FEN TEKNOLOJI TOPLUM DERSI KAPSAMINDA YAPILAN UYGULAMALARIN FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİMİN DOĞASI ALGILARINA ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 1, 93 - 108, 12.06.2015

Hakan Ayvacı Dilek Özbek

Öz

Bu araştırmanın amacı FTT dersi kapsamında yapılan uygulamaların öğretmen adaylarının bilimin doğasını algılama düzeylerindeki değişime etkisini incelemektir. Bu çalışma 2011-2012 eğitim öğretim yılı bahar döneminde 30 fen bilimleri öğretmen adayıyla Fen Teknoloji Toplum dersi kapsamında yürütülmüştür. Öğretmen adaylarının bilimin doğasının unsurlarını algılama düzeylerindeki değişimi incelemek amacıyla VOSTS anketi ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Fen Teknoloji Toplum dersi kapsamında 14 hafta boyunca fen bilimlerinin temel konuları hakkındaki güncel bilgiler ve sosyobilimsel boyutları ele alınmıştır. Veriler SPSS 15.0 istatistik programıyla Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre FTT dersi kapsamında yapılan uygulamaların öğretmen adaylarının bilimin doğasının değişebilirlik, öznellik, deneye dayalı olması, gözlem ve çıkarım, hayal gücü ve yaratıcılık, sosyal ve kültürel unsurlarını algılama düzeylerini geliştirmede önemli bir etkisi olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilimin Doğası Öğretimi, Fen Teknoloji Toplum, Fen Bilimleri Öğretmen Adayı

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F. & Lederman, N. G. (2000). Improving science teachers' conceptions of nature of science: A critical review of the literature, International Journal of Science Education, 22(7), 665-701.
• Aikenhead, G. S., Ryan, A. G., & Fleming, R. W. (1989). Views on science-technology-society (form CDN. mc. 5). Saskatoon, Canada: Department of Curriculum Studies, University of Saskatchewan.
• Akçay, B. & Koç, Işıl. (2009). Inservice Science Teachers’ Views About The Nature Of Science. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 1-11
• Akerson, V. L., Cullen, T. A. & Hanson, D. L. (2009). Fostering a community of practice through a professional development program to ımprove elementary teachers’ views of nature of science and teaching practice, Journal of Research in Scıence Teaching 46 (10), 1090–1113
• Akerson, V. L., & Abd-El-Khalick, F. (2005). How should ı know what scientists do?-ı am just a kid: fourth-grade students’ conceptions of nature of science, Journal of Elementary Science Education, 17(1), 1-11.
• Akgul, E. M. (2004). Teaching Scientific Literacy through a Science Technology and Society Course: Prospective Elementary Science Teachers' Case. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(4), 58-61.
• Allchin, D., Andersen, H. M., & Nielsen, K. (2014). Complementary approaches to teaching nature of science: Integrating student inquiry, historical cases, and contemporary cases in classroom practice. Science Education, 98(3), 461-486.
• American Association for The Advancement of Science [AAAS] (2015). Project 2061 Report. New York: Oxford University Press.
• Apaydın, Z. ve Sürmeli, H. (2006). Üniversite öğrencilerinin evrim teorisiyle ilgili tutumları, Ö. Genç, (Ed.), Evrim, Bilim ve Eğitim. Nazım Kitaplığı, İstanbul.
• Arık, S. (2010). Geniş etkili güncel olayların öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki görüşlerine etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aslan, O. 2009. Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri ve bu görüşlerin sınıf uygulamalarına yansımaları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ayar, M.C. (2007). Fen-Teknoloji-toplum dersinin fen bilgisi öğretmeni adaylarının bilimin doğasına ilişkin görüşlerine etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ayvacı, H. Ş. (2007). Bilimin doğasının sınıf öğretmeni adaylarına kütle çekim konusu içeriğinde farklı yaklaşımlarla öğretilmesine yönelik bir çalışma. Yayımlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ayvacı H.Ş. ve Er-Nas S. (2012). Yeni yapılandırılmış çoklu birleştirilmiş yöntemle bilimin doğasının unsurlarını öğretmeye yönelik bir çalışma, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 103-121.
• Ayvacı, H. Ş. Ve Özbek, D. (2014). Okul öncesi dönemde bilimin doğasının öğretimi M. Metin ve Ç. Şahin (Ed.). Örnek uygulamalarla okul öncesi dönemde fen eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Buaraphan, K. 2010. Pre-service and In-service Science Teachers’ Conceptions of the Nature of Science, Science Educator, Fall 2010. 19(2), 35-47.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Köklü, N. ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2011). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem A Yayıncılık.
• Çelik, S. & Bayrakçeken, S. (2006). The effect of a ‘science, technology and society’ course on prospective teachers’conceptions of the nature of science. Research In Science & Technological Education, 24 (2), 255–273.
• Celik, S., & Bayrakceken, S. (2012). The Influence of an Activity-Based Explicit Approach on the Turkish Prospective Science Teachers’ Conceptions of the Nature of Science. Australian Journal of Teacher Education, 37(4), 75-95.
• DeBoer, G. E. (2000). Scientific literacy: Another look at its historical and contemporary meanings and its relationship to science education reform. Journal of research in science teaching, 37(6), 582-601.
• Deng, F., Chen, D. T., Tsai, C. C., & Chai, C. S. (2011). Students' views of the nature of science: A critical review of research. Science Education, 95(6), 961-999.
• Doğan Bora, N. (2005). türkiye’deki ortaöğretim fen branşı öğretmen ve öğrencilerinin bilimin doğası hakkında görüşlerinin araştırılması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Irwin, A. R. (2000). Historical case studies: teaching the nature of science in context. Science Education. 84, 5–26.
• Khishfe, R. (2008). The development of seventh graders’ views of nature of science, Journal of Research in Scıence Teaching. 45(4), 470–496.
• Khishfe, R. (2012). Relationship between nature of science understandings and argumentation skills: a role for counterargument and contextual factors. Journal of Research in Science Teaching, 49(4). 489–514
• Khishfe, R. & Abd-El-Khalick, F. (2002). Influence of explicit and reflective versus ımplicit ınquiry-oriented ınstruction on sixth graders’ views of nature of science. Journal of Research In Science Teaching, 39 (7), 551-578.
• Khishfe, R. & Lederman, N. G. (2006). Teaching nature of science within a controversial topic: integrated versus nonintegrated. Journal of Research In Science Teaching, 43, 395–418.
• Küçük, M. (2006). Bilimin doğasını ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine öğretmeye yönelik bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Küçük, M. (2008). Improving preservice elementary teachers' views of the nature of science using explicit-reflective teaching in a science, technology and society course. Australian Journal of Teacher Education, 33(2), 16-40.
• Küçükoğuz-Esmer, F. (2011). Bilimin doğası boyutları açısından 9. sınıf kimya kitaplarının incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Liu, S. Y., &Lederman, N. G. (2002). Taiwanese students’ views of nature of science. School Science and Mathematics, 102(3), 114-122.
• Lederman, N. G. (1992). Students’ and teachers’ conceptions of the nature of science: a review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331-359.
• Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Schwartz, R. (2002). Views of nature of science questionnaire: toward valid and meaningful assessment of learners’ conceptions of nature of science, Journal of Research İn Science Teaching, 39(6), 497-521.
• Mccomas, W. F. (1998). The principal elements of the nature of science: dispelling the myths. The Nature of Science in Science Education. Kluwer Academic Publishers. Printed in Netherlands.
• McDonald, C. V. (2010). The influence of explicit nature of science and argumentation instruction on preservice primary teachers' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(9), 1137-1164.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özcan, M. B. (2009). Tarihsel yaklaşımın 7. sınıf öğrencilerinin bilimin doğasıyla ilgili görüşlerini geliştirmeye etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Özyeral-bakanay, ç. d. (2008). Biyoloji öğretmen adaylarının evrim teorisine yaklaşımları ve bilimin doğasına bakış açıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Palmquist, B. C. & Finley, F. N. (1997). Preservice teachers’ views of the nature of science during a postbaccalaureate science teaching program. Journal of Research in Science Teaching. 34(6), 595-615.
• Sadler, T., Chambers, W. & Zeidler, D., (2004). Student conceptualizations of the nature of science in response to a socioscientific issue, International Journal of Science Education, 26(4), 387-409.
• Schwartz, R. S., Lederman, N. G., & Crawford, B. (2004). Developing views of nature of science in an authentic context: an explicit approach to bridging the gap between nature of science and scientific inquiry, Science Education, 88, 610-645.
• Sorensen, P., Newton, L., & McCarthy, S. (2012). Developing a science teacher education course that supports student teachers’ thinking and teaching about the nature of science. Research in Science & Technological Education, 30(1), 29-47.
• Tatar, E., Karakuyu Y. ve Tüysüz, C. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğası kavramları: teori, yasa ve hipotez, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 363 – 370.
• Yalvac, B., Tekkaya, C., Cakiroglu, J., & Kahyaoglu, E. (2007). Turkish pre‐service science teachers’ views on science–technology–society issues. International Journal of Science Education, 29(3), 331-348.