Disiplinlerarası Bir Çalışma: Mini Taşınabilir Çömlekçi Tornası Tasarım Süreci

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 26, 86 - 101, 02.01.2023

Canan Güneş , Füsun Curaoğlu

https://doi.org/10.16950/iujad.1162967

Öz

Seramik, insanlığın varoluşundan itibaren insanın yaşamında vazgeçilmez bir malzeme olmuştur. Farklı renk, doku ve şekillerde üretilen seramik objeler bazen günlük kullanım eşyası bazense sanatsal bir ifade aracı olmuştur. Yapılan arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkan seramikler, el aletleri ve çömlekçi tornası çeşitleri bu malzemenin nasıl şekillendiği hakkında günümüze ışık tutmaktadır. Seramik ilk olarak elle, kalıpla ve Turnet (kil, taş ve ağaçtan yapılmış tabla)ile şekillendirme yapılmıştır. Turnet; Elle döndürülen farklı boyutlardaki tablalara sahip çömlekçi torna makinasının ilk örneğidir. Yüzyıllar boyunca birçok değişikliğe uğrayarak (elle döndürülen, ayakla döndürülen ve motor ilavesiyle) günümüze kadar ulaşmıştır. Bu araştırmada ilk örneklerden başlayarak günümüze kadar gelen değişim süreci izlenmiştir. Bu doğrultuda minyatür tasarımlar üreten kullanıcılar için kullanıcı odaklı ve taşınabilir mini çömlekçi tornası geliştirilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan literatür ve ön araştırmalar sonucunda piyasadaki çömlekçi tornalarında üreticilerinin ürünlerinde tasarım parametrelerini yeterli olarak göz önünde bulundurmadıkları tespit edilmiştir. Kullanıcı beklentilerini cevap vermek amacıyla kullanıcı odaklı görüşmeler yapılarak tasarım parametreleri belirlenmiştir ve belirlenen tasarım parametreleri yardımıyla yaratıcı süreç desteklenmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmada kullanıcı gereksinimlerini karşılayabilen, tasarım parametrelerini içinde barındıran, üretim kalitesini arttırmaya katkı sağlayabilecek özelliklerde kullanıcı odaklı mini çömlekçi tornası üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mini Çömlekçi Tornası, Seramik, Sanat.

Kaynakça

• Aşıcı, B. (2018). Redesing of driver environment for rigid inflatable boat with focus on user-centered design (Master's thesis, Izmir Institute of Technology).
• Barbaformosa. (1998). The Potter’s Wheel.
• Chebykin, O. Y., Bedny, G., & Karwowski, W. (Eds.). (2008). Ergonomics and psychology: Developments in theory and practice. CRC Press.
• Doğan, Ü. (1987). Verimlilik Analizleri ve Verimlilik-Ergomi İlişkileri. İzmir Ticaret Borsası Yayınları.
• Hassenzahl, M., & Tractinsky, N. (2006). User experience-a research agenda. Behaviour & information technology, 25(2), 91-97.
• İncir, G. (1986). Ergonomi (Ergonomics).
• KIRAÇ, Y. (2005). Büro yönetiminde ergonomi ve ergonominin verimliliğe etkisi: Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde bir uygulama. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Leach, B. (1976). A potter's book.s.67. Faber & Faber
• Norman, D. A. ve Draper, S. W. (1986). User Centered System Design: New Perspectives on Human-Computer Interaction. New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Rieth, A. (1960). 5000 Jahre Töpferscheibe.
• Türkteki, M. (2010). A Unique Necked Pot Found in An Early Bronze Age III Votive Pit at Küllüoba. Anatolia antiqua. Eski Anadolu, 18(1), 23-30.
• Uzun, M., & Müngen, U. (2011). Çalışma Ortamında Ergonomik Koşulların İşçi Sağlığı ve İş Kazaları Açısından Önemi, 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 21-23. Väänänen-Vainio-Mattila, K., Roto, V., & Hassenzahl, M. (2008). Towards practical user experience evaluation methods. Meaningful measures: Valid useful user experience measurement (VUUM), 19-22.
• Vural.M.A. (Tarihsiz). İletişim Çalışmalarında Araştırma Yöntemleri. İstanbul Üniversitesi Açık Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. Gazetecilik Lisans Programı. , s.175.
• Yararel, B. (2019). Ofis Tasarımında Ergonomik ve Antropometrik Etkenler. Mimarlık ve Yaşam, 4(1), 141-153.
• Zengin, F. E. (2007). Antik Yunan seramiklerinde çömlekçilik konulu sahneler (Doctoral dissertation, DEÜ Güzel Sanatlar Enstitüsü).