Acceptability of the Criminal Liability for Criminal Attempt with Dolus Eventualis

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 93 - 111, 31.12.2024

Bekir Boga

https://doi.org/10.26650/JPLC2024-1452198

Öz

Criminal liability for attempt to commit is an institution that provides punishment to the perpetrators of an unfinished crime despite what has begun to be committed; thus, it expands the range of criminal liability. The punishment because due to an attempt is possible if only the perpetrator acts with the intention of performing any offense. Article 35 of the Turkish Penal Code (TPC) clearly explains the situation. Although Article 35 of the TPC does not determine that the intention must be the direct intention, the Turkish supreme court (Yargıtay), and criminal law doctrine accept that there is no criminal liability for attempt with conditioanal intent. For this reason, the rule that conditional intent is determined according to the result of the offence is mostly valid in Turkish criminal law. Thus, the existence of a conditional intent is conditioned on realizing the result in a practical but not theoretical sense. The background of this opinion is the concern that the range of criminal liability could be expanded intolerably. However, a different opinion in Turkish criminal law doctrine states that there is no difference between direct intent and conditional intent regarding the punishment of a criminal attempt. For this reason, according to the opinion, criminal liability is possible due to a criminal attempt with conditional intent. The conditional intent is determined independently from the result of crime according to German doctrine. In this work, if we accept the criminal liability for attempt with conditional intent, whether the concern to expand the range of criminal liability for attempt with conditional intent is true is examined by considering practices and theories of German Law.

Anahtar Kelimeler

Conditional intent (eventual intent), Criminal attempt, Voluntary abandonment, Alternative intent, Risk theories, Decision theories

Olası Kastla Suça Teşebbüs Nedeniyle Ceza Sorumluluğunun Kabul Edilebilirliği

Öz

Teşebbüs, bir suçun icra hareketlerine başlanmasına rağmen suçun tamamlanamadığı hallerde cezalandırmayı sağlayan ve bu suretle ceza sorumluluğu alanını genişleten bir müessesedir. Teşebbüs nedeniyle ceza sorumluluğu ancak failin tipik eylem bakımından kasten hareket ettiği durumlarda gündeme gelebilir. Türk Ceza Kanunun 35. maddesinde bu durum açıkça belirtilmektedir. Her ne kadar 35. maddede bir belirleme söz konusu değilse de Türk Hukukunda, öğretide ve Yargıtay kararlarında olası kastla hareket edilen hallerde suç teşebbüsten ötürü ceza sorumluluğu tesis edilemeyeceği kabul edilmektedir. Bu nedenle Türk Ceza Hukukunda genellikle “olası kast netice ile belirlenir” kuralı kabul edilmektedir. Böylelikle olası kastın varlığı teorik anlamda olmasa da pratik anlamda neticenin gerçekleşmesi şartına bağlanmaktadır. Bu görüşün dayandığı neden olası kastla suça teşebbüsün kabul edilmesi halinde ceza sorumluluğu alanının katlanılmaz bir şekilde genişlemesi endişesidir. Buna karşılık öğretide diğer bir görüş teşebbüs bakımından olası kast ile doğrudan kast arasında bir fark bulunmadığını bu nedenle olası kastla suça teşebbüsün mümkün olduğunu kabul etmektedir. Alman Ceza Hukuku öğretisinde ise olası kastla suça teşebbüsün mümkün olduğuna ilişkin görüş birliğinin olduğu söylenebilir. Alman öğretisinde olası kastın varlığı neticenin gerçekleşmesinden bağımsız olarak tespit edilmektedir. Bu çalışmada Alman Hukukundaki görüşler ve uygulama dikkate alınarak olası kastla suça teşebbüsün kabul edilmesi durumunda cezalandırmaya karşı olan yazarların endişelerinin haklı olup olmadığı incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Olası kast, Suça teşebbüs, Gönüllü vazgeçme, Alternatif kast, Risk teorileri, Karar teorileri

Kaynakça

• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler (10. Baskı, Adalet 2023). google scholar
• Baumann J, Weber U, Mitsch W und Eisele J. Strafrecht Allgemeiner Teil, (13 neu bearbeitete Auflage, Giese King 2021). google scholar
• Binding,K, Die Normen und ihre Übertretung, Band 2, Schuld, Vorsatz, Irrtum (2. Auflage, Engelmann 1916). google scholar
• Bozbayındır A, Türk ve Mukayeseli Ceza Hukukunda Olası Kast Kavramı ve Sınırları (Adalet 2018). google scholar
• Böhringer J, Fahrlassige Mittaterschaft, Ein Beitrag zum Verhaltnis von Zurechnung und Beteiligung bei Vorsatz- und Fahrlassigkeitsdelikten, (Nomos 2017). google scholar
• Centel N, Zafer H ve Çakmut Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş (9. Baskı, Beta 2016). google scholar
• Çiçek M ve Hacıoğlu B. C, Ceza Hukukunda Alternatif Kast (Dolus Alternativus) (2023) 27 (4) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 443-474. google scholar
• Demirbaş T, Ceza Hukuku Genel Hükümler (18. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Dönmezer S. ve Erman S, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Cilt 2 (15.Baskı, Der 2021). google scholar
• Eser A und Bosch N, ‘Art 22-24 StGB’ in Schönke A und Schröeder H (Hrsg), Strafgesetzbuch Kommentar (30. Auflage, C. H. Beck 2019). google scholar
• Frank R, Vorstellung und Wille in der modernen Doluslehre (1890) 10 Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 169-228. google scholar
• Gropp W und Sinn A, Strafrecht Allgemeiner Teil (5. Auflage, Springer 2020). google scholar
• Hakeri H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (10. Baskı google scholar
• Heinrich B, Strafrecht Allgemeiner Teil (7.Auflage, Kohlhammer 2022). google scholar
• Herzberg R. D, Abgenzung Vorsatz und bewuBter Fahrlassigkeit- ein Problem des objektiven Tatbestandes (1986) 26 (4) Juristische Schulung 249-262. google scholar
• Herzberg R. D, Strafverzicht bei bedingt vorsatzlichem Versuch? (1990) 7 Neue Zeitschrift für Strafrecht 311-318. google scholar
• Herzberg, R. D, Zum Fahrlassigkeitsdelikt in kriminologisher Sicht und zum Gefahrmerkmal des Vorstazsdelikt, in Kriminalpolitk und ihre wissenscahftlichen Grundlagen, Festschrifft für Professor Dr. Hans-Dieter Schwind zum 70. Geburstag (C. F Müller 2006) 317-336. google scholar
• İçel K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (Yenilenmiş Bası, Beta 2016). google scholar
• Jescheck H-H ve Weigend T, Lehrbuch des Strafrechts, Allgemeiner Teil (5.Auflage Duncker & Humblot 1996). google scholar
• Karakehya H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (2.Baskı Adalet 2023). google scholar Katoğlu T. ‘Olası Kasıt ve Suça Teşebbüs’ iç Nevzat Toroslu’ya Armağan, Cilt 1 (Ankara 2015) 611-626. google scholar
• Kindhauser, U ve Zimmerman T, Strafrecht Allgemeiner Teil, (11. Auflage, Nomos 2024). google scholar
• Koca M ve Üzülmez M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Kohlrausch E, Deutsche Strafgesetzbuch mit Nebengesetzen (Walter de Gruyter 1947). google scholar
• Küpper G, Zum Verhaltnis von dolus eventualis, Gefahrdungsvorsatz und bewuBter Fahrlassigkeit, (100/4), 1988 Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 758-785. google scholar
• Lackner Kve Kühl K, Strafgesetzbuch Kommentar (29. Auflage C. H. Beck 2018). google scholar
• Lampe E-J, Genügt für den EntschluB des Taters in § 43 StGB sein bedingter Vorsatz (1958) 9 Neue Juristische Wochenschrift 332-333. google scholar Listz F und Schmidt E, Lehrbuch des deutschen Strafrechts, Band I, (26. Auflage, Walter de Gruyter 1932). google scholar
• Maurach, R und Zipf, H, Strafrecht Allgemeiner Teil, Teilband I (8. Auflage, C.F. Müller 1992). google scholar
• Monika K, Eventual Vorsatz und Versuch (Schulthess Polygraphischer 1974). google scholar
• Murmann U, Strafrecht Allgemeiner Teil (7. Auflage, C. H. Beck 2022). google scholar
• Önder A, Ceza Hukuku Genel Hükümler, C. II-III (2.Baskı, Beta 1992). google scholar
• Özbek V. Ö, Doğan K, Bacaksız, P ve İsa Başbüyük, Ceza Hukuku Genel Hükümler (14. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Özbek V. Ö, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (18. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (19. Bası, Seçkin 2023). google scholar
• Öztürk B ve Erdem M. R, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbiri Hukuku (23. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Puppe I, Der halbherzige Rücktritt - Zugleich eine Besprechung von BGHSt 31, 46 (1984) 11 Neue Zeitschrift für Strafrecht 488-491. google scholar
• Puppe I, Zur Unterscheidung von unbeendetem und beendetem Versuch beim Rücktritt (1986) 1 Neue Zeitschrift für Strafrecht 1986 14-18. google scholar
• Puppe I, ‘Art 15-16 und 28-29 StGB’ in Kindhauser U, Neumann U, Paeffgen H-U ve Saliger F (Hrsg), Nomos Kommentar Strafgesetzbuch (6.Auflage, Nomos 2023). google scholar
• Roxin C, Strafrecht Allgemeiener Teil, Band II (C. H. Beck 2003). google scholar
• Roxin C, Zur Normativierung des dolus eventualis und zur Lehre von der Vorsatzgefahr, in Festschrift für Hans-Joachim Rudolphi zum 70. Geburtstag (Luchterhand 2004) 243-257. google scholar
• Roxin C, und Greco L, Strafrecht Allgemeiner Teil, Band I (5. Auflage, C.H. Beck 2020). google scholar
• Safferling J.M. C, Vorsatz und Schuld, Subjektive Taterelemente im deutschen und englischen Strafrect (Mohr Seibeck 2008). google scholar
• Schmidhauser E, Strafrecht Allgemeiner Teil, Lehrbuch (2. Auflage, Mohr (Paul Siebeck) 1975). google scholar
• Schroeder H, ‘Art 15-16 StGB’ in Jescheck, H-H, RuB, W ve Willms, G, Strafgesetzbuch Leipziger Kommentar, Erster Band, Einleitung, §1- § 31 (10. Auflage, Walter de Gruyter 1985). google scholar
• Schroth U, Vorsatz als Aneignung der unrechtkonstituierenden Merkmale (Peter Lang 1994). google scholar
• Sözüer A, Suça Teşebbüs (Kazancı 1991). google scholar
• Sternberg-Lieben D und Schuster F ‘Art 15-18 StGB’ in Schönke A und Schröeder H (Hrsg), Strafgesetzbuch Kommentar (30. Auflage, C. H. Beck 2019). google scholar
• Streng F, Rücktritt und dolus eventualis (1990) 45 (5) Juristen Zeitung 212-220. google scholar
• Tozman Ö, Türk ve Alman Ceza Hukukunda Olası Kastla İşlenen Suçlara Teşebbüs Problemi, Ceza Hukuku Dergisi, (2010) 12, 139-171. google scholar
• Vogel J und Bülte J, ‘Art 15-16 StGB’ in Cirener, G, Radtke H, Rissing-van Saan R, Rönnau T und Schluckebier W, Leipziger Kommentar StGB, Einleitung, §§ 1 bis 18, (13.Auflage, De Gruyter 2019). google scholar
• Wachter, K.G, Deutsches Strafrecht, (Breitkopf Haertel 1881). google scholar
• Wessels J, Beulke W und Satzger H, Strafrecht Allgemeiner Teil (53.Auflage C. F. Müller 2023). google scholar
• Welzel H, Das neue Bild des Strafrechts, (4. Auflage, Otto Schwartz & Co., 1961). google scholar