A Spectre Is Haunting Digital Network: Rewriting Of Karl Marx By Volunteer Translators

Yıl 2024, Sayı: 20, 13 - 31, 19.07.2024

Hasan Mert Demirsoy , Zeynep Süter Görgüler

https://doi.org/10.26650/iujts.2024.1447190

Öz

Rewriting practices are changing in the digital age. One open science movement is the Öncül Analitik Felsefe [Premise Analytical Philosophy] community, rewrites and retranslates the ideas of Karl Marx through the tradition of analytical philosophy instead of the continental philosophy tradition that is more common in Türkiye. The community rewrites and retranslates Marx’s ideas within concepts such as alienation, colonialism, and historical class struggle. In light of this information, this study examines within its scope the profiles of the volunteer translators of the Öncül Analitik Felsefe community, their reasons for rewriting and retranslating Karl Marx’s ideas, their processes, and what the rewriting of Marx’s ideas means in today’s society. The study uses the netnographic analysis method to conduct the analysis within the framework of the concepts of online social translation, online collaborative translation, community translation, and user-derived translation content production. Following the source-target based content analysis carried out within this framework, the study applies a thematic analysis to the answers obtained from the interview conducted with the founder of the mentioned community. As a result, the rewriting and retranslating of Marx’s ideas in digital networks based on the analytical philosophy tradition is seen will not only bring a different perspective to Marx but also contribute to the democratization of the network society.

Anahtar Kelimeler

Karl Marx, online social translation, Öncül Analitik Felsefe community, rewriting and retranslation, volunteer translators

Dijital Ağlarda Bir Heyula Dolaşıyor: Gönüllü Çevirmenler Tarafından Karl Marx’ın Yeniden Yazımı

Öz

Gelişmeye devam eden ağ toplumu birçok alan gibi çeviriyi de yeniden inşa etmektedir. Çeviri pratiğinin farklı süreçlerle gelişip farklı sonuçlar doğrultusunda deneyimlendiği dijital çağda yeniden yazım ve yeniden çeviri pratikleri de bu dönüşümden etkilenmekte ve ağ toplumunda yükselen demokratikleşme hareketlerine dahil olmaktadır. Karl Marx’ın fikirlerini yeniden yazan ve yeniden çeviren bir açık bilim hareketi olan Öncül Analitik Felsefe topluluğu da Türkiye’de daha yaygın görülen kıta felsefesi geleneğinin yerine analitik felsefe geleneğini öne çıkarırken yeniden yazım ve yeniden çeviri pratiklerine başvurmaktadır. Topluluk, Marx’ın “yabancılaşma” kavramı, “sömürgecilik” ve “tarihsel sınıf mücadelesi” gibi temalar çerçevesindeki fikirlerine yönelik gerçekleştirdiği yeniden yazımı ve yeniden çeviriyi analitik felsefe perspektifinden yapmaktadır. Bütün bu bilgiler ışığında, Öncül Analitik Felsefe topluluğunun gönüllü çevirmenlerinin profilleri, Karl Marx’ın fikirlerini yeniden yazım ve yeniden çeviri sebepleri, süreçleri, Marx’ın fikirlerinin yeniden yazımının bugünün toplumunda ne ifade ettiği, “çevrimiçi sosyal çeviri”, “çevrimiçi işbirlikçi çeviri”, “topluluk çevirisi” ve “kullanıcı türevli çeviri içerik üretimi” kavramları çerçevesinde netnografik çözümleme yöntemiyle incelenmektedir. Bu çerçevede gerçekleştirilen kaynak-erek temelli içerik çözümlemesinin ardından sözü edilen topluluğun kurucusu, yazarı ve çevirmeni ile yapılan söyleşiden elde edilen yanıtlara tematik çözümleme uygulanmaktadır. Bunun sonucunda dijital ağlarda Marx’ın fikirlerinin analitik felsefe geleneğinden hareketle yeniden yazımı ve yeniden çevirisinin sadece Marx’a farklı bir bakış getirmesi değil, aynı zamanda ağ toplumunda gerçekleşen demokratikleşme hareketlerine de katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevrimiçi sosyal çeviri, gönüllü çevirmenler, Karl Marx, Öncül Analitik Felsefe topluluğu, yeniden yazım ve yeniden çeviri

Kaynakça

• Albiz Ü. (2018). 1960-1980’li Yıllarda Türkiye’de Yazın Çevirisi ve Yeni Dergi Örneğinde Yazın Çevirisi Faaliyetleri. Tarih Okulu Dergisi, (34), 1051 - 1061. http://dx.doi.org/10.14225/Joh1249 google scholar
• Cussen, J. (2022, November 7). Analytic vs. Continental Philosophy. The Living Philosophy. https://www.thelivingphilosophy.com/analytic-vs-continental-philosophy/ google scholar
• Çetin, B. N. (2019). Üretüketim Olgusu Bağlamında Örtülü Emek Olarak Djital Üretüketici Emeği. Journal of Social Policy Conferences, (77), 349-382. https://doi.org/10.26650/jspc.2019.77.0099 google scholar
• Demirel Bogenç, E., Görgüler Z. (2015). Pratique reflexive sur la traduction collaborative en ligne en Turquie. 100% User-made translation. Revue Paralleles, (27), 137-148. google scholar
• Demirel Bogenç, E., Görguler, Z. (2019). Yeni Toplumsal Hareketlerin İşaret Fişeği: Evrim Ağacı Topluluğu ve Darwin’i Yeniden Çevirmek. Frankofoni Dergisi, (34), 79-93. google scholar
• Derrida, J. (1993). Spectres de Marx. Paris: Editions Galilee. google scholar
• Fernandez-Costales, A. (2012). Collaborative Translation Revisited: Exploring the Rationale and the Motivation for Volunteer Translation. Forum, 10(1), 115-142. google scholar
• Gambier, Y. (2009). Competences for Professional Translators, Experts in Multilingual and Multimedia Communication. European Master’s in Translation Expert Group Report. 1-7. google scholar
• Gambier, Y. (2012). Traduction: Des metiers differents, un processus commun. http://docplayer.fr/1838018-Traduction-des-metiers-differents-un-processus-commun.html. google scholar
• Gambier, Y. (2016). Rapid and Radical Changes in Translation and Translation Studies. International Journal of Communication (10), 887-906. google scholar
• Guo, Y. (2022). Translating Marxism as a philosophy of modernity in China: the case of the Manifesto of the Communist Party. Perspectives, 30(2), 292-305. google scholar
• İnsel, A. (2024). Toplumsal tahayyüle Musallat Olan Yeni “Heyûla”. https://birikimdergisi.com/haftalik/11616/toplumsal-tahayyule-musallat-olan-yeni-heyula google scholar
• Karaduman, S. (2019). Yeni Medya Okuryazarlığı: Yeni Beceriler/Olanaklar/Riskler. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 683-700. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.484193 google scholar
• Kibar, S. (2018). Analitik Marksizmin Sömürü Olgusuna Yaklaşımına Bir Eleştirisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 73-84. google scholar
• Koskinen, K., & Paloposki, O. (2003). Retranslations in the Age of Digital Reproduction. Cadernos de traduçao, 1(11), 19-38. google scholar
• Kozinets, R. (2010). Netnografi: Pazarlamacının Gizli Silahı. http://kozinets.net/wp-content/uploads/2012/01/netnography-turkish.pdf. 05.05.2016. google scholar
• Lefevere, A. (2004). Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame. Shanghai: Foreign Language Education Press google scholar
• Li, Y. (2013). A General Review of Existing Retranslation Study. Theory & Practice in Language Studies, 3(10), 1908-1912. google scholar
• Marx, K., & Engels, F. (2015). Komünist Manifesto. İstanbul: Yazılama Yayınevi. google scholar
• McDonough Dolmaya, J., & del Mar Sanchez Ramos, M. (2019). Characterizing online social translation. Translation Studies, 12(2), 129-138. https://doi.org/10.1080/14781700.2019.1697736 google scholar
• O’Hagan, M. (2009). Evolution of user-generated translation: Fansubs, translation hacking and crowdsourcing. The Journal of Internationalization and Localization, (1), 94-121. google scholar
• O’Hagan, M. (2016). “Massively Open Translation: Unpacking the Relationship Between Technology and Translation in the 21st Century”, International Journal of Communication 10, 929-946. google scholar
• Öncül Analitik Felsefe Topluluğu. (2018, Ocak). Manifestomuz. https://onculanalitikfelsefe.com/manifestomuz/ google scholar
• Pamplona, F. (2022, October 18). Açık Bilim Nedir ve Araştırmalarda Neden önemlidir?. Mind the Graph Blog. https://mindthegraph.com/blog/tr/acik-bilim-ne-dir/ google scholar
• Perez-Gonzalez, L. & Susam-Saraeva S. (2012). Non-professionals translating and interpreting: Participatory and engaged perspectives, The Translator 18(2), ss. 149-165. google scholar
• Pym. A. (2014). Method In Translation History. Routledge. google scholar
• Savran, S., & Tonak, E. A. (2018). Türkiye’de Marx’ın Kapital’i. Mülkiye Dergisi, 42(1), 127-144. google scholar
• Seferoğlu, B. M. (2019, December 26). Analitik Felsefe Nedir? Kıta Felsefesi Nedir? Aralarındaki Farklar Nelerdir?. Evrim Ağacı. google scholar
• https://evrimagaci.org/analitik-felsefe-nedir-kita-felsefesi-nedir-aralarindaki-farklar-nelerdir-7926 google scholar
• Topakkaya, A. (2008, Spring). Tarihsel Materyalizm Bağlamında Marx’ı Yeniden Okumak. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/to-reread-marx-in-the-context-of-historical-materialism.pdf google scholar
• Tümkaya, S. (2020b). Analitik Felsefe Diye Bir Felsefe Okulu Var Mıdır? Felsefe Dünyası , 290-309. google scholar
• Uçar, Ö. (2021). Bir ‘hayalet’ (Darwin) ve bir ‘kabus’ (Marx) Türkçeye ilk girdiğinde... Tarih Dergi. https://tarihdergi.com/bir-hayalet-darwin-ve-bir-kabus-marx-turkceye-ilk-girdiginde/ google scholar