Yasımı Tutacaksın: İç Savaş Sonrası İspanya, El Cordobés ve Toplumsal Gerçekçiliğin Romandaki Yansımaları

Yıl 2022, , 717 - 741, 15.01.2023

Fethiye Kabataş Keskin , Ebru Yener Gökşenli

https://doi.org/10.26650/LITERA2021-1016917

Öz

İspanya tarihinde yüzyıllar öncesine dayanan bir gelenek olan boğa güreşi, zaman içinde onur, gurur ve başarı olgularıyla özdeşleşmiş ve arenadaki başarı, XX. yüzyılda çoğu genç İspanyol için üne ve zenginliğe açılan bir kapı olarak kabul edilmiştir. Bu başarının canlı örneklerinden biri ise Manuel Benítez, nam-ı diğer El Cordobés’dir. Benítez, iç savaş sonrasında, azmi ve cesaretiyle kendi başarı öyküsünü yazmış ve pek çok yoksul gence örnek olmuştur. 60’lı yıllarda ünü dünyada Francisco Franco’nunkiyle yarışan bu boğa güreşçisi, sıra dışı yaşam öyküsüyle Fransız ve Amerikalı gazeteciler Dominique Lapierre ve Larry Collins’in Yasımı Tutacaksın adlı romanına konu olmuştur. Belgesel tekniğinin kullanıldığı bu romanda sadece El Cordobés’in başarıya uzanan yolculuğuna değil, İspanya’nın iç savaştan 60’lı yılların sonuna dek uzanan tarihine, toplumsal yapısına ve boğa güreşi geleneğine de detaylı bir biçimde değinilmektedir. Bu çalışmada boğa güreşi dünyası ve bu geleneğin İspanyollar için anlamı irdelenirken, iç savaş sonrası İspanyol toplumunu farklı sınıflar aracılığıyla yansıtan Yasımı Tutacaksınadlı roman toplumsal gerçekçilik ölçütleri ışığında incelenmektedir. Marksist edebiyat eleştirmeni ve kuramcı Lucien Goldmann’ın savunduğu toplumsal gerçekçilik ölçütleri inceleme nesnesi olan eserde aranmış olup, sonuç olarak esere toplumun kolektif bilincinin yansıması, istisnai bireylerin anlatıdaki varlığı ve yalın bir anlatı dil kullanımı gibi daha pek çok ölçütün adı geçen romanda yerine getirildiği tespit edilmiş ve ilgili örneklerle sunulmuştur. Roman, kurgusu ve anlatıcı tercihleriyle dönemin İspanyasını farklı sosyal sınıfların değerleri, kültürel yapısı ve olaylara yaklaşımlarıyla birlikte nesnel bir biçimde yansıtmaktadır. Konu aldığı tarihsel dönemi toplumsal gerçekçi bir üslupla betimlemektedir.

Anahtar Kelimeler

El Cordobés, toplumsal gerçekçilik, Lucien Goldmann, boğa güreşi

Or I’ll Dress You in Mourning: Post-Civil War Spain, El Cordobés, and Social Realism’s Reflections in the Novel

Öz

Bullfighting as a tradition that dates back many centuries in Spanish history and during this time it has been identified with honour, pride and success – indeed, success in the arena was regarded as a gateway to fame and wealth by many young Spaniards in 20th century. One of the embodiments of this success is Manuel Benítez, better known as “El Cordobés”. This bullfighter, whose reputation rivalled that of Francisco Franco in the 60s, was the subject of the novel Or I’ll dress you in mourning by French and American journalists Dominique Lapierre and Larry Collins with his extraordinary life story. In this novel, in which the documentary technique is utilized, not only the journey of El Cordobés to success, but also the history, social structure and bullfighting tradition of Spain from the civil war to the end of the 60s are described in detail. In this study, the world of bullfighting and the meaning of this tradition for Spaniards are investigated, while the novel, Or I’ll dress you in mourning, which reflects the post-civil war Spanish society through classes, is examined in the light of the norms of social realism. The social realism criteria defended by the Marxist literary critic and theorist Lucien Goldmann have been examined in this literary work, which is also the object of study, and as a result, it has been determined that many criteria such as the reflection of the collective consciousness of the society in the work, the presence of exceptional individuals in the narrative and the use of a plain narrative language are found in the novel and they are also presented by relevant examples. The novel, which favours fiction and narration elements, objectively reflects the Spain of that period with the values, cultural structure and approaches of different social classes. It also portrays the historical period it is subject to in a social realist style.

Anahtar Kelimeler

El Cordobés, social realism, Lucien Goldmann, bullfighting

Kaynakça

• Aktaş, Ö. (2013). Yabancı Dilden Türkçeye Çevrilen Savaşla İlgili Romanlara Bir Bakış. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, Bahar, 45-62. google scholar
• Aktaş, Ö. (2014). İspanya İç Savaşı’nın Sanat ve Edebi Eserlere Yansıması. The journal of Turkish Social Research, 182, 295-314. google scholar
• Araúz de Robles, S. (1978). Sociología del Toreo. Madrid: Prensa Española. google scholar
• Collins L., ve Lapierre D. (2017). Yasımı Tutacaksın. (F. Çakır, Çev.). İstanbul: Alakarga Yayınları. google scholar
• De Cossio, J.M. (2007). Los Toros: Literatura y Periodismo. Vol. VIII. Madrid: Espasa. google scholar
• De Haro De San Mateo, M. (2016). Bullfighting as television entertainment during the Franco regime. Communication & Society, 29(3), 69-85. google scholar
• Douglass, C. (1984). Toro muerto, vaca es: An Interpretation of the Spanish Bullfight, American Ethnologist,11(2), 242-258. https://doi.org/10.1525/ae.1984.11.2.02a00020. google scholar
• Forgacs, D. (1984). Marxist Literary Theories. In Ann Jefferson (Ed.), Modern Literary Theory (pp. 134-269). New Jersey: Barnes & Noble Books. google scholar
• Goldmann, L. (1969). The Human Science in Philosophy. London: Jonathan Cape. google scholar
• Goldmann, L. (2005). Roman Sosyolojisi. (A. Erkay, Çev.). Ankara: Birleşik Yayınlar. google scholar
• Hunt, W. (1955). On Bullfighting. American Imago, 12(4), 343-353. google scholar
• McCormick, J. (2017). Bullfighting: Art, Technique and Spanish Society. New York: Routledge. google scholar
• Moreno Luzón, J. ve Núñez Seixas Xosé M. (Ed.). (2017). Metaphors of Spain: Representations of Spanish National Identity. Oxford: Berghahn. google scholar
• Olmeda Ramos, J. (2007). La fiesta en la literatura española no taurina. Madrid: CEU Ediciones. google scholar
• Pitt Rivers, J. (2002). El sacrificio del toro. Revista de Estudios Taurinos, 14, 77-118. google scholar
• Ramé, S. (2003). Spatialité et temporalité de la tauromachie. L’homme du Midi: sociabilités méridionales. Actes du 126e Congrès national des sociétés historiques et scientifiques, “Terres et hommes du Sud” içinde (s.203-219). Paris: Editions du CTHS. google scholar
• Ramos Espejo, A. (2010) Andaluzes, protagonistas a su pesar. Sevilla: Fundación Pública Andaluza Centro de Estudios Andaluces. google scholar
• Shubert, A. (1999). Death and money in the afternoon: A history of the Spanish bullfight, New York: Oxford University Press. https://ebookcentral.proquest.com/lib/istanbul-ebooks/detail.action?docID=271283, erişim tarihi 12 Mayıs 2020. google scholar
• Wahnón Bensusan, S. (1991). Introducción a la Historia de las Teorías Literarias. (2nd ed.). Granada: Universidad de Granada. google scholar
• Wollf, J. (2000). Sanatın Toplumsal Üretimi. (A. Demir, Çev.). İstanbul: Özne. google scholar
• Yener Gökşenli, E. (2015). The image of the bullfight and bullfighter in 20th century Spanish poetry: Lorca’s elegy lament for Ignacio Sánchez Mejias. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 34, 171-192. google scholar
• Yener Gökşenli, E. (2016). İspanyol Edebiyatı’nda Boğa Güreşi. İstanbul: Beşir Kitabevi. google scholar