A Comparison of Gustave Flaubert’s French Novel Madame Bovary in The Equivalence of English and Turkish Translations

Yıl 2021, Sayı: 15, 75 - 91, 03.02.2022

Murat Özcan Aslı Çelik

https://doi.org/10.26650/iujts.2021.1015094

Öz

The cultural differences between the Turkish, English, and French societies and the differences in their respective ways of life and thought processes are reflected in their respective languages. Therefore, each language has its own features. The cultural accumulation of a society is a vital factor in translation. Translation takes typically involves the expression of text not only in a different (target) language but also a different cultural context; thus, during the translation process, it is essential to identify the equivalent features of the source language of the text in the target language. The functionality of the translated text depends upon the accuracy with which the source culture is perceived and the target culture acknowledged. Therefore, the act of translation must consider the semantic and formal characteristics of the languages as well as the formal and cultural elements of both cultures. In this context,this study examines the ways in which the perceived source culture is reflected in both the target cultures. This study entails a comparative analysis of examples selected from Gustave Flaubert’s novel Madame Bovary using their English and Turkish translations within the framework of equivalence theory. The aim of this comparative study—which employs the descriptive method—is to reveal the effect of cultures on ensuring equivalence.

Anahtar Kelimeler

Translation, literary translation, equivalence in translation, cultural elements, contrasting translations

Gustave Flaubert’in Madame Bovary Adlı Fransızca Romanının İngilizce ve Türkçe Çevirilerinin Eşdeğerlik Bağlamında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Öz

Toplumların kültür farkları, yaşama ve düşünce biçimlerindeki farklılıklar dillerine yansır. Böylece her dil bünyesinde kendine özgü özellikler bulundurur. Bir toplumun sahip olduğu kültürel birikim çeviri için önemli bir bileşendir. Çevirinin kültürden kültüre gerçekleşen bir eylem olması dillere yansıyan özelliklerin başka dilde dengini bulmayı gerekli hale getirir. Çeviri metnin işlevsel olabilmesi kaynak kültürün doğru alımlanmasına ve erek kültürü de göz önünde bulundurmaya bağlıdır. Bundan dolayı çeviri eyleminin hem dilbilimsel, anlamsal ve biçimsel özelliklere hem de kültürel unsurlara dikkat edilerek gerçekleştirilmesi beklenir. Bu bağlamda algılanan kaynak kültürün her iki erek kültürde nasıl yansıdığını ortaya koymak çalışmanın başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Bu çalışma Gustave Flaubert’in “Madame Bovary” adlı romanından seçilen örneklerin İngilizce ve Türkçe çevirileri ile eşdeğerlik kuramına bağlı kalarak karşılaştırmalı bir biçimde incelenmesini içerir. Betimleyici yöntem temelinde karşılaştırmalı olarak yapılan çalışmanın amacı eşdeğerliğin sağlanmasında kültürlerin etkisini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Çeviri, yazın çevirisi, çeviride eşdeğerlik, kültürel unsurlar, çeviri karşılaştırması

Kaynakça

• Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi. google scholar
• Aksoy, B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. Ankara: İmge Kitabevi. google scholar
• Baker, M. (1992). In Other Words: A Coursebook On Translation. USA and Canada: Routledge. google scholar
• Boztaş, İ. (1992). Çeviri, Çeviride Eşdeğerlilik ve Dilbilim, Dilbilim 20. Yıl Yazıları. Ankara: Karaca Dil Kursu Yayınları. google scholar
• Catford, J. (1965). A Linguistic Theory of Translation. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi. google scholar
• Çavuş, G. (2005). Kaynak-Odaklı ve Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımlarında Eşdeğerlik Sorunu. Mersin: Mersin google scholar
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çeviri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. google scholar
• Flaubert, G. (1929). Madame Bovary. Paris: La Bibliotheque electronique du Quebec. google scholar
• Flaubert, G. (1966). Madame Bovary. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. google scholar
• Flaubert, G. (2004). Madame Bovary. (M. (. Mauldon, Çev.) Oxford University Press. google scholar
• Jakobson, R. (1959). On Linguistic Aspects of Translation . On Translation (s. 232-239). içinde New-York. google scholar
• Köksal, D. (2008). Çeviri Eğitimi/Kuram ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. google scholar
• Kuran, N. P. (1993). Kültürlerarası Iletişim Aracı Olarak Çeviri. Istanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Lederer, M. (1994). La Traduction Aujourd’hui. Paris: Hachette. google scholar
• Newmark, P. (1988). A Textbook of Translation. Prentice Hall International (UK) Ltd. google scholar
• Nida, E. A. (1964). Towards a Science of Translating. Liden: E.J: Brill. google scholar
• Nord, C. (2008). La traduction: Une Activite Ciblee Introduction Aux Approches Fonctionnalistes. Arras: Artois Presses Universite. google scholar
• Suçin, M. H. (2007). Öteki Dilde Var Olmak. İstanbul: Multilingual. İstanbul: Multilingual. google scholar
• Toury, G. (1980). In Search of a Theory of Translation. Tel Aviv, The Porter Institue for Poetics and Semiotics: Tel Aviv University. google scholar
• Vardar, B. (1981). Çeviri Konuşmaları. Yazka Çeviri(2), 172-173. google scholar
• Vinay, J. P., & Darbelnet, J. (1995). Comparative Stylistics of French and English. (M. J. Juan C. Sager, Çev.) Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. google scholar
• Wills, W. (1977). Übersetzungswissen schaft, Probleme und methode. Stuttgart. google scholar
• İnternet Kaynakları google scholar
• https://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/yeux/55646#locution. (01.09.2021) google scholar
• https://idioms.thefreedictionary.com/My+Word. (01.09.2021). google scholar