AKCİĞER TÜBERKÜLOZU TANISINDA AÇLIK MİDE SUYU YAYMA VE KÜLTÜR İNCELEMESİNİN ETKİNLİĞİ

Yıl 2007, Cilt: 70 Sayı: 2, 29 - 33, 14.11.2011

Oğuzhan Okutan Ogün Sezer Faruk Çiftçi Erkan Bozkanat Tayfun Çalışkan Zafer Kartaloğlu Dilaver Taş At All.

Öz

Amaç: Araştırmamızda balgam yayma pozitif hastalar ile yeterli veya hiç balgam çıkaramayan akciğer tüberkülozlu hastalardan alınan açlık mide suyunun (AMS) tanısal duyarlılığını ortaya koymaya çalıştık. Gereç ve yöntem: Balgam yaymada en az iki kez tüberküloz basili saptanan veya radyolojik ve klinik olarak akciğer tüberkülozu şüphesi olan ve bir kez yayma pozitifliği saptanan 29 akciğer tüberkülozlu hastadan bir kez AMS alındı ve asiderezistan basil (ARB) incelemesi yapıldı ve kültüre ekildi. Yeterli veya hiç balgam çıkaramayan 134 hastadan bir kez AMS alındı. Bu hastalarda da ARB incelemesi yapıldı ve kültüre ekildi. Bulgular: Radyolojik yaygınlık arttıkça etkeni mikroskopik olarak gösterme ve/ veya kültürde üretme olasılığı artmaktadır (p = 0,0001, r = -0,60). Ancak kavite olup olmaması ile basil elde etme arasında bir ilişki saptanamamıştır (p = 0,317, r = 0,239). Balgam yayma pozitifliği altın standart olarak alınan hastalarda, bir kez alınan AMS yayma duyarlılığı %51,7, kültür duyarlılığı %62 ve toplam duyarlılık %79 olarak bulunmuştur. Klinik ve radyolojik olarak akciğer tüberkülozu şüpheli hastalarda ‘tedaviden tanıya’ kriteri altın standart olarak alındığında AMS yayma duyarlılığı %23,8, kültür duyarlılığı %42,5 ve toplam duyarlılık %47 olarak bulunmuştur. Sonuç: Tüberkülozun kesin tanısı bakteriyolojik olarak konulduğundan dolayı AMS tanıya önemli oranda katkı yapmaktadır. Balgam yayma pozitif hastalarda AMS yayma + kültür duyarlılığı %79 ve yeterli veya hiç balgam çıkaramayan hastalarda AMS yayma + kültür duyarlılığı %47 olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akciğer tüberkülozu, açlık mide suyu, tanı

Kaynakça

• Dickson SJ, Brent A, Davidson RN, Wall R. Comparison of bronchoscopy and gastric washings in the investigation of smear-negative pulmonary tuberculosis. Clin Infect Dis 2003; 37:1649-1653.
• Okutan O, Kartaloglu Z, Kilic E, Bozkanat E, Ilvan A. Diag- nostic contribution of gastric and bronchial lavage examina- tions cases suggestive of pulmonary tuberculosis. Yonsei Med J 2003; 44:242-248.
• Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Türkiye’de Tüberkü- lozun Kontrolü İçin Başvuru Kitabı, T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara 2003.
• Rizvi N, Rao NA, Hussain M. Yield of gastric lavage and bronchial wash in pulmonary tuberculosis. Int J Tuberc Lung Dis 2000; 4:147-151.
• Rossman MD, Oner Eyupoglu AF. Clinical presentation and treatment of tuberculosis. In Fishman AP (ed). Fishman’s Pulmonary Disease and Disorders. Mc Graw Hill. New York, USA, 3rd ed. 1998; pp 2486-2487.
• Saka D, Çalışır HC, Öğretensoy M. The place of gastric la- vage in diagnosis of pulmonary tuberculosis. ERS 8th Annu- al Congress 19-23 September 1998; Geneva, Switzerland, p.1489.
• Sanjay KG, RP Tiwari, Dileep T, Rupinder S, Dolly M, VK Ramnani, GBKS Prasad, Ramesh C, M Fraziano, V Colizzi, Prakash SB. Diagnosis of tuberculosis: Available technologi- es, limitations and possibilities. J Clin Lab Anal 2003; 17:155-163.
• Singh M, Moosa NVA, Kumar L, Sharma M. Role of gastric lavage and broncho-alveolar lavage in the bacteriological di- agnosis of childhood pulmonary tuberculosis. Indian Pediat- rics 2000; 37: 947-951.
• Somoskövi A, Zissel G, Zipfel PF, Ziegenhagen MW, Klauc- ke J, Haas H, Schlaak M, Mullerquernheim J. Different cyto- kine patterns correlate with the extension of disease in pul- monary tuberculosis. Eur Cytokine Net 1999; 10: 135-142.
• Tahaoğlu K, Kızgın O, Karagöz T, Tor M, Partal M, Sadog- lu T. High initial and acquired drug resistance in pulmonary tuberculosis in Turkey. Tuber Lung Dis 1994; 75:324-328.
• Wilcke JT, Kok-Jensen A. Diagnostic strategy for pulmonary tuberculosis in a low-incidence country: Results of chest X- ray and sputum cultured for Mycobacterium tuberculosis. Respir Med 1997; 91:281-285.
• Zar HJ, Hanslo D, Apolles RN, Swingler G, Hussey G. Indu- ced sputum versus gastric lavage for microbiological confir- mation of pulmonary tuberculosis in infants and young children: A prospective study. Lancet 2005; 365:13-34.