TÜRKİYE'DEKİ REHBERLİK HİZMETLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ

Yıl 2006, Cilt: 3 Sayı: 2, 187 - 209, 23.03.2012

Cengiz Poyraz

Öz

Bu çalışmada profesyonel bir yardım hizmeti olan rehberliğin
Türkiyedeki gelişimi ve durumu incelenmiştir.
Rehberlik hizmetleri dünyadaki gelişmelerden de esinlenerek
1950'li yıllarda Türk eğitim sisteminde yerini almaya başlamış, devamında
eğitim şuralarında ve kalkınma planlarında rehberliğin önemi ve gereğine
vurgular yapılmıştır. 1970'li yıllarda okullarda rehberlik servisleri kurulmuş,
1980'li yıllarda üniversiteler alana uzman yetiştirmeye başlamış, 1990'lı
yıllarda alan uzmanları örgütlenerek alanın sorunlarını tartışmaya
başlamıştır. Bu örneklerden de görüldüğü gibi geçen 50 yıllık süreç
içerisinde oldukça önemli gelişmeler kat edilmiştir.
Önemli gelişmeler yaşanmasına karşın rehberlik hizmetlerinin
sürdürülmesinde bazı sorunlar hala güncelliğini korumaktadır. Bunlardan
bazıları şunlardır; her okulda psikolojik danışman bulunmaması veya az
olması, çalışma koşullarının uygun olmaması, mesleğin standartlarının
netleşmemesi, psikolojik danışmanların değişik sorun alanları konusunda
yardım becerileri konusunda yeterliliğe sahip olmaması, alana personel
seçiminde ve seçilen personelin ünvan ve kimliğinde netliğin olmaması gibi
sorunlardır.

Anahtar Kelimeler

Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Rehberlik Modelleri, Rehber Uzman ve Psikolojik Danışman

Kaynakça

• Devlet Planlama Teşkilatı, (1998). Planlı Dönemde Temel Eğitim ve Lise Seviyeli Eğitimin Yeniden düzenlenmesi ile İlgili Politika ve Uygulamalar, Ankara DPT Sosyal Planlama Başkanlığı.
• Doğan, S. (1992). "Başlangıcından Bugüne Türk Resmi Dokümanlarında Rehberlik Kavramı ve Anlayışı", Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, Ankara, s.29.
• Erkan.S. (2002). "Rehberlik Nedir", İlköğretimde Rehberlik. (Ed: Yıldız Kuzgun), Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, s.1-16.
• Etik Kurallar Kitapçığı, (1995). pdr-der yay., Ankara.
• Erdem, M., Akman.Y. (2004). Gelişim ve Öğrenme. Arkadaş Kitapevi,13.Baskı, Ankara.
• Erdoğan, İ. (2000). Çağdaş Eğitim Sistemleri, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 4. baskı.
• . Öğrenmek Gelişmek Özgürleşmek, (2004). Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• . Eğitimde Değişim Yönetimi, (2002). Pegem Yayıncılık. Ankara.
• Gysbers, Norman C. (2001). School Guidance and Counselîng in The 21 st Century: Remember The Past Into The Future" Professional School Counseling. Dec 2001, www.FindArticles Pubüoations. (14.07.2006).
• Kalın, Ş. (1999). "Ankara İli İlköğretim Okullarında Görevli Rehber Öğretmenleri "İlköğretimde Rehberlik" Konusundaki Görüşleri", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon,
• Korkut, F. (2004). Okul Temelli Önleyici rehberlik ve Psikolojik Danışma, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Kepçeoğlu, Muharrem (2001). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Alkim Yayınevi. Ankara.
• . (1976). "Okul Danışmanlarının Mesleki Problemleri", H.Ü. Sosyal ve beşeri Bilimler Dergisi, C.VIIİ. 1-2.
• . (1986). "Okullardaki Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulamalarının Temel Sorunları" Journal of Human Sciences/İnsan Bilimleri Dergisi, C.V1.0DTÜ.
• Koç, 2. (1998). "Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Görev Yapan Rehber Öğretmenlerin İşdoyumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi", (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara,
• Kuzgun, Y. (1997). Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Ankara: ÖSYM Yay., .(2000). Meslek Danışmanlığı, Nobel Yay. Ankara.
• .(1982). Mesleki Rehberliğin Bireylerin Yetenek ve İlgilerini Tanımalarına Etkisi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Yay. No: 118 Ankara,.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1961) VII. Milli Eğitim Şurası Dokümanları, Orta Öğretim Komitesi raporu, Ankara M.E.B. Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1970).W//. Milli Eğitim Şurası, Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1981). X. Milli Eğitim Şurası, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1982). XI. Milli Eğitim Şurası, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1989). XII. Milli Eğitim Şurası, Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1961). VII. Milli Eğitim Şurası Dokümanları, Orta Öğretim Komitesi Raporu, Ankara M.E.B. Basımevi,.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1970). "Orta Dereceli Okullarda Rehberlik Servislerinin kuruluşu ile İlgil Bazı Esaslar", MEB Tebliler Dergisi, Sayı 1619 Ağustos.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (1977). "IX. Milli Eğitim Şurası Kararları," MEB Tebliler Dergisi, Sayı 1788 Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı,(1974). Tebliğler Dergisi, Sayı 1812, 4. Kasım, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Rehberlik Hizmetleri yönetmeliği" (1985). MEB Tebliler Dergisi, sayı 2201, Aralık.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği" (2001). www//m eb.gov.tr.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Rehberlik ve Eğitsel Çalışmaların Yeniden Düzenlenmesi". (1974). MEB Tebliler Dergisi, Sayı: 1805,16 Eylül
• Milli Eğitim Bakanlığı, "Özel Eğitim Okulları İle Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliğinin Uygulanması" (1986). MEB Tebliler Dergisi, Sayı: 2210, Mayıs.
• Milli Eğitim Bakanlığı, "Orta Dereceli Okullardaki Rehberlik Çalışmaları Değerlendirme Raporu" (1972J.1971-72 Öğretim Yılı, Ankara MEB-PAKD,
• Onur,B.(1985). Ergenlik Psikolojisi, Hacettepe Taş Kitapçılık. Ankara. Özgüven7 İ.Ethem7 ( pdrem yay. İkinci Baskı. Ankara.
• . (1998). Bireyi Tanıma Teknikleri, Ankara: PDRM Yay.
• Özoğlu, S.Ç., (1982). Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Ege Üniversitesi Matbası, Bornova/İzmir
• Şahin, F. (2002). "Bazı Değişkenlerin Yönetici Adaylarının, Okul Psikolojik Danışmanlarından Görev Beklentileri Düzeylerine Etkisi" Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt 27, Sayı 123, s.13-21, Ankara.
• Tan, Hasan. (1992). Psikolojik Yardım İlişkileri Danışma Ve Psikoterapi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• . (1967 )"Psikoterapide Terapist Rolleri Ve Danışanın Rol Beklentileri", Nero Psikatri Arşivi, C.6-4.
• .(1974). "Ülkemizde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Çalışmalarında Gelişmeler ve Sorunları", Tecrübİ Psikoloji Çalışmaları, İst. Ü. Edb. Fak. Yay. (Ayrı Basım), C. 11.
• .(1986). Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• T.C. Başbakanlık D.P.T. (1963) "I . Beş Yıllık Kalkınma Planı", Ankara,.
• T.C. Başbakanlık D.P.T. (1967). "II. Beş Yıllık Kalkınma Planı", Ankara,
• T.C. Başbakanlık D.P.T. 1973. "III. Beş Yıllık Kalkınma Planı", Ankara,
• T.C. Başbakanlık D.P.T. 1977. "IV. Beş Yıllık Kalkınma Planı", Ankara,
• T.C. Başbakanlık D.P.T. 1989. "VI. Beş Yıllık Kalkınma Planı", Ankara,
• T.C. Başbakanlık D.P.T. 1985 "V. Beş Yıllık Kalkınma Döneminde Sektörel Gelişmeden 1985-1989 V. Beş Yıllık Destek Çalışmaları", Ankara,.
• Tuzcuoğlu, N. (1995). "İlkokullarda Rehberlik Hizmetlerinden Beklentiler ve Rehberlik Servisinin Öğrenciler Üzerindeki. Etkisi" (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ültanır, E. (2005). "Türkiyede Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Mesleği ve Psikolojik Danışman Eğitimi", Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt,1; sayı.1, s. 102-111.
• Yavuzer, H. (2005). Gençleri Anlamak. İstanbul Remzi Kitabevi.
• Yavuzer, H. (1995). Ana-Baba Çocuk, İstanbul Remzi Kitapevi 8. Basım,
• Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunları. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 3. bs.