Müteşebbis ve Devlet, 18. Yüzyılda Peksimetçibaşı Nureddin Ağa’nın Yükselişi

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 199 - 202, 24.04.2017

Okan Bozlağan

Öz

Müteşebbis ve Devlet adlı çalışma, tarihçiliğimizde eksikliği sıkça vurgulanan geniş literatür düşünüldüğünde azınlıkta kalan biyografi çalışmalarının bir örneğini oluşturuyor. Kitabın giriş bölümünde yazar, tarihçilik mesleğine dair görüşlerini, hangi bakış açısıyla yaklaştığını açıklıyor ve Nureddin Ağa’ya ilişkin belgelerin bir tanıtımını yapıyor. Yazarın görüşü temelde arşiv merkezli, belgeye dayalı tarihçilik üzerine şekilleniyor (s. 1-5). Nitekim Barkan, İnalcık gibi tarihçilerin öncülüğünde oluşturulan bu gelenek Osmanlı Dünyası’nı anlamak için önce Osmanlı arşivlerini kullanmayı ve peşin hüküm veren bakış açılarına bir karşı duruş niteliği taşıyor. Söz konusu Avrupa merkezli yaklaşım temelde, Osmanlıların teknolojik gelişmeleri belli bir dönemden sonra takip edemediği yani “geri kalmışlık”, ilerlemeyi sağlayacak çatışmanın olmadığı yani “durağanlık”, sermaye oluşumunu engellediği ve özel teşebbüsün önünü tıkadığı dolayısıyla da “kapitalizm” oluşmasına engel olduğu üzerine kuruluyor.

Anahtar Kelimeler

Kitabiyat, Müteşebbis, 18. Yüzyılda

Kaynakça

• AYDIN Yusuf Alperen , Müteşebbis ve Devlet, 18. Yüzyılda Peksimetçibaşı Nureddin Ağa’nın Yükselişi, İstanbul: Kitabevi Yayınları