An Evaluation of Ovine Shelters and Hovels in terms of Settlement and Rural Housing in Dosemealti District of Antalya

Yıl 2023, Sayı: 46, 39 - 51, 25.05.2023

İhsan Bulut , Berna Özoğul Burak Manav Metehan Kurtlu

https://doi.org/10.26650/JGEOG2023-1160839

Öz

Rural settlements and dwellings are one of the most discussed subjects in human geography. They are one of the subjects that demonstrate little change over a long time in terms of definitions, naming, and qualities, but however, greatly vary over short distances. This study highlights the attributes of the sheepcote (yatak) settlements in the Dosemealti district of Antalya province, and analyzes the importance of sheepcotes for rural settlement. The study aims to reveal the functional features of the sheepcote settlements in the region, the factors affecting the selection of the establishment site, the materials used, and the actions in the sheepcotes. Qualitative research methods were used in the study, and field research, interview, and document analysis studies were carried out. Primarily, the relevant literature was reviewed, and later field studies at different times were conducted; detailed interviews were conducted with sheepcote owners, who were found to have been using sheepcotes for sheep and goat farming activities for years. The sheepcotes’ distribution determined in field studies was mapped using the ArcGIS 10.4.1 program.

Anahtar Kelimeler

Rural settlements, Sheepcote, Ovine Livestock

Antalya Döşemealtı İlçesinde Küçükbaş Hayvan Barınakları Yatakların Yerleşme ve Kır Meskenleri Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Kır yerleşmeleri ve meskenleri beşeri coğrafya konuları içerisinde en çok tartışılan; tanımları ve adlandırılmaları ile nitelikleri açısından uzun zaman içerisinde az, kısa mesafelerde de çok değişkenlik gösteren konuların başında gelmektedir. Bu çalışmada Antalya ilinin Döşemealtı ilçesinde bulunan yatak yerleşmelerinin özellikleri üzerinde durulmuş, yatak kavramının analizi yapılarak kır yerleşmeleri açısından önemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı, bölgedeki yatak yerleşmelerinin fonksiyonel özelliklerini, kuruluş yeri seçiminde etkili olan faktörleri, kullanılan malzemeleri ve yataklardaki faaliyetleri ortaya koyabilmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış; saha araştırması, görüşme ve doküman analizi çalışmaları yapılmıştır. Öncelikle ilgili alanyazın taranmış olup, farklı zamanlarda arazi çalışmaları yapılarak küçükbaş hayvancılık faaliyetlerinde yıllardan beri yatak kullanıldığı tespit edilen, yatak sahipleri ile detaylı görüşmeler yapılmıştır. Arazi çalışmaları neticesinde tespit edilen yatakların dağılışı; Arcgis 10.4.1 programı kullanılarak haritalanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kır yerleşmeleri, Yatak, Küçükbaş Hayvancılık

Kaynakça

• Alkan, Z. (1972). Ağılların planlanması. Ankara: Ankara Üniv. Yayın. No:245. google scholar
• Aslan, H. ve Uzal Seyfi, S. (2015). Alternative barn design applicable in different environmental condition for goat breeding. Journal of International Environmental Application & Science, 10(4), 421-428. google scholar
• Bulut, İ. ve Özoğul, B. (2019). Anadolu konut kültüründe hanay ve haneyli evler kavramı üzerine genel bir değerlendirme. S. Erbilen Üçışık, G. Şahin (Ed.), Beşeri ve iktisadi coğrafya araştırmaları-Prof. Dr. Nuran Taşlıgil’e armağan kitabı içinde (s. 183-196). İstanbul: Eski Babil Yayınları. google scholar
• Döşemealtı Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı, (2021, 8 Nisan). [Podcast]. Erişim adresi: http://www.dosemealti.bel.tr/tr/m/ stratejik-plan/2020-2024-donemi-stratejik-plan.html google scholar
• Elibüyük, M. ve Güzel, A. (2003). Şanlıurfa ilinde dönemlik ve geçici bir yerleşme: Hollik. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 55-67. google scholar
• Ertin, G. (1998). Tarım hayvancılık, ormancılık, madenler ve enerji kaynakları, Türkiye’de sanayi, ulaşım, Türkiye’de turizm, ticaret. N, Serter (Ed). Türkiye Coğrafyası kitabı içinde (s. 119-226). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Günal, R. (2006). Tekirdağ ili merkez ilçeye bağlı köylerde bulunan koyun ağıllarının yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve geliştirilebilme olanaklarının araştırılması.(Yüksek Lisans Tezi) Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ. google scholar
• Güzel, A. (2012). Şanlıurfa ilinde hırbe yerleşmeleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 1-17. google scholar
• Hadimli, H., Karakuzulu, Z. ve Birinci, S. (2010). Akseki ilçesindeki göçebe hareketler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 348-359. google scholar
• Hayli, S. (2012). Az bilinen bir yerleşme tipi “palangalar” ve Erzincan ovasında palanga yerleşmesi örnekleri. Türk Coğrafya Dergisi, 58, 43-52. google scholar
• Karaboran, H. (1985). İki eğreti yerleşme şekli: Banı ve pey. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 39, 83-104. google scholar
• Kemal, Y. (1988). Binboğalar Efsanesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Kılıç, T. ve Başkaya, Z. (2016). Bilecik ilinde saya yerleşmeleri. Turkish Studies, 11(18), 113-134. google scholar
• Koca, H. (2011). İlk çekirdeğini banı yerleşmesi oluşturan Kalecik köyünün monoğrafyası. Doğu Coğrafya Dergisi, 6(4), 117-158. google scholar
• Köse, A. (2011). İvrindi çevresinde saya yerleşmeleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 1(1). google scholar
• Tanoğlu, A. (1966). Beşeri coğrafya nüfus ve yerleşme. İstanbul: İ.Ü. Yay. google scholar
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2009). Beşeri coğrafya (insan-kültür-mekan). İstanbul: Çantay Kitabevi. google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021, 11 Mayıs). [Podcast]. Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr google scholar
• Uğurlu, N. ve Uzal, S. (2007). Besi sığırcılığında sosyal gruplu açık sistem mikro yapı tasarımı. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 21(43), 68-74. google scholar
• Yılmaz, C. (2002). Kırsal yerleşmeler I terminolojik sorunlar. Palmiye Kitapları. Samsun. google scholar
• Zaman, M. (2000). Tonya ilçesinde oba-yayla yerleşmeleri ve yaylacılık. Doğu Coğrafya Dergisi, 3, 221-244. google scholar
• Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz kıyı dağlarında yaylalar ve yaylacılık. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay. No:105, Araştırmalar Serisi No: 75. google scholar
• Zaman, M., Birinci, S. ve Hadimli, H. (2012). Anadolu’da Yaylacılık Kültürü. V. Can, K. Şahin, M. K. Uçar (Ed.), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı 10. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 27-38). İstanbul: Aktif Matbaa. google scholar