TÜRK HUKUKUNDA ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMA VE UYGULAMALARI

Yıl 2015, Cilt: 35 Sayı: 2, 147 - 171, 01.12.2015

B. Bahadır Erdem

Öz

Türkiye, 2000 yılından beri Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçheleri Hakkında

Sözleşme’ye taraftır. Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçheleri Hakkında

Sözleşme, BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile uyum içindedir. Sözleşme’nin amacı,

hukuka aykırı olarak yerleri değiştirilen çocukların bir an evvel mutad meskeninin bulunduğu

devlete iadesini sağlamaktır. Sözleşme öngördüğü amacı gerçekleştirirken her somut

olay için BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’de yer alan “çocuğun üstün menfaati”

ilkesini esas almaktadır. Mutad meskeninin bulunduğu yerdeki adli veya idari makamlarca

verilen kararlara göre çocuğun velayetine sahip olan kişiden alınarak başka bir devlete

götürülmesi, Sözleşme bakımından çocuğun kaçırılmasıdır. Sözleşme içerdiği hükümler

ve öngördüğü usul bakımından bir adli yardım sözleşmesidir. Sözleşmenin uygulanması

için her âkit devlette merkezi makamlar bulunmaktadır. Türkiye merkezi makam olarak

Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nü görevlendirmiştir.

Bakanlık bu görevini Cumhuriyet Başsavcılıkları marifetiyle yerine getirmektedir.

Her somut olayda çocuğun üstün menfaati gözetilerek iadenin kabul edilip edilmeyeceğine

aile mahkemelerince karar verilmesi gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

Çocuk Kaçırma, Çocuk Hakları, Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçheleri Hakkında Sözleşme, Aracı Kurumların Görevleri

INTERNATIONAL CHILD ABDUCTION IN TURKISH LAW AND ITS PRACTICE

Öz

Turkey has been a party to the Convention on the Civil Aspects of International Child
Abductions since 2000. The Convention on the Civil Aspects of International Child Abductions
is in compliance with the UN Convention on the Rights of the Child. The aim of the
Convention is to ensure the return of the children who have been displaced unlawfully, to
the state in which they are habitually residing. The purpose of the Convention is based on
the principle of “the best interest of the child” in the UN Convention on the Rights of the
Child for every concrete event. According to the decisions taken by the judicial or administrative authorities at the place where the habitual residence is located, taking the child
from the custody holder to another state is the kidnapping of the child in respect of the
Convention. Convention is a legal aid contract in terms of the provisions contained in the
contract and the procedure prescribed. There are central authorities in every contracting
state for the implementation of the contract. Turkey has appointed the Ministry of Justice
Directorate General for International Law and Foreign Relations as the central authority.
The Ministry fulfills this task with the help of the Chief Public Prosecutors Office. In every
case, family courts must decide whether or not to accept the return of the child according
to the best interest of child.

Anahtar Kelimeler

Child Abduction, Children’s Rights, Convention on the Civil Aspects of International Child Abductions, Duties of Intermediary Institutions, Central Authority

Kaynakça

• ARSLAN, İlyas; Milletlerarası Özel Hukukta Mutad Mesken Kavramı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• ÇELİKEL, Aysel / ERDEM, B. Bahadır; Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Bası, Beta Basımevi, İstanbul, 2016.
• GELGEL, Günseli; Devletler Özel Hukukunda Çocuk Hukukundan Doğan Problemler, Beta Basımevi, İstanbul, 2012.
• GİRAY, Faruk Kerem; Milletlerarası Özel Hukukta Kaçırılan veya Alıkonan Çocukların İadesi, Beta Basımevi, İstanbul, 2010.