TÜRKİYE’DE KENT PEYZAJININ YENİ YÜZLERİ OLARAK MEYDANLAR: TRABZON-ORTAHİSAR “ATATÜRK ALANI” DÖNÜŞÜM PROJESİ

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 13, 0 - 0, 31.01.2016

Cenap Sancar Cengiz Acar

Öz

Türkiye’de meydanlar Osmanlı döneminden itibaren tarihi geçmişlerinde şehirlerin önemli unsurlarından olmuşlardır. Osmanlı döneminde gördüğümüz dinin ve geleneklerin etkisiyle konut bağlamında içe kapanık avlu bahçeleri, kent bağlamında insanların sosyalleşmesi ve birçok ortak etkinliğin gerçekleştiği kentsel meydanlarıdır. Bu meydanların elemanları kırsalda çınar ağaçları, köy kahvesi ve camiden oluşan küçük toplanma merkezleri iken, kentlerde genelde alışveriş, yönetim ve yine cami ile bütünleşen büyük açıklıklı meydanlardır. Günümüz Türkiye’sinde ise new urbanism (yeni kentleşme) akımları, kentsel dönüşüm ihtiyaçları ve toplumun açık mekanlardan olan beklentileri meydanlarda da etkisini göstermiş, kamusal mekanın yenilenmesi ve dönüşümünde meydanlar ilk akla gelen kent parçaları olmuştur. Bu makalede, projelendirme çalışması tamamlanan Trabzon ölçeğindeki bir meydan üzerinde, planlamadan tasarıma doğru olan süreç tanımlanmıştır. Yapılan bu proje, Trabzon’un gelecek vizyonu koşutunda, katılımcı bir anlayışla tarihsel, kültürel ve mekansal değerlerin nitelikli bir biçimde geliştirilmesi, çok sayıdaki seçenek arasından koruma-kullanma dengesini gözeten işlevsel, sürdürülebilir, yenilikçi, özgün kimlikli mekanlar oluşturmayı amaçlamış, meydanın Trabzon-Ortahisar kent merkezine yakışır biçimde kent yaşamına kazandırılması hedeflenmiştir