MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN RATLARDA CROHN HASTALIĞI MODELİNDE DOKU HASARI, İNFLAMATUAR VE ANTİNFLAMATUAR SİTOKİNLERE ETKİSİ

Yıl 2011, Cilt: 74 Sayı: 4, 59 - 63, 08.02.2012

İbrahim Şenkal Ümit Akyüz Fırat Yalnız Ferda Çiftçi Aysel Yurtsever Cengiz Pata

Öz

Amaç: Mezenkimal kök hücreler (MKH) T hücre oluşumunu ve antijen sunan hücreleri inhibe ederek inflamatuar sitokinlerin
salınımını baskılayarak (IFN-γ, TNF-α) ve antiinflamatuar sitokinlerin (IL-10) salınımını arttırarak immunsupresiv etki
oluşturmaktadırlar. Crohn hastalığında bağırsaklarda oluşan mukozal hasarda ise birçok sitokin sorumlu olmakla birlikte TNF-α
bunlar içerisinde önde gelenlerdendir. Bu çalışmanın amacı MKH lerin Deneysel Kolit modelinde tedavideki yerini belirlemektir.
Gereç ve yöntem: Deneysel kolit oluşturmak için %3 Dekstran sülfat sodyum (DSS) kulllanıldı. Çalışma her grup da 6 sar rat
olmak üzere 7 grup üzerinde yapıldı: Grup 1:SHAM grubu, Grup 2: DSS+ placebo, Grup 3: DSS+ metilprednisolon 1 mg/kg, po,
Grup 4: DSS + mesalazin 100 mg/kg, po., Grup 5: DSS+ MKH,106 hücre/rat, intraperitoneal, Grup 6: DSS + metilprednisolon 1
mg/kg, po + MKH,106 hücre/rat, intraperitoneal, Grup 7: DSS + mesalazin 100 mg/kg, po + MKH, 106 hücre/rat, intraperitoneal.
Gruplar patolojik ve biyokimyasal (TNF, INF IL-10) parametrelerdeki değişimler ölçülerek karşılaştırıldı.
Bulgular: Patolojik değerlendirmede Grup 1, 2 ve 3‘ün ortalama skorlarının Grup 5, 6 ve 7‘nin ortalama skorlarından belirgin
yüksek olduğu gözlendi (p < 0,05). IL-10 düzeyi Grup 1 için 108,33±2,23 pg/ml, Grup 2 için 80,83±3,62 pg/ml olup MKH tedavisi
verilen gruplar olan Grup 5, 6 ve 7 de bu değerler sırasıyla 131,66±3,83 pg/ml, 138,33±3,19 pg/ml ve 115,33±5,21 pg/ml olarak
ölçülmüş olup, bu son üç grup ortalamalarının anlamlı olarak yüksek olduğu gözlendi (p < 0,05). IFN-γ ve TNF-α düzeyleri
açısından gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmadı.
Sonuç: Bu çalışmanın sonucuna göre MKH‘in IL-10 düzeyini yükselterek Crohn hastalığı tedavisinde yeri olabileceği
düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

Mezenkimal kök hücre, inflamatuar barsak hastalıkları

Kaynakça

• Bianco P, Riminucci M, Gronthos S, Robey PG. Bone marrow stem cells: Nature, biology, and potential applications. Stem Cells 2001; 19: 180- 192.
• Campagnoli C, Roberts IA, Kumar S, Bennett PR, Bellantuono I, Fisk NM. Identification of mesenchymal stem/progenitor cells in human firsttrimester fetal blood, liver, and bone marrow. Blood 2001; 98: 2396-2402
• Caplan AI. Mesenchymal stem cells. J Orthop Res 1991; 9: 641-650.
• Colter DC, Class R, DiGirolamo CM, Prockop DJ. Rapid expansion of recycling stem cells in cultures of plasticadherent cells from human bone marrow. Proc Natl Acad Sci USA 2000; 97: 3213-3218.
• Derkx B, Taminiau J, Radema S, Stronkhorst A, Wortel C, Tytgat G, van Deventer S. Tumour necrosis factor antibody treatment in Crohn's disease. Lancet 1993; 342:173-174.
• Devine SM, Cobbs C Jennings M, Bartholomew A, Hoffman R. Mesenchymal stem cells distribute to a wide range of tissues following systemic infusions into nonhuman primates. Blood 2003; 101: 2009-3001.
• Fedorak RW, Empley LR, Walker K. Verapamil alters eicosanoid synthesis and accelerates healing during experimental colitis in rats. Gastroenterology 1992; 102: 1229-1235.
• González MA, Gonzalez-Rey E, Rico L, Büscher D, Delgado M. Adipose-derived mesenchymal stem cells alleviate experimental colitis by ınhibiting ınflammatory and autoimmune responses. Gastroenterology 2009; 136: 978-989.
• Gonzalez-Rey E, Anderson P, González MA, Rico L, Büscher D, Delgado M. Human adult stem cells derived from adipose tissue protect against experimental colitis and sepsis. Gut 2009; 58: 929-939.
• Helm GA, Gazit Z. Future uses of mesenchymal stem cells in spine surgery. Neurosurg Focus 2005; 19:E13.
• Irvine EJ, Farrokhyar F, Swarbrick ET. A critical review of epidemiological studies in inflammatory bowel disease. Scand J Gastroenterol 2001; 36: 2-15.
• Kemp KC, Hows J, Donaldson C. Bonemarrow-derived mesenchymal stem cells. Leuk Lymphoma 2005; 46: 1531- 1544.
• Krabbe C, Zimmer J, Meyer M. Neural transdifferentiation of mesenchymal stem cells-a critical review. APMIS 2005; 113:831-844.
• Le Blanc K, Rıngden O. Immunomodulation by mesenchymal stem cells and clinical experience. Journal of Internal Medicine 2007; 262: 509-525.
• MacDermott RP. Progress in understanding the mechanisms of action of 5- aminosalicylic acid. Am J Gastroenterol 2000; 95: 3343-3345.
• Mary JY, Modigliani R. Development and validation of an endoscopic index of the severity for Crohn's disease: A prospective multicentre study. Groupe d'Etudes Therapeutiques des Affections Inflammatoires du Tube Digestif (GETAID). Gut 1989; 30: 983-989.
• Misiewicz JJ, Lond MB. Controlled trial of sulphasalazine in maintenance therapy for ulcerative colitis. Lancet 1965; 2: 185.
• Moore KL. The developing human: Clinically oriented embriology. In: Moore KL (ed). The Developing Human.WB Saunders, Philadelphia, London, 4th ed. ,1988.
• Munkholm P, Langholz E, Davidsen M, Binder V. Frequency of glucocorticoid resistance and dependency in Crohn's disease. Gut 1994; 35: 360-362.
• Munkholm P. Crohn's disease—occurrence, course and prognosis: An epidemiologic cohort-study. Dan Med Bull 1997; 44: 287-302.
• Pittenger MF, Mackay AM, Beck SC, Jaiswal RK, Douglas R, Mosca JD, Moorman MA, Simonetti DW, Craig S, Marshak DR. Multilineage potential of adult human mesenchymal stem cells. Science 1999; 284: 143-147.
• Rao MS, Mattson MP. Stem cells and aging: expanding the possibilities. Mech Ageing Dev 2001; 122: 713-734.
• Sands BE. Crohn‘s Disease. In: Feldman M. (ed). Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease, 8 th ed. Saunders, 2006: pp 2459-2498.
• Sands BE. Novel therapies for inflammatory bowel disease. Gastroenterol Clin North Am 1999; 28: 323- 351.
• Schroeder KW, Tremaine WJ, Ilstrup DM. Coated oral 5-aminosalicylic acid therapy for mildly to moderately active ulcerative colitis: A randomized study. N Engl J Med 1987; 317: 1625-1629.
• Scotiniotis I, Rubesin SE, Ginsberg GG. Imaging modalities in inflammatory bowel disease. Gastroenterol Clin North Am 1999; 28:391-421.
• Su C, Lichtenstein GR. Ulcerative Colitis. In: Feldman M (ed). Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease, 8th ed. Saunders, 2006: pp 2499-2548.
• Truelove SC, Witts LJ. Cortisone in ulcerative colitis: Final report on a therapeutic trial. BMJ 1955; 2: 1041-1048.
• Uccelli A, Zappia E, Benvenuto F, Frassoni F, Mancardi G. Stem cells in inflammatory demyelinating disorders: a dual role for immunosuppression and neuroprotection. Expert Opin Biol Ther 2006; 6:17-22.