YANIK TRAVMALARINDA HAYATİ TEHLİKE KARARINA YENİ YAKLAŞIM

Yıl 2008, Cilt: 71 Sayı: 1, 1 - 4, 14.11.2011

Eyüp Kandemir Şebnem Korur Fincancı Burhan Özalp Kadir Aksu Recep Güloğlu Haluk İnce At All.

Öz

Amaç: Adli olgularda, travmanın ağırlığını belirten en önemli kriter olan, “hayati tehlike” kavramının tespiti çok önemlidir. Hayati tehlikenin doğru olarak belirlenmesi mağdurun tedavisi kadar önemlidir. Yanık nedenli travma olgularında II. derece %20, III. derece %10 dan fazla yanık hayati tehlike kapsamında değerlendirilmektedir. Çalışma bildirilen bu yanık yüzde değerlerinin, hayati tehlike kavramını ne ölçüde karşıladığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve yöntem: Çalışma 14.10.2004 (Yanık Ünitesinin Açılma Tarihi) ile 31.12.2006 tarihleri arasında, tanımlayıcı epidemiyolojik yöntemle, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Acil Cerrahi Servisi Yanık Ünitesine gelen tüm olgular değerlendirilerek gerçekleştirilmiştir. Olguların sosyo-demografik özelikleri (cinsiyet, yaş, yaşadığı yer, sağlık güvencesi, mesleği) ile yanığa ait klinik özelliklerini ortaya koyan (yanık türü, derecesi, yüzdesi) kriterlerin araştırılması ile yapılmıştır. Bulgular: Olguların %69,5 (n: 89) u erkek, %30,5 (n:39) u kadındır. Yaş ortalaması 15,33 + 18,2 (R:0-81) ortanca yaş 5 olarak bulunmuştur. Olguların %53,5 (n:68) inde yanığın sıcak su ile haşlanma sonucunda meydana geldiği; %28,3 (n:36) ünde alev yanığı olduğu belirlenmiştir. Olguların %85,2 (n: 109) sinde I-II derece yanık; %14,80 (n:19) inde II-III derece yanık olduğu belirlenmiştir. Olguların %19,5 (n:25) inin öldüğü, %80,5 (n:103) inin ise salah ya da şifa ile taburcu edildiği bulunmuştur. Yanık yüzdesi %20 nin altında olan olgularda %1,3 (n:1) oranında, %20 ve üzerinde hesaplanan olgularda %49,0 (n=24) oranında ölüm görülmüştür (P=0,0001). Sonuç: Yanık yüzdelerinde verilen hayati tehlike kavramının hem klinik hem de istatistiksel olarak anlamlı olduğunu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yanık, hayati tehlike, adli olgu, yanık derecesi, yanık yüzdesi

Kaynakça

• Arısoy Y, Özkara E, Vayvada H, Can İ.Ö, Demirören C, Ye- mişcigil A. Yanıkların Medikolegal Değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni 2001; 6:14-17.
• Aykaç M. Adli Tıp. Nobel Tıp Kitapları, 1993; 171.
• Elmas I, Ince H, Tümer AR . Travmada Adli Sorumluluk, Travma ve Resusitatiyon, Kursu Kitabı ed. K, Taviloglu, C. Ertekin, R. Güloğlu 2006; ss 223-229.
• Ertekin C, Yanıklar, Travma ve Resusitasyon Kursu kitabı, ed. K. Taviloglu, C. Ertekin, R. Güloğlu, 2001; ss 161-174.
• Gök Ş. Yaralar. Adli Tıp, Filiz Kitabevi, İstanbul 1991; s. 230.
• Guloglu R, Yanıklar, Eds. Ertekin C, Taviloglu K, Guloglu R, Genel Cerrahi Ders Kitabı, Istanbul Universitesi Istan- bul Tıp Fakultesi Yayınları, 2005; ss 283-297.
• Güloglu R, Yorgancı K, Karcıoğlu Ö. Yanık ve Donuk. Trav- ma ve Resüsitasyon Kursu Kitabı Bl.12, Taviloğlu K, Erte- kin C, Güloğlu R. Logos Yayıncılık 2006; s 155.
• Ince H, Kandemir K, İnce N, Fincanci S, Guloglu R, Yanık- lar ve Hayati Tehlike, Adli Tıp Kongresi 16-19 Haziran 2006 Konya; Kongre Kitabı; ss 125-126.
• Jackson LL. Non fatal occupational injuries and illnesses tre- ated in hospital emergency department in the United States. Inj Prev 2001;7:121-126.
• Jenkins JL, Braen GR. Burns, Heat Ilness and Cold Exposu- re. In Manual of Emergency Medicine. Lipincott Willi- ams&Wilkins 2005; 479-492.
• Nieminen S, Nurmi M, Isberg U. Hand injuries in Finland. Scand J Plast Reconstr Surg 1981; 15:57-60.
• Polat O, İnanıcı MA, Aksoy E. Yaralar. Adli Tıp Ders Kita- bı. Nobel Tıp Kitapevi 1997; s. 175.
• Sorock GS, Lombardi DA, Hauser RB, Eisen EA. Acute tra- umatic occupational hand injuries: Type, location, and, se- verity. J Occup Environ Med 2002; 44:345-351.
• Tintinalli JE, Kelen GD, Stapczynski JS,eds. A study guide in emergency medicine, 5th .ed, North Carolina, American College of Emergency Physicians, McGraw-Hill, 2000.
• V. Adli Tıp Günleri, Paneller: Hayati Tehlike, Adli Tıp Ku- rumu Yayınları, 1986.
• Yaralama suçlarının adli tıbbi açıdan değerlendirilmesi, Ad- li Tıp Kurumu Yayınları-16, 2007; ss 155-195.