Bu makale, Fazlullah Esterâbâdî (ö. 1394) tarafından yazılmış olan Hurufiliğin temel metni Câvidân-nâme’de geçen dairevî şekilleri açıklamayı amaçlamaktadır. Makalede öncelikle Câvidân-nâme’nin dört nüshasında geçen toplam sekiz farklı dairesel şekil Arapça tercümeleriyle birlikte verilmiştir. Bu dairelerde yazılmış olan ibareler Hurufi felsefesine göre açıklandıktan sonra Hurufi düşünürler tarafından bunların nasıl yorumlandığı gösterilmiştir. Son olarak da bu çizimler geleneksel kozmoloji ilmi açısından değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Makale, Fazlullah’ın geleneksel kozmoloji ile Hurufi felsefesini nasıl bağdaştırdığını göstermektedir. Fazlullah ve talebeleri bu çizimlerde ve yorumlarında görüleceği gibi varlığın merkezine “insan”ı koymuşlar ve bu inancı kozmoloji yorumlarıyla desteklemişlerdir. Daha önce Câvidân-nâme ve bu eserde geçen şekiller yayınlanmamış ve tahlil edilmemiştir. Bu dairevi şekillerin yorumu Hurufilik üzerine yapılacak araştırmalar için daha sağlam bir zemin sağlamanın yanında geleneksel kozmoloji araştırmaları için de yeni bir perspektif sunacaktır.
Hurufilik Câvidân-nâme-yi Kebîr Fazlullah Esterâbâdî İlm-i Felek Hamza Bey
،يدابارتسلأا هللا لضفل همان نادواج باتک يف ةيرئادلا لاکشلأا حرش وه ثحبلا اذه نم فدهلا نإ همان نادواجل تاطوطخملا فلتخم نم ةيرئادلا لاکشلأا مدقن .يرجهلا نماثلا نرقلا يف ةيفورحلا سسؤم لاکشلأا هذه تارقفل نييفورحلا حورش یلإ قرطتن مَّثَ نمو ،اهلسلستو اهتاقايس حرشو تارابعلا رکذ عم هذه ترهظأ .ثحبلا جئاتن عم هتنراقمو يديلقتلا كلفلا مَّلع روطت يف ثحبن ،ةياهنلا يفو .اهتادرفمو حورش لضفبو ،هيلع هتفسلف قيبطت یلع زکرو ،هتفسلف عم يديلقتلا كلفلا مَّلع عمج هللا لضف نأ ةساردلا يف عقي ناسنلإا نأ نوري نييفورحلا نأ ةساردلا رهظتو .رثكأ لاکشلأا هذه يناعم تلجنا نييفورحلا زيح يف اهتاحورشو ،ةيسرافلا ةيناجرجلا ةجهللاب تبتک يتلا همان نادواج تيقب .مَّلاعلاو قلخلا زکرم نکميس لاقملا اذه نأو ،لاکشلأا هذه ةسارد تبنجت ةيفورحلا تلوانت يتلا ثوحبلاو ،تاطوطخملا كلفلا مَّلع ثوحبل یرخأ رظن ةهجو يطعيو ،ةيفورحلا ةفسلفل لمشأو قمعأ ةسارد ءارجإ نم نيثحابلا .اهريغ عم اهتنراقمو يديلقتلا
،یربکلا همان نادواج ،ةيفورحلا ،يدابارتسلأا هللا لضف كلفلا مَّلع كيب ةزمح
This article aims to discuss the meaning of the circular drawings in Hurufism’s founding text, Jāvdānnāma, written by Fażlallāh Astarābādi (d. 1394), the founder of Hurufism. By closely reading four distinct manuscripts of Jāvdānnāma, I list all eight circular drawings in the manuscripts with Arabic translations in this article. I then introduce the Ḥurūfī doctrine and discuss how the medieval and early modern Ḥurūfīs interpreted and discussed them. Finally, through a discussion of traditional medieval cosmology, I put the circular drawings in their proper context. This article demonstrates how Fażlallāh merged traditional cosmological knowledge with Hurufi philosophy. Through these circular drawings, Fażlallāh and his disciples clearly positioned human beings (adam) at the center of creation and supported this belief through their interpretation of cosmology. Neither Jāvdānnāma nor its interpretations nor the circular drawings have been published or studied in depth. The interpretation of these circular drawings not only provides a foundation for future research on Hurufi doctrines but also provides a new perspective for traditional cosmological studies.
Hurufism Jāvdānnāma-ye Kabīr Fażlallāh Astarābādī Cosmology Hamza Beg
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Tasavvuf |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Eylül 2024 |
Gönderilme Tarihi | 31 Aralık 2023 |
Kabul Tarihi | 31 Temmuz 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 14 Sayı: 2 |