ICSID YATIRIM TAHKİMİNE KONU OLAN CEMENTOWNIA “NOWA HUTA” S.A.-TÜRKİYE UYUŞMAZLIĞINDA “İYİNİYET” VE “MANEVİ TAZMİNAT” İDDİALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2014, Cilt: 34 Sayı: 2, 59 - 87, 01.08.2014

Malike Polat Şengül Al Kılıç

Öz

Yabancı yatırımların teşviki, gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarında büyük bir

rol oynar. Bu nedenle yabancı yatırımların korunması amacıyla uygun hukuki alt yapının

ilgili devlet tarafından sağlanmış olması, bir gerekliliktir. Bu alanda iç hukuktaki yasal

gelişmeleri, çoğunlukla uluslararası hukuktaki düzenlemeler etkilemektedir. Çalışmamıza

konu olan somut uyuşmazlıkta, uluslararası yatırım hukuku bakımından son derece önem

arz eden Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının

Çözülmesi Hakkında Sözleşme (ICSID) hükümleri uygulama alanı bulmuştur. Yatırımcının,

Sözleşme hükümleri kapsamında tahkim usulünden faydalanabilmesi özellikle Merkez’in

yetkisi açısından belirli koşullara tâbi kılınmıştır. Somut vakıada, Davacı hileli işlemlere

başvurarak bu yetkinin tesisini sağlamaya çalışmış ve usulü kötüye kullanmıştır. Bu nedenle

Davacının bu çabaları; Davalı Devletin, uluslararası yatırımcılar nezdindeki itibarını

zedeleyip zedelemediği; söz konusu Devlet lehine manevi tazminata hükmedilmesi gerekip

gerekmediği sorularını gündeme getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yatırımcı, ICSID Ek Mekanizma Kuralları, Manevi Tazminat, Usulün Kötüye Kullanılması, Hisse Senedi Devri

EVALUATION OF “BONA FIDES” AND “NON-PECUNIARY DAMAGE” CLAIMS IN CEMENTOWNIA “NOWA HUTA” S.A- TURKEY CONFLICT SUBJECT TO ICSID INVESTMENT ARBITRATION

Öz

Encouragement of foreign investments plays a prominent role for economic development in

developing countries. Therefore paving the way for foreign investments in legal aspect by

governments is a necessity. In this field, generally international regulations affect internal

codifications. In the subject case of this study, Convention on the Settlement of Investment

Disputes between States and Nationals of Other States (ICSID) which is crucial in terms

of international investment law became applicable. For investor to take advantage of the

arbitration procedure in the framework of the Convention is subjected to certain conditions

in terms of Center’s jurisdiction. In the case at hand, applying fraudulent transactions

Claimant made an effort to provide international jurisdiction and took advantage of ‘détournement

de procedure’. And as a result, whether this situation ruined the Government’s

reputation, and whether a moral compensation should be sentenced came into question.

Anahtar Kelimeler

Investor, ICSID Additional Facility Rules, Moral Compensation, Détournement de Procedure, Share Transfer.

Kaynakça

• AKINCI, Ziya; Milletlerarası Tahkim, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2007.
• BAHTİYAR, Mehmet; Ortaklıklar Hukuku, Beta Yayınları, 10. Bası, İstanbul 2015.
• BİLGİLİ, Fatih/ Ertan DEMİRKAPI; Şirketler Hukuku, Dora Yayınları, Bursa 2013.
• ÇAL, Sedat; “Enerji Şartı Sözleşmesi ve Yatırım Tahkimi”, s. 327-338, http:// dosya.marmara.edu.tr/huk/Sempozyumyay%C4%B1nlar%C4%B1/ ll.%20Uluslararas%C4%B1%20%C3%96zel%20Hukuk%20 Sempozyumu/12dr.sedat_al.pdf, - E.T. 13.04.2016.
• DOLZER, Rudolf/Christoph SCHREUER; Principles of International Investment Law, Oxford University Press, New York, 2008.
• EKŞİ, Nuray; ICSID Hakem Kararlarının Tanınması Tenfizi ve İcrası, Beta Yayınları, İstanbul, 2009.
• FİGANMEŞE ATAMAN, İnci; “Son On Yıl İçinde Türkiye’nin Muhatap Olduğu ICSID Davaları”, Uluslararası Tahkim Kongresi Tebliğ Kitabı, Ankara 2013, s. 18-35.
• GIARDINA, Andrea; the International Center for Settlement of Investment Disputes Between States and Nationals of Other States (ICSID), Ed. Peter Šarčević, Essays on International Commercial Arbitration, Graham & Trotman/Martinus Nijhoff, London, 1989, s. 214-222.
• GİRAY, Faruk Kerem; Milletlerarası Yatırım Tahkiminde Kamulaştırmadan Doğan Tazminat ve Tazminatın Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler, Beta Yayınları, İstanbul 2013 . MCLACHLAN, Campbell/Laurance SHORE/Matthew WEINIGER; International Investment Arbitration, Oxford University Press, New York, 2010.
• PARISH, Matthew T./Annalise K. NEWLSON/Charles B. ROSENBERG; Awarding Moral Damages to Respondent States in Investment Arbitration, Berkeley Journal of International Law, Vol. 29, Issue 1, Art. 7, s. 225-245.
• PETROCHILOS, Georgios; Procedural Law in International Arbitration, Oxford University Press, Oxford 2004.
• POLAT, Malike; Türkiye’nin Taraf Olduğu Bazı İkili Yatırım Anlaşmalarının Mukayesesine İlişkin Bir İnceleme, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, S. 73-74, s.195-220.
• PULAŞLI, Hasan; Şirketler Hukuku Şerhi, C. II, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• SALACUSE, Jeswald W.; The Law of Investment Treaties, Oxford University Press, New York, 2010.
• SHANY, Yuval; The Competing Jurisdictions of International Courts And Tribunals, Oxford University Press, Oxford 2004.
• SORNARAJAH, Muthucumaraswamy; The International Law on Foreign Investment, 3. B., Cambridge University Press, Cambridge, 2010.
• ŞANLI, Cemal; Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beta Yayınları, İstanbul 2005.
• ŞİT KÖŞGEROĞLU, Banu; Enerji Yatırım Sözleşmeleri ve Bunların Uluslararası Yatırım Anlaşmaları İle Korunması, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• ŞİT, Banu; Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İmaj Yayıncılık, Ankara, 2005.
• TEKİNALP, Ünal/Reha POROY/Ersin ÇAMOĞLU; Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 11. Bası, Arıkan Yayınları, İstanbul, 2009.
• TEKİNALP, Ünal; Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• TİRYAKİOĞLU, Bilgin; Doğrudan Yatırımların Uluslararası Hukukta Korunması, Dayınlarlı Yayıncılık, Ankara, 2003.
• TOOPE, Stephen J.; Mixed International Arbitration, Studies In Arbitration Between States and Private Persons, Grotius, Cambridge 1990.
• TUYGUN, Salih; ICSID Tahkimine İlişkin Hakem Kararlarının İcra Edilmesi, Güncel Hukuk, İzmir, 2007.
• ÜNAL, Mücahit; Anonim Şirketlerde Menkul Kıymetler, (Ed.) Sami KARAHAN, Şirketler Hukuku, Mimoza Yayınları, Konya, 2012.
• von BUREN, Roland/Walter A. STOFFEL/Rolf H. WEBER; Grundriss des Aktienrechts, 3. Auflage, Schulthess, Zürich 2011,
• WILLIAMS, David A.R./Simon FOOTE; “Recent developments in the approach to identifying an “investment” pursuant to Article 25 (1) of the ICSID Convention”, Evolution in Investment Treaty Law and Arbitration, Cambridge University Press, 2011 Cambridge, s. 42-64.
• YILMAZ, Alper Çağrı; Uluslararası Enerji Yatırımlarının Korunması, XII Levha Yayınları, İstanbul 2013.
• YILMAZ, İlhan; Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü ve ICSID, Beta Yayınevi, İstanbul, 2004.