TRANSLATION MEMORY SYSTEMS FOR AVOIDING CONTEXT DEFICIENCY

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 18, 20.12.2011

Sinem Canım

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde kaydedilen gelişmeler ve küreselleşme çevirmenlerin
çalışma şeklini değiştirmiştir. Günümüzün çeviri endüstrisinde çeviriye yardımcı kaynak ve
araçların kullanılmadığı çeviri uygulamalarından söz etmek mümkün değildir. Bu çalışmada,
öncelikle çeviri endüstrisinin bugünkü durumu teknoloji kullanımı bakımından kısaca
değerlendirilecektir. Ardından yazındışı metinlerin çevirisinde kullanılan bir araç olarak çeviri
belleği (ÇB) sistemlerinin kullanımı üzerinde durulacaktır. Devamında bu sistemlerin faydaları ile
güçlükleri ve kısıtlamaları tartışılacaktır. Bugün çeviri endüstrisinde çeviri hizmeti
sağlayıcılara/çevirmenlere güncellenen metinlerin daha önce çevirisi yapılmamış kısımlarını
göndermek yaygın bir uygulamadır. Bunun nedeninin zaman ve maliyetten tasarruf etmek olduğu
açıktır. Çevirmenin kaynak metne bir bütün olarak erişiminin olmaması, bir başka deyişle bağlam
eksikliği çok çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ÇB sistemlerinin bugüne
kadar yeterince ilgi görmemiş bir faydasına dikkat çekmektir. ÇB sistemlerinin kullanılmasıyla,
yukarıda bahsi geçen ve çeviri kalitesinde bozulmalara neden olabilecek yaygın uygulamanın
ortadan kaldırılabileceği gösterilecektir. Bir başka deyişle, müşteriler daha önce bazı kısımları
çevrilmiş kaynak metinleri bütün olarak gönderseler de ÇB sistemleri sayesinde zaman ve
maliyetten tasarruf edebileceklerinin farkında olurlarsa çevirmenler bağlamsız metin kesitlerini
çevirmek durumunda kalmayacaklardır.

Anahtar Kelimeler

Çeviri Belleği (ÇB) sistemleri, faydalar, güçlükler, kısıtlamalar, bağlam eksikliği

TRANSLATION MEMORY SYSTEMS FOR AVOIDING CONTEXT DEFICIENCY

Öz

Developments in information and communication technologies as well as globalization have changed the way that translators work. In today’s translation industry we can no longer talk of translator’s workstation that does not contain electronic resources and aids for translation. In this paper, I first give a brief account of the current scene of the translation industry in terms of technology use. Then I concentrate on the use of translation memory (TM) system as a tool used in translating non-literary texts. Following a general summary of the benefits that these systems provide, their limitations and challenges are discussed. Today it is a common practice in the translation industry to send translation vendors/translators only the fragments of updated source texts which have not been translated before. While the obvious reason here is to save money and time, the inability to access the entire source text, - in other words context deficiency- gives rise to various problems for translators. The aim of this study is to draw attention to one particular benefit of TM systems which has not been studied with enough emphasis on until today. I want to show that TM systems can eliminate the common practice of sending only text fragments to translators/translation vendors which leads to possible deteriorations in translation quality. Namely, if clients are made aware that they will still save time and money even if they send entire source texts some parts of which have already been translated previously, translators will not be made to translate contextless text fragments.

Anahtar Kelimeler

Translation Memory (TM) systems, benefits, challenges, limitations, context deficiency

Kaynakça

• Austermühl, Frank (2001) Electronic Tools for Translators, Manchester, St. Jerome Publishing, 2001.
• Austermühl, Frank (2006) “Training Translators to Localize”, Translation Technology and Its Teaching, Ed. Anthony Pym, Alexander Perekrestenko, Bram Starink, p. 69-81, (Online) http://isg.urv.es/library/papers/isgbook.pdf, 20 March 2010.
• Baker, Mona (2006) “Contextualization in translator- and interpreter-mediated events”, Journal of Pragmatics, Vol: 38, No: 3, p. 323-337. Bengi-Öner, Işın (2006): “‘Yerelleştirme’nin Tanımı”, Varlık, Ed. Enver Ercan, June 2006, p. 33- 35.
• Boucau, Fernand (2005) “The European Translation Industry: Facing the Future”, Brussels, European Union of Associations of Translation Companies.
• Bowker, Lynne (2002) Computer-Aided Translation Technology, Ottowa, University of Ottowa Press.
• Bowker, Lynne, Michael Barlow (2008) “A comparative evaluation of bilingual concordancers and translation memory systems”, Topic in Language Resources for Translation and Localization, Ed. Elia Yuste Rodrigo, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins, p. 1-22.
• Esselink, Bert (2000) A Practical Guide to Localization, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins.
• Garcia, Ignacio (2009) “Beyond Translation Memory: Computers and the Professional Translator”, The Journal of Specialised Translation, Ed. Lucile Desblache, Vol. 12, July 2009, p. 199-214,
• (Online) http://www.jostrans.org/issue12/art_garcia.pdf, 12 October 2010. Gauton, Rachélle (2008) “The use of corpora in translator training in the African language classroom: A perspective from South Africa”, Topics in Language Resources for Translation and Localisation, Ed. Yuste Rodrigo, Elia, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins, p. 90-106.
• Gil, José Ramon Biau, Anthony Pym (2006) “Technology and Translation (a pedagogical overview)”, Translation Technology and Its Teaching, Ed Anthony Pym, Alexander Perekrestenko, Bram Starink, p. 5-19, (Online)
• http://isg.urv.es/library/papers/BiauPym_Technology.pdf, 10 May 2007. Gow, Francie (2003) “Metrics for Evaluating Translation Memory Software”, University of Ottowa, [MA Thesis], (Online) http://www.chandos.ca/Metrics_for_Evaluating_Translation_Memory_Software.pdf, 07 January 2011.
• Gouadec, Daniel (2010) “From P & P to WS & CATT”, Translation as a Profession, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins, p.269-289
• Göktürk, Akşit (2004) Çeviri: Dillerin Dili, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2004, 5th Edition.
• İnce, Işıl (1993) “Reklam Diline Dilbilimsel Bir Bakış”, Hacettepe Üniveristesi Edebiyat fakültesi Dergisi, Vol:10, No:1, p. 231-245, (Online)
• http://www.edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr/1993101IsilInce.pdf, 15 August 2011.
• Lagoudaki, Elina (2006) “Translation Memories Survey 2006: Users’ Perceptions Around TM Use”, Translating and the Computer, 28, November 2006, p. 1-29, (Online) http://www.mtarchive.info/Aslib-2006-Lagoudaki.pdf, 4 December 2011.
• Melby, Alan K., Christopher Foster (2010) “Context in translation: Definition, access and teamwork”, The International Journal for Translation & Interpreting Research, Vol:2, No:2, 2010, (Online) http://www.trans-int.org/index.php/transint/article/viewFile/87/70, 20 December 2010.
• Mossop, Brian (2011) “Has Computerization Changed Translation?”, Meta, Vol:51, No:4, 2006, p. 787-793, (Online) http://www.erudit.org/revue/meta/2006/v51/n4/014342ar.pdf, 18 July 2011.
• Nord, Christiane (2006) “Loyalty and Fidelity in Specialized Translation”, Confluências - Revista de Tradução Científica e Técnica, No:4, May 2006, p. 29-41, (Online) http://www.confluencias.net/n4/nord.pdf, 4 August 2011.
• Pym, Anthony (2010) “Website Localization”, (Online) http://usuaris.tinet.cat/apym/online/translation/2009_website_localization_feb.pdf, 10 June 2011.
• Pym, Anthony (2004) “Localization from the Perspective of Translation Studies: Overlaps in the Digital Divide?” (Online) www.elda.org/en/proj/scalla/SCALLA2004/Pymv2.pdf, 1 April 2010.
• Pym, Anthony (2006) “Localization, Training, and the Threat of Fragmentation” (Online) www.tinet.cat/~apym/on-line/translation/Localization_monterey.doc, 25 March 2010.
• Somers, Harold L. (2003) “Translation Memory Systems”, Computers and Translation, Philadelphia, John Benjamins, p. 31-47.