Öz
In Islam the prayer times are defined, according to the local position of
the Sun. Therefore, sundials are generally used to designate the prayer times in
Muslim communities. Islamic astronomers and timekeepers authored many
treatises related to the theory and application of gnomonic. A representative of
this tradition is the last Ottoman chief-timekeeper Ahmed Ziya [Akbulut]. He
compiled a textbook on cosmography in 1898 for the military academy Mektebi Harbiye, Istanbul. The book includes an appendix accounting for the design of
the sundials. In this appendix, leaving aside the traditional methods, he
explained how horizontal and vertical sundials were practically designed by
projecting a universal equatorial sundial.
Anahtar Kelimeler
Ahmed Ziya Akbulut astronomical instruments cosmography gnomonic Islamic astronomy history of astronomy sundials timekeeping.
Kaynakça
- -
Öz
İslam’da namaz saatleri Güneş’in yerel konumuna göre tanımlanır. İslam
toplumları bu ihtiyaçlarını en kolay şekilde yerine getirebilmek için genellikle
Güneş saatlerinden yararlanmışlardır. İslam gökbilimcileri ve muvakkitleri,
güneş saati bilimini (gnomonik) yüzyıllar boyu incelemişler ve bu konuda
eserler yazmışlardır. Bu geleneğin son temsilcilerinden biri, son Osmanlı
başmuvakkiti Ahmed Ziya [Akbulut]’dur. Ahmed Ziya Bey’in askeri lise
öğrencileri için hazırladığı Kozmografya (Istanbul, 1898) adlı ders kitabının
sonunda, güneş saatlerinin yapımı hakkında bir ek bulunmaktadır.. Bu ekte
geleneksel yaklaşımın dışına çıkılarak, tasarlanabilecek yatay ve düşey Güneş
saatlerinin, basit bir izdüşüm yöntemiyle üniversal ekvatoral güneş saatinden
nasıl kolayca türetilebileceği gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Ahmed Ziya Akbulut astronomi aletleri astronomi tarihi gnomonik Güneş saati ilm-i mikat İslam astronomisi kozmografya muvakkit vakit tayini.
Kaynakça
- -
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 16 Sayı: 1 |