FAZLA KİLOLU VE ŞİŞMAN KADINLARDA BOY UZUNLUĞUNUN RİSK GÖSTERGELERİ İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2005, Cilt: 68 Sayı: 1, 9 - 13, 04.11.2011

Vakur Akkaya Vakur Akkaya At All. Ayşe Çıkım Sertkaya Neşe Özbey Yusuf Orhan

Öz

Amaç: Kısa boy bazı kardiyovasküler risk faktörleri ile ilişki göstermektedir. Bu çalışma fazla kilolu ve şişman kadınlarda boy uzunluğu ile çeşitli kardiyovasküler risk faktörleri arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla gerçekleştirildi. Gereç ve yöntem: Beden kitle indeksi 25-67 kg/m2 arasında değişen 3665 fazla kilolu ve şişman kadında boy ile serum glukoz, ürik asit, total ve HDL-kolesterol, trigliserit, insülin, HOMA (homeostasis model assessment), sistolik ve diyastolik damar basıncı arasındaki ilişki, korelasyon analizi ve boy uzunluğuna göre ayrılmış dört grupta ANOVA, eşlenmemiş seri t-testi ve ki-kare testi ile araştırıldı. Bulgular: Olgularda boy uzunluğu ile ağırlık ve HDL kolesterol arasında anlamlı pozitif, boy uzunluğu ile yaş, beden kitle indeksi, glukoz, kolesterol, trigliserit, maksimum ve minimum damar basıncı ve bel-kalça oranı arasında anlamlı negatif ilişkiler bulundu. Boy ile ürik asit, insülin ve HOMA arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Boy uzunluğuna göre dört gruba ayrılan olgularda ANOVA ile yaş, ağırlık, beden kitle indeksi, glukoz, maksimum ve minimum damar basıncı, kolesterol, trigliserit ve bel kalça oranı açısından gruplararası anlamlı farklar bulundu. Vakalarda çeyrek gruplar arasında diabetes mellitus, hipertansiyon, hiperkolesterolemi ve abdominal şişmanlık varlığı bakımından anlamlı farklılık bulundu. Aksine hipertrigliseridemi ve HDL-kolesterol düşüklüğü varlığı açısından anlamlı bir fark saptanmadı. Sonuç: Bulgularımız, fazla kilolu ve şişman kadınlarda kısa boyun hiperglisemi, hipertansiyon ve hiperkolesterolemi gibi tablolar birlikte olabileceğini desteklemektedir. Bu nedenle kısa boylu ve fazla kilolu veya şişman olan kadınlar kardiyovasküler risk varlığı bakımından daha yakından izlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Boy uzunluğu, fazla kiloluluk, kısa boy, şişmanlık

Kaynakça

• Anastasiou E, Alevizaki M, Grigorakis SJ, Philippou G, Kypri- anou M, Souvatzoglou A. Decreased stature in gestational diabe- tes mellitus. Diabetologia 1998; 41: 997 – 1001.
• Armitage P, Berry G. Statistical Methods in Medical Research, Blackwell, Oxford, 2.Baskı, 1987.
• Barker DJ, Hales CN, Fall CH, Osmond C, Phipps K, Clark PM. Type 2 (non-insulin dependent) diabetes mellitus, hypertension and hyperlipidemia (syndrome X). Relation to reduced fetal growth. Diabetologia 1993; 36: 62-67.
• Branchtein L, Schmidt MI, Matos MC, Yamashita T, Pousada JM, Duncan BB. Short stature and gestational diabetes in Bra- zil. :Brazilian Gestational Diabetes Study Group. Diabetologia 2000; 43: 848-851.
• D’Avanzo B, La Vecchia C, Negri E: Height and the risk of acu- te myocardial infarction in Italian women. Soc Sci Med 1994; 38: 193-196.
• Davey-Smith G, Hart C, Upton M, Hole D, Gillis C, Watt G, Hawthorne V. Height and risk of death among men and women. Aetiological implications of associations with cardiorespiratory disease and cancer mortality. J Epidemiol Commun Health 2000; 54: 97-103.
• Despres JP, Prud’homme D, Pouliot MC, Tremblay A, Bouchard C. Estimation of deep abdominal adipose tissue accumulation from simple anthropometric measurements in men. Am J Clin Nutr 1991; 54: 471-477.
• Forsen T, Eriksson J, Qiao Q, Tervahauta M, Nissinen A, Tuomi- lehto J. Short stature and coronary heart disease. A 35 year fol- low up of the Finnish cohorts of the seven countries study. J In- tern Med 2000; 248: 326-332.
• Haffner SM, Stern MP, Hazuda HP, Pugh J, Patterson JK. Do up- per body and centralized adiposity measure different aspects of regional body fat distribution? Relationship to non-insulin de- pendent diabetes mellitus, lipids and lipoproteins. Diabetes 1987; 36: 43-51.
• Han TS, Feskens EJ, Lean ME, Seidell JC. Associations of body composition with type 2 diabetes mellitus. Diabet Med 1998; 15: 129-135.
• Houmard JA, Wheeler WS, McCammon MR, Well JM, Truitt N, Hamad SF, Holbert D, Israel RG, Barakat HA. An evaluation of waist to hip ratio measurement methods in relation to lipid and carbonhydrate metabolism in men. Int J Obes 1991; 15: 181- 188.
• Hsieh SD, Yoshinaga H. Do people with similar waist circumfe- rence share similar health risks irrespective of height? Tohoku J Exp Med 1999; 188: 55-60.
• Hsieh SD, Yoshinaga H, Muto T. Waist to height ratio. A simp- le and practical index for assesing central fat distribution and me- tabolic risk in Japanese men and women. Int J Obes Relat Me- tab Disord 2003; 27: 610-616.
• Jang HC, Min HK, Lee HK, Cho NH, Metzger BE. Short statu- re in Korean women. A contribution to the multifactorial predis- position to gestational diabetes mellitus. Diabetologia 1998; 41: 778-783.
• Kannam JP, Levy D, Larson MG, Wilson PW. Short stature and risk for cardiovascular disease morbidity and mortality. The Fra- mingham Heart Study. Circulation 1994; 90: 224-227.
• Kopuz K, Özbey N, Kazancıoğlu R, Orhan Y. Şişman kadınlar- da kardiyovasküler riskin saptanmasında bel çevresi/boy oranı düzeyleri. Ist Tıp Fak Mecm 2000; 63: 256-259.
• Kousta E, Lawrence NJ, Penny A, Millauer BA, Robinson S, Johnston DG, McCarthy MI. Women with a history of gestati- onal diabetes of European and South Asian origin are shorter than women with normal glucose tolerance in pregnancy. Diabet Med 2000; 17: 792-797.
• Morris JN, Kagan A, Pattison DC, Gardner MJ. Incidence and prediction of ischaemic heart disease in London busmen. Lancet 1966; 2: 553-559.
• Nie NH, Hull CM, Jenkins JG, Steinbrennar K, Benta DM. Sta- tistical Package of the Social Sciences, McGraw Hill, New York, 2.Baskı, 1975.
• Njolstad I, Arnesen E, Larsen PGL. Body height, cardiovascular risk factors and risk of stroke in middle aged men and women. A 14 year follow-up of the Finnmark study. Circulation 1996; 94: 2877-2882.
• Norusis MJ. SPSS/PC+ for the IBM PC/XT/AT. SPSS Inc, Chi- cago, 1986
• Olatunbosun ST, Bella AF. Relationship between height, gluco- se intolerance and hypertension in an urban African black adult pqopulation. A case for the "thrifty phenotype" hypothesis. J Natl Med Assoc 2000; 92: 265-268.
• Rich-Edwards JW, Manson JE, Stampfer MJ, Colditz GA, Wil- lett WC, Rosner B, Speizer FE, Hennekens CH: Height and the risk of cardiovascular disease in women. Am J Epidemiol 1995; 142: 909-917.
• Rich-Edwards JW, Stampfer MJ, Manson JE, Rosner B, Han- kinson SE, Colditz, GA, Willett WC, Hennekens CH. Birth weight and risk of cardiovascular disease in a cohort of women followed up since 1976. BMJ 1997; 315: 396-400.
• Özbey N, Molvalılar S, Sencer E, Orhan Y. Şişman kadınlarda metabolik risk göstergesi olarak boy uzunluğunun değeri. Ist Tıp Fak Mecmuası 2001; 64:69-73.
• Seidell JC, Björntorp P, Sjöström L, Sannerstedt R, Krotkiewski M, Kvist H. Regional distribution of muscle fat mass in men. New insight into the risk of abdominal obesity using computed tomography. Int J Obes 1989; 13: 289-295.
• Sichieri R, Siqueira KS, Pereira RA, Ascherio A. Short stature and hypertension in the city of Rio de Janeiro, Brazil. Public He- alth Nutr 2000; 3: 77-82.
• Smith GD, Shipley MJ, Rose G. Magnitude and causes of soci- oeconomic differentials in mortality. Further evidence from the Whitehall Study. J Epidemiol Commun Health 1990; 44: 265- 270.
• Wamala SP, Mittleman MA, Horsten M, Schenck-Gustafsson K, Orth-Gomer K. Short stature and prognosis of coronary heart di- sease in women. J Intern Med 1999; 245: 557-563.