A Legal Struggle After Lausanne: Mixed Arbitral Tribunals

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 309 - 338, 31.12.2019

Seda Örsten Esirgen

Öz

It was accepted that the legal problems arising during the World War I
would be solved by the mixed arbitral tribunals established in accordance
with the peace treaties. This solution was also regulated in the Lausanne
Peace Treaty and the struggle for political, economic and legal
independence during the negotiations affected the articles about the mixed
arbitral tribunals. Therefore, the Lausanne Peace Treaty also differs from
other treaties in terms of mixed arbitral tribunals. The aim of this study is
to examine the mixed arbitral tribunals which worked in Istanbul between
1925 and 1938 in terms of their jurisdiction, establishment process and
procedure.

Anahtar Kelimeler

Mixed arbitral tribunals; Treaty of Lausanne; property, rights and interests

LOZAN’IN ARDINDAN BAŞLAYAN BİR HUKUKİ MÜCADELE: KARMA HAKEM MAHKEMELERİ

Öz

Birinci Dünya Savaşı döneminde ortaya çıkan hukuki sorunların, Barış Antlaşmalarına göre kurulacak karma hakem mahkemeleri tarafından çözülmesi kabul edilmiştir. Bu usul, Lozan Barış Antlaşması’nda da düzenlenmiş; Konferans görüşmeleri boyunca verilen siyasi, ekonomik ve hukuki bağımsızlık mücadelesi, karma hakem mahkemelerinin düzenlenmesinde de ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla Lozan Barış Antlaşması, karma hakem mahkemeleri konusunda da, diğer antlaşmalardan farklılık arzetmiştir. Çalışmanın amacı, uluslararası hukuk tarihinde önemli bir yargı yolu olan ve 1925-1938 yılları arasında İstanbul’da faaliyet gösteren karma hakem mahkemelerini yetki alanı, kuruluş süreci ve yargılama usulü açısından incelemektir. Bu doğrultuda mahkemelerde görev yapan Türk hukukçuların kaleme aldıkları çalışmalar ile Cumhuriyet dönemi arşiv belgeleri en önemli kaynakları oluştururken, sonuçta yeni kurulan Devletin, Lozan sonrasında hukuki mücadele vermeye başladığı alanlardan biri olan karma hakem mahkemelerine yaklaşımı da ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karma hakem mahkemeleri; Lozan Antlaşması; mallar

Kaynakça

• KARACAN, Ali Naci, Lozan, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2009. KOÇAK, Cemil, Abdülhamid’in Mirası, İstanbul: Arba Yayınları, 1990. Lozan Konferansı Tutanaklar-Belgeler, (Çev: Seha L.MERAY), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001. MEHMED OSMAN, “Türk-İtalyan Muhtelit Hakem Mahkemesinin Müesses İçtihad ile Telifine İmkan Olmayan Bir Kararı”, Darülfünun Hukuk Fakültesi Mecmuası, Şubat 1928, Sene: 6, Sayı: 3, s. 1030-1054. ÖRSTEN ESİRGEN, Seda, “Lozan Barış Görüşmelerinde İmtiyazlar Sorunu”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Temmuz 2012, C: 28, S: 83, s. 87-114. REQUEJO ISIDRO, Marta-HESS, Burkhard, “International Adjudication of Private Rights: The Mixed Arbitral Tribunals in the Peace Treaties of 1919–1922”, Peace Through Law- The Versailles Peace Treaty and Dispute Settlement After World War I, Germany: Nomos, 2019, s. 239-276.