darüşşafakalı Ressamlar”, Yeni Boyut, 9: 4-12. Damlıbağ, Fatih. 2011. Osmanlı Devleti’nde Porselen ve Çini Fabrikaları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İstanbul.
• Edgü, Ferit. 1978. “19. Yüzyıl Türk Primitifleri Sergisi”, Milliyet Sanat Dergisi, 303: 18.
• Germaner, Semra. 1992. “19. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı-Fransız Kültür İlişkileri ve Osman Hamdi Bey”, I. Osman Hamdi Bey Kongresi: Bildiriler 2-5 Ekim 1990, 105-111.
• Kalyoncu, Hülya. 2011. Topkapı Sarayı Müzesi Yıldız Porselenleri Koleksiyonu’nun Değerlendirilmesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Türk İslam Sanatları Programı, Doktor Tezi, İstanbul.
• Kuban, Doğan, 2007, Osmanlı Mimarisi, İstanbul: Yem Yayınları.
• Küçükerman, Önder. 1987. Dünya Saraylarının Prestij Teknolojisi: Porselen Sanatı ve Yıldız Çini Fabrikası, İstanbul.
• Nuri, Osman. 1909. Abdülhamid-i Sani ve Devr-i Saltanat-ı Hayat-ı Hususiye-i ve Siyasiyesi II, İstanbul.
• Ortaylı, İlber. 1999. “Tanzimat Devri ve Sonrası İdari Teşkilatı”, Osmanlı Devleti Tarihi, I: 283–333.
• Özendes, Engin. 1998. Abdullah Fréres. Osmanlı Sarayının Fotografçıları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Renda, Günsel. 1975. “Türk Resminde Manzara Geleneği”, Sanat Edebiyat Dergisi, 1:36-49. Serin, Sinem. 2009. Yıldız Çini/Porselen Fabrikası, İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Şahin Tekinalp, A. Pelin. 1999. Yıldız Sarayı Kompleksi Duvar Resimleri, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Şahin Tekinalp, A. Pelin. 2002. “Batılılaşma Dönemi Duvar Resmi”, Türkler, XV: 442.
• Şahin, Tekinalp, A. Pelin. 2004. “Tuvallerde Yıldız Sarayı”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 21 (2): 143-158.
• Şerifoğlu, Ömer Faruk. 2012. “Sultan II. Abdülhamid Devrinde Resim ve Fotoğraf”, Milli Saraylar: Sanat-Tarih-Mimarlık Dergisi, 9: 135-149.
• Tansuğ, Sezer. 1986. Çağdaş Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Tuğlacı, Pars. 1993. Osmanlı Mimarlığında Balyan Ailesinin Rolü, İstanbul: Yeni Çığır Kitabevi. http://www.loc.gov