Virtues in Plotinus: The Theory of Purification and Assimilation (to God) in the Enneads (I,2,19)

Yıl 2023, , 1 - 10, 29.12.2023

Cahid Şenel

https://doi.org/10.26650/arcp.221223

Öz

This study aims to reveal Plotinus’ thoughts on morality, virtues and justice by focusing on the Enneads, the founding text of Neoplatonism. In order to achieve this, while chapters I, 2, 19 of the Enneads will be discussed in full detail, Üsûlûcyâ (Theology of Aristotle), the version of the work that was transferred to the Islamic world, will be referenced from time to time. Of course, the literature developing around this subject in the modern and contemporary period will not be ignored. It will be argued that Plotinus’ vision of virtue evolved to a different place than Plato and Aristotle, that the understanding of morality and the system of virtues before Plotinus were positioned in a more realistic place, and that his view turned into a semi-mystical philosophical moral vision shaped around the ideal of "assimilation to God". In addition, it will be concluded that although the virtues are used synonymously with wisdom, bravery, justice in the higher and lower worlds, the Spirit is identical with the virtues in the realm of divine Intelligence, and in the realm of sense, the soul, which is together with the body, should try to resemble God by acquiring the virtues through purification. Consequently, Plotinus’ being the owner of almost one of the two main metaphysical doctrines in the period from Plato to Descartes and his position in the view of Platonism, with its fundamental differences against Aristotelianism in terms of its power of influence, has created a transformation not only in metaphysical doctrine but also in the basis and understanding of moral philosophy. This individual-centered understanding, without denying the contribution of political virtues at the initial level of moral transformation, but aiming to attain the ideal of purification by turning to oneself and leaving behind the physical forms of perception of the soul and all boundaries, especially language, presented a human concept that differentiated itself from the previous perspectives and pioneered many of the subsequent philosophical, religious and mystical school. Considering the whole of Plotinus’ philosophy, it has been suggested that this turning inward does not mean ignoring the external world, that having virtue according to the determined standards in the external world is deemed insufficient, therefore, after this stage, it is argued that it is necessary to purify by turning inward.

Anahtar Kelimeler

Plotinus, ethics, virtue, justice, theory of assimilation to God

Plotinus’ta Erdemler: Enneadlar’da (I,2,19) Arınma ve Benzeme Teorisi

Öz

Bu çalışma Yeni Platonculuğun kurucu metni olan Enneadlar’ı merkeze alarak Plotinus’un ahlâk, erdemler ve adalet konusundaki düşüncesini ortaya koymayı hedeflemektedir. Bunu gerçekleştirmek için Enneadlar’ın I, 2, 19. bölümü tüm detaylarıyla ele alınacaktır. Elbette modern ve çağdaş dönemde bu konu etrafında gelişen literatür de göz ardı edilmeyecektir. Plotinus’un erdem tasavvurunun Platon ve Aristoteles’ten daha farklı bir yere evirildiği, Plotinus öncesindeki ahlâk anlayışının ve erdemler sistematiğinin daha realist bir yerde konumlandığı, onun görüşünün ise “Tanrı’yla benzeme” ideali etrafında şekillenen yarı mistik bir felsefî ahlâk tasavvuruna dönüştüğü öne sürülecektir. Ayrıca erdemlerin yüce ve bayağı âlemde hikmet, şeceaat, adalet gibi eş adlı isimlerle adlandırılmasına karşın yüce âlemde Ruhun erdemlerle özdeş olduğu, bayağı âlemde bedenle birlikte bulunan nefsin ise erdemleri arınma yoluyla edinerek tanrıya benzemeye çalışması gerektiği sonucuna ulaşılacaktır. Sonuç olarak Plotinus’un, Platon’dan Descartes’e kadarki süreçte neredeyse iki ana metafizik öğretiden birinin sahibi oluşu ve etki gücü bakımından Aristotelesçiliğin karşısına esaslı farklılıklarla birlikte Platonculuk görünümünde konumlanışı sadece metafizik öğretide değil ahlâk felsefenin temel kavramları ve kavrayışında da bir dönüşüm oluşturmuştur. Birey/fert merkezli bu kavrayış, ahlâki dönüşümü başlangıç düzeyinde siyasi erdemlerin de katkısını yadsımadan ama kişinin kendine yönelmesi ve nefsinin bedensel kavrayış biçimleri ve dil başta olmak üzere tüm sınırları geride bırakıp arınma idealine ulaşmayı hedefleyerek kendisinden önceki perspektiflerden farklılaşmış ve kendisinden sonraki pek çok felsefî, dîni ve mistik ekole öncülük etmiş bir insan tasavvuru sunmuştur. Plotinus’un felsefesinin bütünü dikkate alındığında bu içe dönüşün, dış dünyayı yok saymak anlamına gelmediği, dış dünyadaki belirlenmiş ölçülere göre erdem sahibi olmanın yetersiz görüldüğü bu nedenle bu aşamadan sonra içe dönerek arınmak gerektiği fikrinin savunulduğu öne sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Plotinus, ahlak, erdem, adalet, benzeme teorisi

Kaynakça

• Neacsu, Adriana. “Virtue and Vice in Plotinus’ Enneads,” Dialogue and Universalism, Volume 27, Issue 4, (2017): 161-173. google scholar
• Stamatellos, Giannis. “Plotinus on Harmony: Heraclitean Origins and Virtue Ethics.” International Workshop: Harmony as a Virtue Singapore, 15-17 July 2019. google scholar
• Stamatellos, Giannis. “Virtue and Hexis in Plotinus”, The International Journal of the Platonic Tradition 9 (2015): 129-145. google scholar
• Gerson, Lloyd P. “Virtue With and Without Philosophy in Plato and Plotinus,” Passionate Mind içinde, essays in Honor of John Rist, Ed. B. David, 191-208. Sankt Augustin: Akademia Verlag, 2019. google scholar
• Vorwerk, Matthias. “Plato on Virtue: Definitons of [sophrosune] in Plato’s Charmides and Plotinus, Enneads 1.2. (19).” American Journal of Philology, Volume 122, No. 1 (2001): 29-47. google scholar
• Platon. Theaitetos. Çeviren Macit Gökberk, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1944. google scholar
• Platon. Phaidon. Çeviren Suut Kemal Yetkin-Hamdi Ragıp Atademir, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1945. google scholar
• Platon. Devlet. Çeviren Hüseyin Demirhan, İstanbul: Sosyal Yayınları, 2002. google scholar
• Plotinus. Tâsûâtu Eflûtîn (Ennedlar). Çeviren Ferîd Cebr, Beyrut: Mektebetü Lübnân: 1997. google scholar
• Üsûlûcyâ: Aristoteles’in Teolojisi. İnceleme ve Çeviri Cahid Şenel, Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), 2017. google scholar