Stratejik Yönetim Araştırmalarında Türkiye Kapsamı: 2000-2015 Döneminde Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik İncelemesi

Yıl 2018, Cilt: 29 Sayı: 84, 79 - 92, 06.07.2018

Duygu Toplu Yaşlıoğlu Arzu İnan Aytuğ Sözüer

Öz

Bu çalışma, işletmelerde stratejik yönetim alanında yakın geçmişte yayınlanmış ve araştırma kapsamında Türkiye olan makalelerin bibliyometrik analizini içermektedir. Alan yazınında belirli bir ülke kapsamını irdeleyen son dönem araştırmalarının çeşitli nicel ölçütlerle değerlendirilmesi sayesinde, stratejik yönetim araştırmalarında bağlama ilişkin olası bir örüntünün tespit edilmesi hedeflenmektedir. İncelenen eserler, Web of Science SSCI’da (Social Sciences Citation Index [Sosyal Bilimler Atıf Dizini]) yer alan dergilerde 2000-2015 yıllarında yayınlanmış makalelerden derlenmiştir. Tespit edilen 126 makale; yayın yılı, yazar sayısı ve yazarların ilişkili oldukları kurumlar, araştırma yöntemleri, örneklem grubu, kuram ve uygulamaya yönelik çıkarımları ile aldıkları atıf sayılarına göre değerlendirilmiştir. Öne çıkan bulgular; yıllara göre ortalama yayın sayılarında bariz bir değişimin gözlenmediği, örneklem gruplarının imalat sektörlerindeki işletmelere yoğunlaştığı ve stratejik yönetim gibi uygulama ağırlıklı bir alanda, yöneticilere dönük içgörülerin pek çok eserde doyurucu olmadığı şeklindedir. Bu çalışmanın Türkiye bağlamına özgü durumlar ile işletme stratejileri arasındaki ilişkileri keşfedecek ileriki araştırmalara zemin oluşturması beklenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Stratejik yönetim, Literatür taraması, Bibliyometrik inceleme, Türkiye

Turkey in the Scope of Strategic Management Research: A Bibliometric Analysis of Articles Published During 2000–2015

Öz

This study involved a bibliometric analysis of recently published business strategy articles that cover Turkey in their research scope. By evaluating the coverage of a country in latest research, this analysis aims to detect a probable contextual pattern in relevant literature. In this study, articles published during the period 2000–2015, obtained from journals indexed in the Web of Science Social Sciences Citation Index (SSCI), were reviewed. A compilation of 126 articles were assessed in terms of publication years, number of authors and their affiliated institutions, research methods, sampling groups, theoretical and managerial implications, and the number of other studies citing these articles. The notable findings are as follows: the average number of articles per year did not change significantly; the studies mostly utilized manufacturing firms as their sampling group; and the managerial insights of many studies were not intellectually satisfactory. This study could be valuable as a reference for future studies that aim to explore the relationships between Turkey’s distinctive environmental conditions and business strategy. 

Anahtar Kelimeler

Strategic management, Literature review, Bibliometric analysis, Turkey

Kaynakça

• Ak, M. Z. ve Gülmez, A. (2006). Türkiye’nin uluslararası yayın performansının analizi. Akademik İncelemeler Dergisi, 1(1), 25–43.
• Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım (Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Al, U. (2008). Bilimsel yayınların değerlendirilmesi: h-endeksi ve Türkiye’nin performansı. Bilgi Dünyası, 9(2), 263–285.
• Alkan, G. ve Özkaya, H. (2015). Türk muhasebe ve finans yazınının SSCI’da 20 yılı. Journal of Accounting & Finance, 66, 175–192.
• Altinay, L., Brookes, M., Madanoglu, M., & Aktas, G. (2014). Franchisees’ trust in and satisfaction with franchise partnerships. Journal of Business Research, 67(5), 722–728. doi: 10.1016/j. jbusres.2013.11.034
• Athreye, S., Tuncay-Celikel, A., & Ujjual, V. (2014). Internationalisation of R&D into emerging markets: Fiat’s R&D in Brazil, Turkey and India. Long Range Planning, 47(1-2), 100–114. doi: 10.1016/j.lrp.2013.10.003
• Barca, M. (2005). Stratejik yönetim düşüncesinin evrimi: Bilimsel bir disiplinin oluşum hikayesi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 7–38. Barca, M. ve Hızıroğlu, M. (2009). 2000‟li yıllarda Türkiye’de stratejik yönetim alanının entelektüel yapısı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 113–148.
• Barca, M. (2018). Prof. Dr. Mehmet BARCA’dan editöre mektup. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 3–4.
• Duman, Ş. A., Kalemci, R. A. ve Çakar, M. (2005). Türkiye’de stratejik yönetim alanının kapsamını belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 57–72.
• Erdem, F. (2009). Örgütsel davranış araştırmalarında niş alanlar nasıl belirleniyor? Ulusal yönetim ve organizasyon kongresi yazını üzerine kısa bir değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 65–78.
• Gülgöz, S., Yedekçioglu, Ö., & Yurtsever, E. (2002). Turkey’s output in social science publications: 1970-1999. Scientometrics, 55(1), 103–121.
• Hancıoğlu, Y. ve Tekin, E. (2017). Ulusal işletmecilik ile ulusal yönetim ve organizasyon kongrelerinde yayımlanan araştırmaların bibliyometrik profili: Stratejik yönetim yazını üzerine bir inceleme [16. UİK Özel Sayısı]. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 10(16), 87–100.
• Karabag, S. F., & Berggren, C. (2014). Antecedents of firm performance in emerging economies: Business groups, strategy, industry structure, and state support. Journal of Business Research, 67(10), 2212–2223.
• Koontz, H. (1961). The management theory jungle. The Journal of the Academy of Management, 4(3), 174–188.
• Koyuncu, S. C. (2015). Örgütsel davranış alanında odaklanılan konular ve kullanılan yöntemler: 2010-2015 yılları ulusal işletmecilik kongre bildirileri üzerine bir inceleme. İş ve İnsan Dergisi, 2(2), 127–135.
• Kutanis, R. Ö., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007, Mayıs). Nitel araştırmanın dayanılmaz hafifliği-2: İdealler ve gerçekler. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde sunulan bildiri, Sakarya.
• Martin, L. A. G., Madhok, A., & Sanchez, M. A. (2014). The evolution of strategic management research: Recent trends and current directions. Business Research Quarterly, 17, 69–76.
• Özen, Ş. (2002). Türkiye’deki örgütler/yönetim araştırmalarında törensel görgülcülük sorunu. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 187–213.
• Özen, Ş. (2000). Türk yönetim/organizasyon yazınında yöntem sorunu: Kongre bildirileri üzerine bir inceleme. DAÜ Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 89–118.
• Özen, Ş. ve Kalemci, A. (2009). Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nin doğuşu, kurumsallaşması ve alana etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 79–112.
• Pamuk, G., Erkut, H., Ülegin, F., Ülegin, B., Akgüç, Ö., Alpay, Y. ve Koşma, H. (1997). Stratejik yönetim ve senaryo tekniği. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
• Sarvan, F., Arıcı, E. D., Özen, J., Özdemir, B. ve İçigen, E. T. (2003). On stratejik yönetim okulu: Biçimleşme okulunun bütünleştirici çerçevesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 6, 73–122.
• Semerciöz, F. ve Dikmenli, O. (2005). Yönetim alanında yapılan doktora tezleri üzerine bir araştırma: 1995-2004 arasındaki durum. 13. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 79–81). Marmara Üniversitesi.
• Şakar, G. D. ve Cerit, A. G. (2013). Uluslararası alan indekslerinde Türkiye pazarlama yazını: Bibliyometrik analizler ve nitel bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 37–62.
• Tonta, Y. ve İlhan, M. (1997). Sosyal bilimlerde Türkiye’nin dünyadaki yeri. Türk Psikoloji Dergisi, 12(40), 67–75. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. (2016). Bilim dallarına göre dünya, ülkeler ve gruplara ait veriler: Temel bilimler (2010-2015). http://cabim.ulakbim.gov.tr/wp-content/ uploads/sites/4/2016/08/D%C3%BCnya-%C3%9Clkeler-ve-Gruplar-Bilimsel-Yay%C4%B1nSay%C4%B1s%C4%B1-Temel-Bilimler-2016.pdf adresinden edinilmiştir.
• Tjemkes, B. V., Furrer, O., Adolfs, K., & Aydinlik, A. Ü. (2012). Response strategies in an international strategic alliance experimental context: Cross-country differences. Journal of International Management, 18(1), 66–84.
• Umut Zan, B. (2012). Türkiye’de bilim dallarında karşılaştırmalı bibliyometrik analiz çalışması (Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Üsdiken, B. ve Erden, Z. (2002). 1990’lı yıllarda Türkiye’de yönetim alanı: Disiplinin yapısı ve yaklaşımlar. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 91–112.
• Yozgat, U. ve Kaplan, N. (2008). Yönetim ve organizasyon kongrelerinde sunulan bildirilerin bibliyometrik profili: Örgüt teorisi ve örgütsel davranış bildirileri üzerine bir araştırma. 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s. 409–416). İstanbul Kültür Üniversitesi.