Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Afgan Öğrencilerin Sözcük Öğrenme Stratejileri

Yıl 2021, Sayı: 37, 89 - 104, 31.12.2021

Nabila Nazarı Mehmet Gürlek

https://doi.org/10.26650/jol.2021.931029

Öz

Sözcük öğrenme stratejileri bir yabancı dil ediniminde önemli bir konuma sahiptir. Yabancı dil öğrenim/öğretiminde sözcükler dilin yazma, konuşma, okuma ve dinleme becerilerinin gelişmesini sağlayan güçlü ögelerdir. Bu araştırma, 2019-2020 öğretim yılında Kabil Üniversitesi ve Yunus Emre Enstitüsünde öğrenim gören 202 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada nicel araştırmalardan olan betimsel analiz uygulanmıştır. Verileri elde etmek için alanyazında mevcut olan Schmitt (1997), Oxford (1990), Kocaman ve Kızılkaya Cumaoğlu (2014) ölçeklerinden uyarlanan 25 maddelik sorudan oluşan bir ölçek kullanılmıştır. Verilerin analizinde Kruskal Wallis-H ve Mann Whitney-U testlerinden yararlanmıştır. Araştırma sonucunda Afgan öğrencilerin sözcük öğrenirken en çok kullandıkları strateji üst-bilişsel strateji olurken daha az kullandıkları sözcük öğrenme stratejisi ise belirleme ve sosyal stratejilerdir. Katılımcıların sözcük öğrenirken etnisite değişkenine bakıldığında, Farsça konuşanların Türk kökenli olanlara göre daha çok strateji kullandığı görülmüştür. Sözcük öğrenirken istatistiksel olarak bakıldığında cinsiyetler arasında kayda değer bir fark görülmemiştir; ancak yaş grupları arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afgan Öğrenciler, Sözcük, Sözcük Öğrenme Stratejileri

Vocabulary Learning Strategies Utilized By Afghan Students Who Learn Turkish as a Foreign Language

Öz

Human language includes many features, such as grammar, vocabulary, and communicative strategies. However, at the core of language is vocabulary, the key to clearly expressing ideas to other people. Therefore, while learning a foreign language, students develop strategies to ease the immensely difficult process of learning the vocabulary items in the target language. Vocabularylearning strategies have an important position in learning a foreign language. In other words, vocabulary is the powerful element that enhances writing, speaking, reading, and listening skills. Essentially, for learning vocabulary in a foreign language, memory-based, determination-based, cognitive, social, and metacognitive strategies are employed for the most part.

Anahtar Kelimeler

Afghan Students, Vocabulary, Vocabulary-learning Strategies

Kaynakça

• Apaydın, D. (2007). Türkçenin yabancı dil öğretiminde sözcük öğrenimi üzerine bir yöntem denemesi (Yüksek Lisans Tezi, Haccettepe Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ tezDetay.jsp?id=2cAT2TIbPqW67dki0JVF8A&no=_qPUmnVNIuKoHV4REhcfhw
• Bozali, S. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde/öğreniminde kelime kazanımına ilişkin oyun içerikli materyal geliştirme örneği: B1 düzeyi (Yüksek Lisans Tezi, Haccettepe Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/8850.
• Erol, H. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temel seviyede kelime öğretimi (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=0kCZym GnUuZTZTQ5y2Bv0Q&no=Wavc2xfx3G2MYcYPM-66gA
• Folse, K. (2004). Vocabulary myths: Applying second language research to classroom teaching. Ann Arbor: Michigan Press.
• Hasekioğlu, I. (2009). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözcük bilgisi öğretimi Yeni Hitit yabancılar için Türkçe 1 serisinde sözcük öğretiminin değerlendirmesi (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay. jsp?id=glc7piTAlcdaNujP9ZpQlw&no=EE7NtWxoOH_z5P-ODY-Wrg
• Hatch, E., & Brown, C. (1995). Vocabulary, semantics and language education. Cambridge: Cambridge University Press.
• İnce , H. (2006). Türkçede kelime öğretimi (Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=0f-PDRA7_M8Hz83zuHkLiA&no=yZPx- B5P757jVRGdmT1kHA
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
• Kocaman, O. & Cumaoğlu, G. (2014). Yabancı dilde kelime öğrenme stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 293-303.
• Macaro, E. (2003). Teaching and learning a second language. New York: Continuum. Nation, I. (2000). Learning vocabulary in another language. Cambridge: Cambridge University Press.
• Oxford, R. (1990). Language learning strategies what every teacher should know. Masachusetts: Heinle & Heinle Publishers.
• Özdemir, B. (2017). Sözcük öğretimi ve kalıp sözlerin öğretimi. H. Develi, C. Yıldız, M. Balcı, İ. Gültekin, D. Melanlıoğlu içinde. Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı (Cilt 1). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Pinker, S. (1995). The language instinct the new science of language and mind. New York: Penguin Books.
• Rubin, J. (1987). Learner strategies: Theoretical assumptions learner strategies: Theoretical assumptions, research history and typology. (A. W. Rubin, Ed.) Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Saydam, M. (2018). Kelime öğretimi stratejileri açısından yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitapları üzerine bir inceleme (Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: http://dspace.yildiz. edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/11790/9582.pdf?sequence=1
• Schimtt, N. (1997). Vocabulary learning strategies. In N. Schmitt, & M. McCarthy, Vocabulary. Description, acquisition and pedagogy (pp. 199-227). Cambridge: Cambridge University Press.
• Serçe, H. (2015). Dil öğrenme stratejileri. Ankara: Pegem Akademisi.
• Sönzmez, V., & Alacapınar, F. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
• Syed, S. (2014). Determination of vocabulary learning strategies of students of Turkish as a foreign language at Jamia Milia Islamia University (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay. jsp?id=rnIdtXrzbi0wpIEw0WUFpQ&no=oJ4cCBswcIUbbsUpUE_OAA
• Takač, V. P. (2002). Vocabulary learning strategies used by university students. In: Petrović, E. (ed.) The First Twenty-five Years of English Studies in Osijek. Sv. J. J. Strossmayera, Osijek. Faculty of EducationFaculty of Education, 149-160.
• Tanın, R. (2004). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözcük bilgisi ve öğretimi (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/40112.pdf
• Ungan, S. (2013). Dil ve dünya dilleri. M. Durmuş, & A. Okur içinde. Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Wilkins, D. A. (1972). Linguistics in language teaching. Lonon: Edward Amold.
• Yığın , M. (2013). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde öğrencilerin kullandıkları kelime öğrenme stratejileri (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale). Erişim adresi:https://tez.yok.gov. tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=AGldq-lWpImcyxwj33yHIg&no=9LmnHEVtf8auf66UMDIyAw