ENGELLİ BİREYLERİN ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİNDE ORTAK MEKÂNLARI KULLANABİLMELERİ ÜZERİNE ÖRNEK BİR ARAŞTIRMA: KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ MERKEZ YERLEŞKESİ

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 13, 0 - 0, 31.01.2016

Demet Demiroğlu , Ayşen Çoban , Duygu Özgür

Öz

Tüm bireylerle birlikte engellilerin yerleşke yaşamını eşit oranda paylaşabilmeleri için yerleşkeyi oluşturan tüm alanların ve unsurların ulaşılabilir, güvenli ve kullanılabilir planlanması, tasarlanması ve uygulanması son derece önemlidir. Araştırmada ulusal yasal dayanaklar ve ilgili standartlar ışığında Kilis 7 Aralık Üniversitesi Merkez Yerleşkesinin engelli bireyler tarafından ulaşılabilirliği ve kullanılabilirliği incelenmiştir. Ayrıca; yerleşkeyi kullanan engelli bireylerle yapılan görüşmeler ve ilgili kişilere uygulanan anket ile yerleşkenin kullanım olanakları, olumsuzlukları ve bireylerin alandan beklentileri tespit edilmiştir. Çalışma sonunda elde edilen tüm veriler değerlendirildiğinde yerleşkenin mevcut durumundaki sorunlar ortaya konarak; bu sorunların iyileştirilmesi hususunda öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yerleşke, Engelli birey; Engelli standartları; Kilis 7 Aralık Üniversitesi Yerleşkesi

Kaynakça

• Artar, Y. ve Karabacakoğlu, Ç. 2003. Ortez ve Tekerlekli Sandalyenin Üretimi, Standartları ve Pazar Potansiyeli, Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara.
• DSÖ 2011. Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Engellilik Raporu, Yönetici Özeti,http://eyh.aile.gov.tr/data/5480490c369dc57170df34bd/Dunya%20Engellilik%20Raporu%20Yonetici%20Ozeti.pdf (Erişim tarihi: 12. 2015).
• TÜİK 2015. Türkiye İstatistik Kurumu Raporu, http://www.tuik.gov.tr/ (Erişim tarihi: 12. 2015).
• Erdem H. E. 2007. Ankara’ da İç ve Dış Mekân Tasarımlarında Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarının Yaşam Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
• Cumhurbaşkanlığı Denetleme Kurulu, 2009. Denetleme Raporu. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Faaliyetlerinin Denetimi ile Özürlü Bireyler, Yakınları ve Toplumun Bütün Kesimlerinde Özürlülük Konusunda Toplumsal Bilinç ve Duyarlılık Oluşturulması Amacıyla Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi ve Bu Tür Çalışmaların Düzenli ve Verimli Şekilde Yürütülmesi ve Geliştirilmesi İçin Alınması Gereken Tedbirler.
• Irgatoğlu, N., A. 2011. Üniversite Kampüsleri Fiziksel Gelişim
• Planlaması ve Tasarımı: Yozgat Bozok Üniversitesi Erdoğan Akdağ Kampüsü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Riddell, S., Weedon, E. 2013. Disabled students in higher education: Discourses of disability and the negotiation of identity. International Journal of Educational Research 63, 38–46.
• Heitor, T., Nascimento, R., Tomé, A., Medeiros, V. 2013. (In)Accessible Campus: Space syntax for universal design. Proceedings of the Ninth International Space Syntax Symposium Edited by Y O Kim, H T Park and K W Seo, Seoul: Sejong University.
• True Malkoç, E., Türel Sönmez, H. 2013. Yapılı çevrelerin fiziksel engelliler yönüyle kullanılabilirliği: İzmir Kenti Örneği. Artium Dergisi, 1, 1, 1-16.
• Chard, G., Couch, R. 1998. Access to higher education for the disabled student: a building survey at the university of Liverpool. Disability & Society, 13:4, 603-623, DOI: 10.1080/09687599826632.
• Çınar, N. 2010. Üniversite Kampüslerindeki Peyzaj Erişilebilirliğinin Engelliler Açısından İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Olgun, R., Yılmaz, T. 2014. Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Niğde Kızılelma Parkı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 1-15, 48-63.
• Barış, M.E., Uslu, A. 2009. Accessibility for the disabled people to the built environment in Ankara, Turkey. African Journal of Agricultural Research, 4 (9), 801-814.
• Sirel, B., Boyacıgil, O., Duymuş, H., Konaklı, N., Altunkasa, F., Uslu, C. 2012. Çukurova Üniversitesi yerleşkesi açık alanlarının fiziksel engelliler bakımından ulaşılabilirliğinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(1), 53-72.
• Taş, D. 2015. “Namık Kemal Üniversitesi Kampüsü Örneğinde Kampüslerin Engelli Bireyler Tarafından Kullanım Olanakları”, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Tekirdağ.
• Alp, M. A. 2014. “Engelliler İçin Dış Mekân Kullanım Olanaklarının Araştırılması: İstanbul Üniversitesi Beyazıt Yerleşkesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul.
• KYÜ Merkez Yerleşke Vaziyet Planı. 2015. Kilis 7 Aralık Üniversitesi-Yapı İşleri Daire Başkanlığı, Kilis.
• KYÜ Engelli Öğrenci Sayıları. 2015. KYÜ Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, Kilis.
• KYÜ Engelli Personel Sayıları. 2015. KYÜ Personel Daire Başkanlığı, Kilis.
• Google Haritalar internet sitesi, https://www.google.com.tr/maps/place/Kilis (Erişim tarihi: Mart, 2016).
• TSE 1998. Türk Standartları Enstitüsü, Şehir İçi Yollar - Raylı Taşıma Sistemleri Bölüm 5: Özürlü ve Yaşlılar İçin Tesislerde Tasarım Kuralları, Kabul Tarihi: 20.04.1998, Hazırlık Grubu: Şehir içi Yollar Özel Daimi Komitesi, TS No:12460.
• TSE 1999. Türk Standartları Enstitüsü, Şehir İçi Yollar – Özürlü ve Yaşlılar İçin Sokak, Cadde, Meydan ve Yollarda Yapısal Önlemler ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları. Hazırlık Grubu: Şehir İçi Yollar Özel Daimi Komitesi, Kabul Tarihi: 08.04.1999, TS No:12576.
• TSE 2011. Türk Standartları Enstitüsü, Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri. Hazırlık Grubu: İnşaat İhtisas Grubu, Kabul Tarihi: 22.11.2011, TS No: 9111.
• T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. 2010. Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara (http://www.ozida.gov.tr).
• Arlı, M., Nazik, M. H. 2001. Bilimsel Araştırmaya Giriş. Gazi kitabevi. Ankara. [30] Gedik, T., Çil, M., 2015. Batı Karadeniz Bölgesinde Yer Alan Orman Ürünleri Sanayi İşletmelerinde Sürdürülebilir Üretim Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi, Ormancılık Dergisi, 11(2), 1-12.
• Gedik, T., Çil, M. 2015. Batı Karadeniz Bölgesinde Yer Alan Orman Ürünleri Sanayi İşletmelerinde Sürdürülebilir Üretim Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi, Ormancılık Dergisi, 11(2), 1-12.