Dijital Ortamda (Ç)evrilen Toplum: Bulgaristan Göçmenlerinin Dijital Ortam Çeviri Pratiklerine Netnografik Bir Yaklaşım

Yıl 2021, Sayı: 14, 19 - 35, 16.07.2021

Burcu Kanıdinç

Öz

Yeni medya çalışmaları, geleneksel medya çalışmalarının aksine dijital mecrayı etkileşimsel ağlar örgütlenmesi olarak ele alır. Bu dijitallik kapsamında bilgi ve iletişim teknolojileriyle bağlantılı iletişim ve medya pratiklerini kapsar. Yeni medyada, katılımcının metni yeniden üretip yapılandırma rolü bulunduğundan katılımcılar arasında işbirliği mümkündür. Yeni medyanın en önemli iletişim araçlarından biri olan sosyal medya ağları, insanların ilişkiler kurduğu ve bağlantılarını hiçbir sınır olmaksızın uzaktan gerçekleştirdiği, seçici yakınlık eğilimlerini artırdığı araçlardır. Facebook gibi kişilerin anonim olmayan profilleriyle yakınsama kültürünün bir parçası olduğu dijital ortamlar, insanlara ortak bir kimlik oluşturma fırsatı verir. Çeviri pratiğinin yeni medyada aldığı konum da bahsedilen katılımcı paylaşımcı kültürün bir izdüşümüdür. Bu bağlamda, çalışmanın amacı, Bulgaristan göçmenlerinin, göçmen kimlikleriyle dijital ortamdaki çeviri pratiklerine dair çıkarımlarda bulunmaktır. Çalışmada Bulgaristan'dan Türkiye'ye göç eden göçmenlerin bir araya geldiği, en az iki ülke, dil, din ve kültürün dahil olduğu ve bu unsurların birbiri içinde akıcı bir şekilde dönüştüğü gözlemlenen bir Facebook grubuna odaklanıldı. Netnografik yöntemle, katılımcıların dijital ayak izlerine dayanarak, kültürel etkileşimleri ve aktarımları hakkında ham saha verilerine ulaşıldı. Belirtilen grubun dijital ortamdaki çeviri pratiklerine, Manuel Castells’in bahsettiği ağ toplumunda, Henry Jenkins tarafından ortaya atılan yakınsama kültürü ve katılımcı kültür kavramlarıyla yaklaşılarak netnografik bir çözümle sunmak amaçlandı.

Anahtar Kelimeler

Ağ toplumu, yakınsama kültürü, katılımcı kültür, netnografi, dijital ortam çeviri pratikleri

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Bu makale, 2018-2019 yılı güz döneminde Yıldız Teknik Üniversitesi, Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim doktora programında, Prof. Dr. Emine Bogenç Demirel’in yürüttüğü MTF6119 Çeviri Sosyolojisi ve Dijital Ortam Pratikleri adlı ders için hazırlanan ödevin genişletilmiş halidir. Saha çalışması çerçevesinde, Bulgaristan Göçmenlerinin bulunduğu kapalı gruptaki veriler Mart 2021 tarihinde yeniden gözden geçirilerek güncellenmiştir.

Society Transformed and Translated in Digital Environment: A Netnographic Approach to Digital Media Translation Practices of Bulgarian Turks

Öz

In contrast to traditional media studies, new media studies examine digital media as an interactional network organization. It also includes communication and media practices associated with information and communication technologies. As the participant plays a role in reproducing and reconstructing the text in the new media, cooperation between the participants is enabled. Social media networks, one of the most important communication tools of new media, are platforms in which people establish relationships and carry out their connections remotely, without any limits, and where they are able to increase their selective affinity tendency. Digital environments, where a culture of convergence is formed by creating non-anonymous profiles of people like Facebook and creating an environment of mutual consensus, give people the opportunity to build a common identity. The position of translation practices in new media is also a projection of the participatory sharing culture. The aim of this study is to make inferences with netnographic analysis through the digital environment translation practices of Bulgarian Turks in a digital environment. The study focused on a Facebook group for Turkish migrants in Bulgaria. The group members are adept at navigating at least two countries, languages, religions, and cultures, and these elements transform fluidly within each other. The study yielded uninterpreted data about their cultural interactions and transfers based on the digital traces of the participants via a netnographic method. It also aimed to present the translation practices of the specified group in a digital environment with a netnographical analysis, with an examination of Henry Jenkin’s convergence culture and participatory culture concepts in network society.

Anahtar Kelimeler

network society, convergence culture, participatory culture, netnography, digital environment translation practices

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• “Asimilasyon ve Göç: Bulgaristan Türkleri'nin Öyküsü”. CNN Türk. Erişim Tarihi: 17.03.2021. Cnnturk.com: https://www.cnnturk.com/haber/turkiye/asimilasyon-ve-goc-bulgaristan-turklerinin-oykusu
• “Asimilasyon ve Göç: Bulgaristan Türkleri'nin Öyküsü”. CNN Türk. Erişim Tarihi: 17.03.2021. Cnnturk.com: https://www.cnnturk.com/haber/turkiye/asimilasyon-ve-goc-bulgaristan-turklerinin-oykusu
• Banguoğlu, T. (1977). Anadolu ve Rumeli Ağızları. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1, 132-134.
• Banguoğlu, T. (1977). Anadolu ve Rumeli Ağızları. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1, 132-134.
• Binark, M. & Löker, K. (2011). Sivil Toplum Örgütleri için Bilişim Rehberi, STGM, Ankara.
• Binark, M. & Löker, K. (2011). Sivil Toplum Örgütleri için Bilişim Rehberi, STGM, Ankara.
• Binark, M. (2014). Yeni medya çalışmalarında araştırma yöntem ve teknikleri. Ayrıntı Yayınları.
• Binark, M. (2014). Yeni medya çalışmalarında araştırma yöntem ve teknikleri. Ayrıntı Yayınları.
• Bogenç-Demirel, E. (2014). Çevirinin Bourdieu Sosyolojisiyle yapılanan yüzü, Çeviri Sosyolojisi. Cogito, (76), 402-416.
• Bogenç-Demirel, E. (2014). Çevirinin Bourdieu Sosyolojisiyle yapılanan yüzü, Çeviri Sosyolojisi. Cogito, (76), 402-416.
• Bogenç-Demirel, E., Süter-Görgüler, Z., & Kurmel, D. (2017). Ağ Toplumunda Çeviri Odaklı Demokratik Pratikler. 21. Türkiye'de İnternet Konferansı (İNET'16), TED Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Bogenç-Demirel, E., Süter-Görgüler, Z., & Kurmel, D. (2017). Ağ Toplumunda Çeviri Odaklı Demokratik Pratikler. 21. Türkiye'de İnternet Konferansı (İNET'16), TED Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Bogenç Demirel, Z. E., & Görgüler, Z., (2017). Yeni Toplumsallıklar Etrafında Yükselen Çeviri Eğitimi: Çevrimiçi Fan Toplulukları ve Sahadan İlk Sesler. Hacettepe Üniversitesi Frankofoni Dergisi, 303-315.
• Bogenç Demirel, Z. E., & Görgüler, Z., (2017). Yeni Toplumsallıklar Etrafında Yükselen Çeviri Eğitimi: Çevrimiçi Fan Toplulukları ve Sahadan İlk Sesler. Hacettepe Üniversitesi Frankofoni Dergisi, 303-315.
• Bogenç-Demirel, Z. E., & Süter-Görgüler, Z., (2019). Yeni Toplumsal Hareketlerin İşaret Fişeği: Evrim Ağacı Topluluğu ve Darwin’i Yeniden Çevirmek. Hacettepe Üniversitesi Frankofoni Dergisi, 34, 79-93.
• Bogenç-Demirel, Z. E., & Süter-Görgüler, Z., (2019). Yeni Toplumsal Hareketlerin İşaret Fişeği: Evrim Ağacı Topluluğu ve Darwin’i Yeniden Çevirmek. Hacettepe Üniversitesi Frankofoni Dergisi, 34, 79-93.
• Bosnalı, S., & Şafak, Z. (2017). Bölüm 12. Bulgaristan Türk Göçmenlerinde Dil Değinimi. Göç Üzerine Yazın ve Kültür İncelemeleri içinde, 141.
• Bosnalı, S., & Şafak, Z. (2017). Bölüm 12. Bulgaristan Türk Göçmenlerinde Dil Değinimi. Göç Üzerine Yazın ve Kültür İncelemeleri içinde, 141.
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste (Richard Nice, Trans.) Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste (Richard Nice, Trans.) Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Boyd, A. & Mitchell, D. O. (2015). Bela İyidir. Devrim Kılavuzu (Baran Akkuş, Çev.). Ankara: Bilgi Yayınları.
• Boyd, A. & Mitchell, D. O. (2015). Bela İyidir. Devrim Kılavuzu (Baran Akkuş, Çev.). Ankara: Bilgi Yayınları.
• Castells, M. (1996). The Rise of the Network Society. The Information Age: Economy, Society, and Culture Volume I (Information Age Series). London: Blackwell.
• Castells, M. (1996). The Rise of the Network Society. The Information Age: Economy, Society, and Culture Volume I (Information Age Series). London: Blackwell.
• Castells, M. (2005). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum Ve Kültür Birinci Cilt Ağ Toplumunun Yükselişi1 (Ebru Kılıç, Çev.). İstanbul: İstanbul bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2005). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum Ve Kültür Birinci Cilt Ağ Toplumunun Yükselişi1 (Ebru Kılıç, Çev.). İstanbul: İstanbul bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2013). ‘İsyan ve Umut Ağları. İnternet Çağında Toplumsal Hareketler (Ebru Kılıç, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2013). ‘İsyan ve Umut Ağları. İnternet Çağında Toplumsal Hareketler (Ebru Kılıç, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Crampton, R.J. (1997). A concise history of Bulgaria. Cambridge University Press, 36.
• Crampton, R.J. (1997). A concise history of Bulgaria. Cambridge University Press, 36.
• Dahan, G. S., & Levi, E. (2012). Netnografya: Sosyal Mecralarda Tüketici Araştırmaları Üzerine Yeni Bir Metot. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(3).
• Dahan, G. S., & Levi, E. (2012). Netnografya: Sosyal Mecralarda Tüketici Araştırmaları Üzerine Yeni Bir Metot. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(3).
• Demez, G. (2013). Toplumsal Etkileşim Alanı Olarak Sosyal Medya: Yeni Kapanma ve Özgürleşme Alanları. M. Tuna (Ed.). VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Yeni Toplumsal Yapılanmalar: Geçişler, Kesişmeler, Sapmalar Bildiri Kitabı 1 (s. 435-447). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. Erişim Tarihi: 24.03.2021, http://www.sosyolojikongresi.org/s/2498/i/cilt_1.pdf
• Demez, G. (2013). Toplumsal Etkileşim Alanı Olarak Sosyal Medya: Yeni Kapanma ve Özgürleşme Alanları. M. Tuna (Ed.). VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Yeni Toplumsal Yapılanmalar: Geçişler, Kesişmeler, Sapmalar Bildiri Kitabı 1 (s. 435-447). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. Erişim Tarihi: 24.03.2021, http://www.sosyolojikongresi.org/s/2498/i/cilt_1.pdf
• Durkheim, E. (1912). 1995. The elementary forms of religious life, (Carol Cosman, Trans.). Oxford World’s Classics, 1-30.
• Durkheim, E. (1912). 1995. The elementary forms of religious life, (Carol Cosman, Trans.). Oxford World’s Classics, 1-30.
• Doğanay, F. (1996). “Türkiye’ye Göçmen Olarak Gelenlerin Yerleşimi” DPT.YBM 1997, ftp://ftp.dpt.gov.tr/pub/ekutup96
• Doğanay, F. (1996). “Türkiye’ye Göçmen Olarak Gelenlerin Yerleşimi” DPT.YBM 1997, ftp://ftp.dpt.gov.tr/pub/ekutup96
• “Facebook kullanıcı sayısı 2,7 milyara ulaştı”. Hürriyet Gazetesi. Erişim tarihi. 17.03.2021. Hürriyet.com.tr: https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/facebook-kullanici-sayisi-2-7-milyara-ulasti-41636653#:~:text=Statista%20verilerinden%20elde%20edilen%20bilgilere,say%C4%B1s%C4%B1%202%2C7%20milyar%20oldu.
• “Facebook kullanıcı sayısı 2,7 milyara ulaştı”. Hürriyet Gazetesi. Erişim tarihi. 17.03.2021. Hürriyet.com.tr: https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/facebook-kullanici-sayisi-2-7-milyara-ulasti-41636653#:~:text=Statista%20verilerinden%20elde%20edilen%20bilgilere,say%C4%B1s%C4%B1%202%2C7%20milyar%20oldu.
• Gerbaudo, P. (2013). Twitler ve Sokaklar (Osman Akınhay, Çev.). İstanbul: Agora.
• Gerbaudo, P. (2013). Twitler ve Sokaklar (Osman Akınhay, Çev.). İstanbul: Agora.
• Heilbron, J., & Sapiro, G. (2007). Outline for a sociology of translation. Current issues and future prospects. Benjamins Translation Library, 74, 93.
• Heilbron, J., & Sapiro, G. (2007). Outline for a sociology of translation. Current issues and future prospects. Benjamins Translation Library, 74, 93.
• Jenkins, H. (2006a). Convergence culture: Where old and new media collide. New York: NYU Press.
• Jenkins, H. (2006a). Convergence culture: Where old and new media collide. New York: NYU Press.
• Jenkins, J. (2006b). Fans, Bloggers and Gamers. Exploring Participatory Culture, New York: New York University Press.
• Jenkins, J. (2006b). Fans, Bloggers and Gamers. Exploring Participatory Culture, New York: New York University Press.
• Jenkins, H. (2009). Confronting the challenges of participatory culture: Media education for the 21st century. Cambridge: The MIT Press.
• Jenkins, H. (2009). Confronting the challenges of participatory culture: Media education for the 21st century. Cambridge: The MIT Press.
• Jenkins, H (2019). Cesur Yeni Medya: Teknolojiler ve Hayran Kültürü (Nihal Yeğengil, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Jenkins, H (2019). Cesur Yeni Medya: Teknolojiler ve Hayran Kültürü (Nihal Yeğengil, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Karakoç, E., Gülsünler, M. E. (2012). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında Facebook: Konya üzerine bir araştırma [Elektronik Sürüm]. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 18, ss.42-57.
• Karakoç, E., Gülsünler, M. E. (2012). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında Facebook: Konya üzerine bir araştırma [Elektronik Sürüm]. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 18, ss.42-57.
• “Kitlesel Akınlar”. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İşleri İdaresi Genel Müdürlüğü. Erişim Tarihi: 24.03.2021. Goc.gov.tr: https://www.goc.gov.tr/kitlesel-akinlar
• “Kitlesel Akınlar”. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İşleri İdaresi Genel Müdürlüğü. Erişim Tarihi: 24.03.2021. Goc.gov.tr: https://www.goc.gov.tr/kitlesel-akinlar
• Kozinets, R. (2006). “Click to connect: netnography and tribal advertising”, Journal of advertising research içinde, 46 (3), 279-288.
• Kozinets, R. (2006). “Click to connect: netnography and tribal advertising”, Journal of advertising research içinde, 46 (3), 279-288.
• Kozinets, R. (2010). Netnography: Doing Ethnographic Research Online, Sage Publications Ltd., London, 221. Köseoğlu, Ö. (2013). Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları: Facebook Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim, 7 (2), 58-81. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19024/200577
• Kozinets, R. (2010). Netnography: Doing Ethnographic Research Online, Sage Publications Ltd., London, 221. Köseoğlu, Ö. (2013). Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları: Facebook Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim, 7 (2), 58-81. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19024/200577
• Kurmel, D., & Görgüler, Z., (2020). Toplumterimbilimsel bir yaklaşım örneği: Ekoloji terimlerinin çevrimiçi ağlarda dolaşımı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, no.18, 725-736.
• Kurmel, D., & Görgüler, Z., (2020). Toplumterimbilimsel bir yaklaşım örneği: Ekoloji terimlerinin çevrimiçi ağlarda dolaşımı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, no.18, 725-736.
• Lévy, P. (1999). Collective Intelligence: Mankind’s Emerging World in Cyberspace. Cambridge: Perseus Books.
• Lévy, P. (1999). Collective Intelligence: Mankind’s Emerging World in Cyberspace. Cambridge: Perseus Books.
• Özbölük, T., & Dursun, Y. (2015). Pazarlama Araştırmalarında Paradigmal Dönüşüm ve Etnografinin Dijital Evrimi: Netnografi. Erciyes üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, (46), 227-247.
• Özbölük, T., & Dursun, Y. (2015). Pazarlama Araştırmalarında Paradigmal Dönüşüm ve Etnografinin Dijital Evrimi: Netnografi. Erciyes üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, (46), 227-247.
• “Преброяване 2011”. [Nüfus Sayımı 2011] НАЦИОНАЛЕН СТАТИСТИЧЕСКИ ИНСТИТУТ. [Ulusal İstatiksel Kurumu]. Erişim Tarihi: 24.03.2021. Nsi.bg: http://www.nsi.bg/sites/default/files/files/pressreleases/Census2011final.pdf
• “Преброяване 2011”. [Nüfus Sayımı 2011] НАЦИОНАЛЕН СТАТИСТИЧЕСКИ ИНСТИТУТ. [Ulusal İstatiksel Kurumu]. Erişim Tarihi: 24.03.2021. Nsi.bg: http://www.nsi.bg/sites/default/files/files/pressreleases/Census2011final.pdf
• Stein, J. (2000). The Politics of National Minority Participation in Post-communist Europe. M.E. Sharpe, 238. ISBN 0-7656-0528-7
• Stein, J. (2000). The Politics of National Minority Participation in Post-communist Europe. M.E. Sharpe, 238. ISBN 0-7656-0528-7
• Sütlüoğlu, T. (2015). Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin sosyalleşme ve kimlik inşası süreçleri: Facebook örneği. Folklor/Edebiyat, 21(83), 125-147.
• Sütlüoğlu, T. (2015). Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin sosyalleşme ve kimlik inşası süreçleri: Facebook örneği. Folklor/Edebiyat, 21(83), 125-147.
• Turhan, S. (2017). Yeni Medyada Katılımcı Kültür ve Troller: Adana Şehri Üzerine Trollerin Dil Kullanım Pratikleri. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 8(30), 305-323.
• Turhan, S. (2017). Yeni Medyada Katılımcı Kültür ve Troller: Adana Şehri Üzerine Trollerin Dil Kullanım Pratikleri. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 8(30), 305-323.
• Zhao, S.; Sherri, G.; Martin, J. (2008). Identity construction on Facebook: Digital empowerment in anchored relationships [Elektronik Sürüm]. Computers in Human Behavior, 24, 1816-1836. http://newsroom.fb.com/company-info/ Erişim Tarihi: 24.11.2019.
• Zhao, S.; Sherri, G.; Martin, J. (2008). Identity construction on Facebook: Digital empowerment in anchored relationships [Elektronik Sürüm]. Computers in Human Behavior, 24, 1816-1836. http://newsroom.fb.com/company-info/ Erişim Tarihi: 24.11.2019.