Maddi ve Muhakeme Boyutuyla Çevre Ceza Hukukuna Dair Bazı Tespitler/Kısmi Öneriler

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 119 - 166, 16.06.2015

Ozan Taşkın

Öz

Çevrenin korunması politikası tercihleri, doğrudan ülkede hâkim
olan anlayışla ilgilidir. Çevre ceza hukuku politikası tercihleri veya
çevre ceza hukukunun kapasitesi de bu kapsamda değerlendirilmelidir.
Sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamak bir “insan hakkı”dır.
Anayasa hukukundan özel hukuka, oradan ceza hukukuna kadar her
hukuk vasıtası bu hakkın gerçekleşmesine hizmet etmelidir. Kim çevreye
zarar verirse, cezalandırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Çevre ceza hukuku, Çevreye karşı suç, Çevresel zarar, Tüzel kişilerin cezai sorumluğu, Çevreyle ilgili ceza davası

Kaynakça

• Alıca, Süheyla. “Türkiye’de Çevreye Karşı Suçlar”, Uğur Alacakaptan’a Arma- ğan, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, C. 1, İstanbul 2008, s. 59-88.
• Antonio, José/Bardales Peláez, “Environmental Law in Peru” Symposium of Judges and Prosecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003, s. 161-166.
• Arısoy, Mine. “5237 sayılı TCK’da İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu”, Terazi Hukuk Dergisi, S. 13, Eylül 2007, s. 87-105.
• Artuk, Mehmet Emin. “Çevrenin Kasten Kirletilmesi Suçu”, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi ve Çevreye Karşı Suçlar Paneli (Ed. Murat Balcı), Seçkin Yayıncılık Ankara 2012, s. 117-131.
• Balcı, Murat. “Çevrenin Taksirle Kirletilmesi Suçu”, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi ve Çevreye Karşı Suçlar Paneli (Ed. Murat Balcı), Seçkin Yayınevi Ankara 2012, s. 145-185.
• Bayraktar, Köksal. “Çevrenin Korunması ve Türk Hukuku”, Seha L. Meray’a Armağan, C. 1, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları: 465, s. 68-78.
• Capelli, Silvia. “Environmental Public Civil Action: The Brazilian Experience, Analysis of Jurisprudence”, Symposium of Judges and Prosecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003, s. 111-127.
• Catenacci, Mauro. La Tutela Penale dell’Ambiente.Contributo all’Analisi delle Norme Penali a Struttura Sanzionatoria, CEDAM, Padova 1996.
• Costa, Mario Gustavo. “Environment, Offense, And Penal Process”, in Symposium of Judges and Prosecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003 s. 171-180.
• De Freitas, Vladimir Passos. “The Importance of Environmental Judicial Decisions. the Brazilian Experience”, Symposium of Judges andProsecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003, s. 59-64.
• Della Seta, Roberto. La Difesa dell’Ambiente in Italia: Storia e Cultura del Movimento Ecologista, Franco Angeli, Milano 2000.
• Demirbaş, Timur. Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, 5. Baskı, Ankara 2007.
• Demuro, Giampaolo. “Ultima Ratio: Alla Ricerca di Limiti all’Espansione del Diritto Penale” Diritto @ storia. 2013, Nuova serie (11). ISSN 1825-0300. ((http://eprints.uniss.it/9785/1/Demuro_G_Ultima_ratio_alla_ricerca. pdf)
• Di Landro, Andrea. “Bonifiche: Il Labirinto della Legislazione Ambientale Dove le Responsabilita’ Penali “Si Perdono” Diritto Penale Contemporaneo, http://www.penalecontemporaneo.it/
• Di Paola, María Eugenia. “Role of Judges and Prosecutors in Latin America on Environmental Compliance and Enforcement”, Symposium of Judges and Prosecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003, s. 19-22.
• Erişgin, Nuri. Çevre Kirletenin Hukuksal Sorumluluğunda İlliyet Bağı, İmaj Yayınevi, Ankara 2005.
• Esposito, Vitaliano. “Danno Ambientale e Diritti Umani”, Diritto Penale Contemporaneo, Novembre 2014, http://www.penalecontemporaneo.it
• Fimiani, Pasquale. La Tutela Penale dell’Ambiente, Giuffre Editore, Seconda Edizione, Milano
• Gomez, Antonio Gustavo. “The Environmental Criminal Lawsuit”, Symposium of Judges and Prosecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003, s. 167-171.
• ________. “Una Corte Penale Ad Hoc per i Crimini Ambientali”(Articolo di Geraldina Colotti), Il Manifesto, 10.12.09, s. 2.
• Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa/Yaşar, Osman. Yorumlu Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, C. 4. Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• Gökçen, Ahmet. “İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu”, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi ve Çevreye Karşı Suçlar Paneli (Ed. Murat Balcı), Seçkin Yayınevi Ankara 2012, s. 133-144.
• Grassi, Stefano. Problemi di Diritto Costituzionale dell’Ambiente, Giuffre Editore, Milano 2012.
• Gümüş, Ahmet M. Çevre Hukukunda İhtiyat İlkesi, Bilge Yayınevi, Ankara 2012.
• Hafızoğulları Zeki/Özen, Muharrem. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Topluma Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, Ankara 2012.
• Hakeri, Hakan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 10. Baskı, Ankara 2011.
• Hecker, Bernd. “Avrupa Birliğinde Çevre Ceza Yasasının Asgari Standartlarının Belirlenmesi” www.jura.uniwuerzburg.de/fileadmin/02150100/IWAS/Materialien/ Dtt_Hecker.pdf
• Júnior, Jarbas Soares. “The Action of the Public Prosecutor’s Office on River Basins and the Experıence in Minas Gerais”, Symposium of Judges and Prosecutors of Latin America Environmental Compliance and Enforcement (ed. María Eugenia Di Paola), Fundación Ambiente y Recursos Naturales, Buones Aires 2003, s. 91-95.
• Katoğlu Tuğrul. “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”,AÜHFD, 61 (2) 2012, s. 657-693.
• ________.”Çevre ve Ceza Hukuku Yeni Türk Ceza Kanunu ve Çevreye Karşı Suç- lar” Çevre Hukuku Sempozyumu 2006, (Ed. Emel Badur) Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Ankara 2006, s. 77-104.
• ________.”Yeni Türk Ceza Kanunu ve Çevreye Karşı Suçlar” Mülkiye Dergisi, Cilt XXIX, S.246, s.133-157.
• Keleş, Ruşen. “Kent ve Çevre Haklarının Korunması Üzerine Gözlemler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 49, S. 3, Yıl 1994, s. 275-285.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, 6. Baskı, Ankara 2013.
• Küçük, Eşref. Roma Hukuku Davalar Sisteminde Actio Popularis, Adalet Yayı- nevi, Ankara 2013.
• Manna, Adelmo. “La “Nuova” Legislazione Penale in Tema di Tutela dell’Ambiente tra IlIegittimità Comunitaria ed Illegittimità Costituzionale”, Archivio Penale, n. 3, 2011, s. 759-772.
• Massaro, Antonella. “Principio di Precauzione e Diritto Penale: Nihil Novi sub Sole?”, Diritto Penale Contemporaneo http://www.penalecontemporaneo.it
• Maugeri, Anna Maria. La tutela dei Beni Culturali nel Diritto Internazionale Penale, Giuffre Editore, Milano 2008.
• Meran, Necati. 5237 sayılı TCK’da İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu, Adalet Basım Yayım, Ankara 2013.
• Nisco, Attilo. (tercüme: Ayşe Nuhoğlu), “İtalyan Sisteminde Tüzel Kişilerin Cezalandırılabilirliği”, Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanan Yaptırımlar (ed. Ayşe Nuhoğlu), Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2013, s. 97-114.
• Önder, Ayhan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, C. II-III, İstanbul 1992.
• Özbek, Veli Özer/Kanbur, Nihat/ Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Seçkin Yayınevi, 3. Baskı, Ankara 2012.
• Özbey, Özcan. “İmar Kirliliğine Neden Olma Suçunda İçtima Uygulaması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 13, Nisan 2013; s. 321-350.
• Özcan, Onur. “Türk Hukukunda Çevre Suçları”, Uğur Alacakaptan’a Armağan, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, C. 1, İstanbul 2008, s. 565-598.
• Özen, Muharrem. “Türk Ceza Kanunu Tasarısının Tüzel Kişilerin Ceza Sorumlulu- ğuna İlişkin Hükümlerine Bir Bakış”, AÜHFD, Cilt 52, S.1, 2003, s. 63-88.
• Özen, Mustafa. “Çevreye Karşı Suçlar”, (TCK m. 181/182), Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, C, 18, S.1, s. 9- 43.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, 8. Baskı, Ankara 2013.
• Özkan, Cahit. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargılama Usulü, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Hukuku Yüksek Lisans Programı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul 2005.
• Poggio, Pier Paolo. La Crisi Ecologica: Origini, Rimozioni, Significati, Jaca Book SpA, Milano 2003.
• Prasse, Heiner. (çeviri: Yener Ünver), “Almanya’da Çevre Alanında Görevli Olan Kimselerin Cezalandırılması-Çevrenin Korunmasının Aracı Olarak Ceza Hukuku”, İHFMC:LV- Yıl 1997, S.3, s. 407-417.
• Quarta, Cosimo. Una Nuova Etica per l’Ambiente, Edizione Dedola, Bari 2006.
• Ramacci, Luca. Diritto Penale dell’Ambiente, Wolters Kluwer Italia, Padova 2009.
• Riondato, Silvio. (tercüme: Vesile Sonay Evik), “İtalya’da İktisadi Veya İktisadi Olmayan Veya Kamusal Güç Kullanan Kamu Kurumunun Cezai Sorumluluğu” Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanan Yaptırımlar (ed. Ayşe Nuhoğlu), Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2013, s. 67-76.
• Saccucci, Andrea. “Giurisprudenza della Corte Europea dei Diritti Umani in Materia di Protezione dell’Ambiente”, http://www.unior.it/
• Sanna, Graziano. “L’azione Popolare Come Strumento di Tutela dei “Beni Pubblici”: Alcune Riflessioni tra “Bene Pubblico” Ambiente nell’Ordinamento Giuridico İtaliano e Res Publicae nel Sistema Giuridico Romano”, Diritto@Storia Rivista Internazionale di Scienze Giuridiche e Tradizione Roman, N. 5/2006, http://www.dirittoestoria.it/5
• Siracusa, Licia. La Tutela Penale dell’Ambiente: Bene Giuridico e Tecniche di Incriminazione, Giuffrè Editore, Milano 2009.
• Sojka, Klaus. (çeviri: Ayla Saruhan) “Çevre Hukuku ve Çevre Koruması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 10. Yıl Armağanı, İstanbul 1993, s. 449-463
• Stilo, Leo. “Tutela Penale dell’Ambiente: una Breve Introduzione ad un Problema Irrisolto”, http://www.ambientediritto.it Şen, Ersan. Çevre Ceza Hukuku, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1994.
• Talas, Serdar. “Türk Ceza Kanunu’nda Çevrenin Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçları”, İÜHFM C. LXXI, S. 1, Yıl 2013, s. 1147-1158.
• Taşkın, Ozan Ercan. “Avrupa Konseyi ve Parlementosu’nun 2008/99/EC No’lu Direktifi: Çevrenin Ceza Hukuku Aracılığı ile Korunmasında İleri Bir Adım”, 8. Ulusal Çevre Mühendisleri Kongresi,-Çevre Hukuk Siyaset-, Mattek Matbaası, Ankara 2009. s. 79-87.
• Tiedemann, Klaus. (tercüme: Ayşe Nuhoğlu), “Avrupa Birliği Hukukunda Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanan Yaptırımlar ve Ceza Hukukunun Avrupalılaştırılması”, Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanan Yaptırımlar (ed. Ayşe Nuhoğlu), Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2013, s. 31-48.
• Toroslu, Nevzat. Ceza Hukuku ve Çevre, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayı- nı, Ankara, 1982.
• ________. “Doğal Çevrenin Kirletilmesi ve Ceza Hukuku”, Prof. Dr. Akif Erginay’a 65. Yaş Armağanı, AÜHF Yayını, Ankara 1981, s. 149-190.
• Tovo, Carlo. Corte Penale Internazionale dell’Ambiente (radici, prospettive, alternative), www.diarioeuropeo.it
• ________. “Tutela dell’Ambiente e Alternative Possibili a una Corte Internazionale dell’Ambiente” Diario Europeo, 2010/1, s. 6-16.
• Ulusoy, Ali D. “Çevre Kirlenmesinin Oluşmasından Sonraki Aşamada Medeni Hukuk, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku Çözümlerine Genel Bir Bakış”, AÜHFD, C. 43, S. 1- 4, 1993, s. 125-142.
• Ünver, Yener. Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003.
• ________. “Yeni Türk Ceza Kanununda Çevrenin Kirletilmesi Suçları”, Güncel Hukuk Dergisi, Yıl 2005, S. 24, s. 52-53.
• Ünver, Yener/Nuhoğlu, Ayşe. Federal Almanya Çevre Ceza Hukuku, Beta Yayı- nevi, İstanbul 1999.
• Valiente, Mario. Manuale di Diritto Penale dell’Ambiente, Giuffre Editore, Milano 2009.
• Yalçın Sancar, Türkan. “Türklüğü, Cumhuriyeti, Meclisi, Hükümeti, Adliyeyi, Bakanlıkları, Devletin Askeri ve Emniyet Muhafaza Kuvvetlerini Alenen Tahkir ve Tezyif Suçları”, Seçkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2004.
• Yaşamış, Firuz D. “Çevre Ceza Hukuku’nda Son Gelişmeler: Yeni Türk Ceza Kanunu ve Kabahatler Kanunu” TBB Dergisi, S.58, Yıl 2005, s. 137-147.
• Yenerer Çakmut, Özlem. Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma ve Gürültüye Neden Olma Suçları, Beta Basım, İstanbul 2014.
• Yıldız, Ali Kemal. “İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu (TCK m 184)”, Güncel Hukuk Dergisi, Ocak 2006, S. 25, s. 60-63.
• Yılmaz, Nükhet Turgut. Çevre Politikası ve Hukuku, İmaj Yayınevi, gözden geçirilmiş 2. Baskı, Ankara 2012.
• Yılmaz, Sacit. Çevre Hukuku Bağlamında Türk Ceza Kanunundaki Çevre Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• Yokuş Sevük, Handan. Çevre Hukuku Doğal Çevrenin Korunması, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• ________. “Gürültüye Neden Olma Suçu” (TCK m.183), Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, MÜHF-HAD, Özel Sayı, 2013 s. 363-379.
• Zapetero, Arroyo. (tercüme: Ali Kemal Yıldız), “İspanya’da Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu” Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanan Yaptırımlar (ed. Ayşe Nuhoğlu), Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2013, s. 49-54.