EĞİTİMDE CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN OKULLAŞMA ORANINA ETKİSİ: GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2018, Sayı: 17, 55 - 69, 24.10.2018

Nebiye Yaşar

Öz

Eğitim ve öğrenim alanında
tüm dünyada yaşanan hızlı ilerleme ve gelişmelere rağmen, dünyanın pek çok
bölgesinde kadınların eğitimi önemli bir sorun olarak devam etmektedir. Kadınlar
ve kız çocukları eğitim fırsatlarından erkeklere oranla daha az yararlanmakta,
toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlikler devam etmektedir. Eğitim hakkını toplumun diğer üyeleriyle
eşit ve etkili kullanan birey toplumun gelişiminde de etkin rol oynayacaktır.
Bu nedenle, günümüzde bir toplumun bireylerine vereceği eğitimin niteliği,
toplumun tüm kesimlerini içine alması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu
çalışmanın amacı, cinsiyet eşitsizliği endeksinin  okullaşma oranı üzerine etkisinin panel
regresyon analizi ile gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler açısından
karşılaştırılmasıdır. Analiz sonucunda, gelişmiş ülkeler için cinsiyet
eşitsizliği endeksi arttıkça okullaşma oranı %9.5 azalmakta, gelişmekte olan
ülkelerde ise, %49.8 oranında azalmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler için,
cinsiyet eşitsizliği arttıkça okullaşma oranı daha fazla düşüş göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet eşitsizliği endeksi, okullaşma oranı, Panel regresyon

Kaynakça

• Atlama, S. ve Özsoy, C. (2009). Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Türkiye’nin Karşılaştırmalı Bir Analizi, 7. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 63-77, Yalova.
• Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, England: John Wiley & Sons Ltd. Pbc.
• Bayar, Y. ve Sezgin, F. H. (2017). Trade Openness, Inequality And Poverty in Latin American Countries, EKONOMIKA, 96(1), 47-57.
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification Tests in Econometrics, Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Choi, I. (2001). Unit Root Tests for Panel Data, Journal of International Money and Finance, 20(1), 249-272.
• Çelik, D. ve Uysal, M. (2012). Köşe Yazılarının Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi, Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(1), 285-306.
• Duflo, E. (2012). Women Empowerment and Economic Development, Journal of Economic Literature, 50(4), 1015- 1079.
• Duryea, S., Galiani, S., Ñopo, H. ve Piras, C. (2007). The Educational Gender Gap in Latin America and Caribbean, Inter-American Development Bank Research Department Working Paper Series, No: 600, 1-52.
• Ferreira , F. H. G. ve Gignoux, J. (2010). Eğitimde Fırsat Eşitsizliği: Türkiye Örneği, DPT-Dünya Bankası Çalışma Raporu, http://siteresources.worldbank.org/INTTURKEYINTURKISH/147254-1269017398324/22764932/EgitimdeFirsatEsitsizligi.pdf , (Erişim Tarihi: 15.8.2018).
• Forbes, J., Öhrn, E. ve Weiner, G. (2011). Slippage And/Or Symbolism: Gender, Policy And Educational Governance in Scotland And Sweden, Gender and Education 23(6), 761-776.
• Forsythe, N. Patricio, R. ve Durrant, V. (2000). Gender Inequalities and Economic Growth: A Longitudinal Evaluation, Economic Development and Cultural Change, 48(3), 573-617.
• Han, E. ve Kaya, A. (2006). Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Im K. S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, 115(1), 53-74.
• Kızılgöl, Ö. A. (2012). Türkiye’de Eğitimde Cinsiyet Eşitsizliğinin Yoksulluk Üzerindeki Etkisi, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 179-191.
• Maddala, G. S. ve Wu, S. (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61(1), 631-652.
• Maya, İ. (2013). Türk Eğitim Sistemindeki Cinsiyet Eşitsizliklerinin AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması, Eğitim ve Bilim, 38(168), 69-84.
• Merter, F. (2007). Kızların Okullaşması Açısından Bazı Avrupa Birliği Topluluğu Üyesi Ülkeler ve Asya Ülkelerinin Karşılaştırılması, S.D.Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 221-244.
• Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal Cinsiyet Temelinde Türkiye’de Kadın Ve Eğitim, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 33(1), 94-112.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross-Section Dependence in Panels, Cambridge Working Papers in Economics, Working Paper No: 435, 45-67.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross- Section Dependence, Journal of Applied Econometrics, 22(1), 265-312.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence, Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Psacharopoulos, G. ve Patrinos, H. A. (2004). Returns to Investment in Education: A Further Update, Education Economics,12(2), 111-134.
• Sayılan, F. (2012). Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim: Olanaklar ve Sınırlar, Ankara: Dipnot Yayınevi.
• Sayılan, F. (2014). Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Eleştirel Pedagoji, 6(31), 17-23.
• Sezgin, F. H. ve Atakan, T. (2015). The Role of the Calderon-Rossell Model on Determining the Developments of Equity Capital Markets: A Study of Fragile Five Countries, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 44(1), 2-11.
• Sezgin, F. H. ve Yazıcı, B. E. (2016). Analysis Of The Relationship Between R&D Expenditure And Economic Growth: A Case of BRIMC Countries, 4(1), 1-16.
• Sezgin, F. H. (2017). AR-GE Harcamalarının Büyüme ile İlişkisinin Analizi: Gelişmiş ve Gelişmekte Ülkeler Karşılaştırması, 3rd SCF International Conference on “Economic and Social Impacts of Globalization” Bildiriler Kitabı, 60-72, Antalya.
• Stromquist, N. P. (2006). Gender, Education And The Possibility Of Transformative Knowledge, Compare, 36(2), 145-161.
• Stromquist, N. P. (2010). Toplumsal Cinsiyet, Eğitim ve Dönüştürücü Bilginin Olanaklılığı, Çev. Esra Karataş, Eğitim Bilim Toplum, 8(29), 94-116.
• Şimşek, M. (2010). Türkiye’de Beşeri Kalkınma Bakımından Cinsiyet Eşitsizliği: Türkiye-Avrupa Birliği Karşılaştırması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research, Women Studies (Special Studies), 3(13), 232-245.
• Tan, M. (2000). Eğitimde Kadın Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği, Kadın Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş, TUSIAD, 21-116.
• Todaro, M. P. ve Smith, S. C. (2009). Economic Development, 10th Edition, New York: Addison-Wesley Pbc. UNICEF (2003). Girl’s Education in Tanzania,http://www.tanzaniagateway.org/docs/Girls_education_2003.pdf (Erişim Tarihi: 15.09.2018).
• UNICEF (2006). The State of the World’s Children, Women and Children: The Double Dividend of Gender Equality, http://www.unicef.org/sowc07/docs/sowc07.pdf (Erişim Tarihi: 11.09.2018).
• UNESCO (2003). EFA Global Monitoring Report, Gender and Education for All: The Leap to Equality,http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001325/132513e.pdf, (Erişim Tarihi: 15.09.2018).
• UNESCO (2016). Global Education Monitoring Report (GEM Report), http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002462/246230E.pdf (Erişim Tarihi: 10.08. 2018).
• Üstün, İ. (2011). Toplumsal cinsiyet eşitliği: Hesaba katabiliyor muyuz? Ankara: Uzerler Matbaacılık.
• Van Staveren, I., Webbink, E., De Haan, A. ve Foa, R. (2014). The Last Mile in Analyzing Wellbeing and Poverty: Indices of Social Development, Forum for Social Economics, 43(1), 8-26.
• Wehmeyer, M. L. ve Rousso, H. (2009). Achieving Equity: Disability and Gender, C. Skelton, B. Francis ve L. Smulyan (Eds.), Gender and Education, pp. 392-406, London: Sage Publication Ltd.