Birçok tanım arasında çeviri, çeviriyi bir süreç olarak konumlandıran ve çevirmenin zihninde neler olup bittiğini incelemeye yönelik problem çözme, stratejiler ve seçimler kavramlarını içeren bir karar verme süreci olarak tanımlanabilir. O halde bir kavram olarak çeviride karar vermenin üründen çok çevirmen odaklı çalışmalarda araştırıldığı ve bu çerçevede, pek çok çeviribilim araştırmacısı tarafından incelenen sesli düşünme protokolleri için zaten geçerli olan çeviri süreci araştırmaları kapsamında ele alındığı söylenebilir. Aldığı eleştirilere rağmen, sesli düşünme protokollerinin çeviride karar verme süreci konusunda zengin veriler sağladığı ve sürece yönelik yaklaşımlara daha geniş bir bakış açısı kazandırdığı açıktır. Bu bakış açısına dayalı olarak, sesli düşünme protokolleri çeviri kararının ne olduğu konusunda bir farkındalık sağlayacak olan “kara kutu”ya erişim için değerli araştırma yöntemlerinden biri olarak çeviride konumlanmış ve dağıtık biliş yaklaşımları içinde de incelenebilir; bu, çeviride karar verme ve problem çözme süreçlerinin sadece metinlerle sınırlı olmadığını, çevirmenin çalıştığı çeviri araçlarından çalışma ortamına kadar birçok faktörün bu sürece dâhil olduğunu gözler önüne serer niteliktedir. Bu derlemede, çeviri süreci araştırmalarında bir kavram olarak karar verme ve çevirmenlerin nasıl çalışıldığı gözden geçirilecek ve gelecek çalışmalar için de bazı önerilerde bulunulacaktır.
Sesli düşünme protokolleri karar verme problem çözme çeviri süreci araştırmaları konumlanmış ve dağıtık biliş
Among many definitions, translation can be described as decision making, which involves the concepts of problem solving, strategies, and choices, situating translation as a process which is oriented to study what goes on in the mind of the translators. Then, decision making can be addressed in studies concerning the translator, rather than the product, and can be tackled within the field of translation process research. This is already the case for think-aloud protocols (TAP), studied by many scholars within the framework of decision making. In spite of the criticism it gets, it is obvious that TAP provide rich data on decision making in translation, enhancing a wider perspective on the process-oriented approaches. Based on this perspective, then, TAP can also be studied within the situated and distributed cognition approaches to translation as a valuable research method that has access to the “black box” that will also provide an awareness of the fact that translation decision making and problem solving are not only restricted to texts. In this review, how decision making and translators are studied in translation process research will be reviewed, making some suggestions for future studies.
Think-aloud protocol decision making problem solving translation process research situated and distributed cognition
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Dilbilim (Diğer) |
Bölüm | DERLEME |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 18 |