Klasik Armoni Çözümlerinde Kullanılan Bas Şifreleme Yöntemleri ve Derece İsimlendirmeleri

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 0 - , 14.11.2013

Turan Sağer Ali Sevgi

Öz

Bu çalışmada, klasik armoni çözümlerinde kullanılan bas şifreleme yöntemleri ile derece isimlendirmeleri üzerine bir inceleme yapılmıştır. Bu amaçla değişik ülkelerde armoni öğretimi üzerine çalışan 24 müzik kuramcısına ait armoni kitapları incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda, tonal armoni çözümlerinde derecelendirme-isimlendirme ve bas şifrelemelerde genel olarak iki yöntemin olduğu; bunların işlevsel (fonksiyonel) ve basamaksal armoni olarak adlandırıldığı tespit edilmiştir. İki kuram arasında armoni çözümlerinde herhangi bir fark olmadığı sadece isimlendirme ve bas şifrelemelerde farkların olduğu çalışma sonucunda ortaya çıkmıştır. İşlevsel armoni akorları Tonik(I), Subdominant (IV) ve Dominant(V) diye ana fonksiyon olarak adlandırırken yan basamakları ise fonksiyonlarla ilişkilendirerek pareleli veya karşıtı olarak adlandırmaktadır. Basamaksal armoni ise dizinin tüm seslerini I.basamak, II. basamak ve III. basamak biçiminde adlandırmaktadır. Jadassohn ise derecelendirmede normal sayıları (1, 2, 4, 5, 7) kullanmıştır. Bas şifrelemelerde beşli akorlarda aynı şifrelemeleri kullanırken işlevsel armonide tüm derecelerde yedili akorlarda aynı bas şifreleme kullanılmaktadır. Basamaksal armonide ise dominant yedili akoru ile diğer basamaklar üzerine kurulan yedili akorlarının bas şifrelemeleri birbirinden farklıdır. Yedinci derece üzerine kurulan eksik beşli akorunu işlevsel armoni beşli akor şifresi gibi kullanırken, basamaksal armoni dominant yedili akoru ile ilişkilendirmek amacıyla ayrı bas şifreleme kullanmıştır. Bazı kuramcılar derece ve fonksiyon isimlerini kullanmazken, bazıları derece veya fonksiyon kısaltmalarını bas şifrenin yanına yazmışlar, bazı kuramcılar ise derece ve fonksiyon kısaltmalarını bas şifrelerin altına yazmışlardır.

Anahtar Kelimeler

-