Gölcük Volkanik Alanının Jeomorfolojisi, Isparta - Türkiye

Yıl 2015, Sayı: 31, 62 - 82, 05.01.2016

Ergin Canpolat

Öz

Güneybatı Anadolu’da Isparta ve Burdur şehir merkezleri arasındaki volkanik alan; Gölcük Kalderası, kaldera içindeki ve dışındaki volkan konileri ile pomza, tüf, andezit-trakiandezit kayaçlardan oluşmuş volkanik unsurlar ile dikkat çekmektedir. Bu çalışmada; Gölcük volkanizması; jeomorfolojik özellikleri ile değerlendirilerek araştırılmıştır. Böylece  volkanizmanın oluşum ve gelişim özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında XRD – SEM analizleri, OSL tarihlendirmeleri, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleriyle desteklenmiş olan arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Arazi, yükselti, eğim, bakı özellikleri  açısından incelenmiş, topoğrafik analizler yapılmıştır. Çalışma ile Gölcük volkanik alanındaki volkan jeomorfolojisi unsurları olan koniler, dom yapıları, vadiler, kaldera ve paleokalderalar haritalanmıştır.  Çalışma sahasının 1/25000 ölçekli jeomorfoloji haritası üretilmiştir.

Yapılan araştırmalarda; volkanik faaliyetlerin, plaka hareketleri sonucunda ve özellikle sahanın Pliyosen’de tektonik açılma rejimine girmesi sonucu gerçekleştiği, volkanizmanın değişik aralıklarla 5-6 bin yıl öncesine kadar devam ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca volkanik faaliyet süreciyle iç içe değişik kaldera yapılarının oluştuğuna, volkanik koni ve dom yapılarının geliştiğine, bazen de ortadan kalkmasına neden olduğuna ait bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

-

Geomorphology of Golcuk Volcanic Area, Isparta-Turkey

Öz

The southwest Anatolia volcanic area, between the Isparta and Burdur city centers, draws our attention with Golcuk Caldera, volcanic cones inside and outside the caldera that have pumice, tuff, and andesite-trachyandesite rocks formed from volcanic components. In this study, Gölcük volcanism is evaluated according to its geomorphological features. The volcanic formation and development properties are explained from this aspect. Within the scope of the work, we performed rock chemistry XRD - SEM analysis, OSL dating, and field studies supported by Remote Sensing and Geographic Information Systems. The land was examined in terms of the features of elevation, slope, aspect and topographic analysis. From this study, the volcanic elements in the Golcuk Volcanic area, such as volcanic cones, domes, valleys, calderas and paleo calderas were mapped. We also produced a geomorphology map at a scale of 1/25000.

Volcanic activities are a result of plate movements, and in particular are a result of entering the tectonic extensional regime of Pliocene Time. Volcanism continued in different frequencies before concluding 5-6 thousand years ago. Also through volcanic activity processes, nested caldera structures, volcanic cones and dome structures were formed, and sometimes these processes caused these volcanic structures to disappear.

Anahtar Kelimeler

-